Bændablaðið - 27.06.2024, Qupperneq 4

4 Fréttir Bændablaðið | Fimmtudagur 27. júní 2024
Matvælaráðherra mun á næstu dögum setja á stofn
smærri vinnuhóp sem ætlað er að leggja mat á umfang
tjóns til lengri tíma, vegna áhrifa illviðrisins á dögunum,
og gera tillögur um aðgerðir sem gætu komið til móts
við það.
Fyrsta verkefni hópsins verður að koma á fót
möguleika á tjónaskráningu og hefur komið til tals að
opna gátt á Bændatorginu vegna þess.
Viðbragðshópur var áður myndaður, strax í kjölfar
illviðrisins, sem skipaður var fulltrúum matvæla-
og innviðaráðuneyta, Bændasamtaka Íslands,
Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins, Almannavarna
og lögregluembættanna á Norðurlandi vestra og eystra,
og mun matvælaráðherra nú skipa fámennari vinnuhóp.
Samkvæmt upplýsingum úr matvælaráðuneytinu er
tillaga um að fulltrúar matvæla- og innviðaráðuneyta
og bænda skipi hópinn, auk annarra hagaðila eftir
atvikum. Auk þess að leggja mat á tjón er gert ráð fyrir
að hópurinn vinni að miðlun upplýsinga til bænda eftir
því sem verkefninu vindur fram.
Bændur eru hvattir til að halda vel utan um öll gögn
vegna tjóns af völdum veðursins til að skráning verði
sem best.
Hópnum verður jafnframt falið að gera tillögu að
viðbragðsáætlun þegar áföll sem þessi verða. /smh
Matvælaráðherra:
Vinnuhópur vegna áhrifa illviðrisins
Á bænum Stóru-Reykjum í
Flóa hefur verið tekin í notkun
heimasmíðuð heyskafa.
Hún er notuð á liðléttinginn á
bænum. Skafan er v-laga og smíðuð í
þeim tilgangi að hreinsa fóðurgangana
sem eykur vinnuhagræði mikið
í fjósavinnunni. „Dóttir mín,
Gunnhildur, smíðaði þetta í
bútækninámi sínu á Hvanneyri, en
við feðginin hönnuðum þetta saman,“
segir bóndinn Gísli Hauksson.
„Það er auðvelt að grípa sköfuna á
liðléttingnum, enda eru engar slöngur
eða tengingar. Þegar heyið er orðið
moðað er hægt að ýta því beint upp í
traktorsskófluna – það þarf því aldrei
að moka neinu heyi.“
„Þetta er svo einfalt og rosalega
vinnusparandi,“ heldur Gísli áfram
en hann er með 70 kúa fjós auk
geldneyta. „Fóðurgangarnir eru
langir hjá mér og það er hægt að
sópa þessu upp í einni ferð með
þessu tæki.“
Gísli segir að þeir sem hafi séð
hvernig tólið virki séu mjög hrifnir
af því, en verst þó allra fregna þegar
hann er spurður um mögulega
fjöldaframleiðslu. /smh
Heimasmíðuð heyskafa
Bændur á starfssvæði Búnaðar-
sambandsins í Suður-Þingeyjar-
sýslu sameinuðust um áburðar kaup
í vor með svipuðu fyrir komulagi og
síðustu tvö ár þar á undan.
Ari Heiðmann Jósavinsson,
bóndi á Miðhvammi í Aðaldal,
segist afar ánægður með árangurinn
í áburðarkaupunum og vöruna sjálfa.
Með þessu hafi náðst hagstæðari
innkaup og telur hann stöðu
bændanna gagnvart söluaðilunum
sterkari.
Að þessu sinni bauð Lífland
hagstæðasta verðið og telur Ari
fyrirtækið hafa lagt sig sérstaklega
fram við að landa útboðinu.
Bændurnir eru jafnframt sáttir við
að Lífland hefur verið liðlegt í
viðbrögðum við kvörtunum þegar
hefur komið í ljós galli í áburði og
telur Ari sameiningarmáttinn koma
sér vel hvað það varðar, í staðinn
fyrir að hver bóndi standi einn.
Áburður 530 tonn
Upphaflega voru í kringum tuttugu
bændur sem óskuðu eftir tilboði í
sameiningu og bættust svo við fleiri
eftir að þeir voru búnir að samþykkja
tilboð frá Líflandi. Samkvæmt
upplýsingum frá Líflandi voru að
lokum 26 bú sem tóku þátt og var
heildarmagn áburðarins 530 tonn.
Nú er þetta í þriðja skiptið sem
bændur í Suður-Þingeyjasýslu fara
þessa leið í áburðarkaupum og
segir Ari ferlið vera orðið býsna
slípað. Bændurnir hafi orðið varir
við að áburðarsalarnir taki mark á
tilboðsbeiðnum þeirra og leggi sig
fram við að bjóða sem best.
Kraftur í kornræktinni

Þá er Búnaðarsamband Suður-
Þingeyinga búið að fullfjármagna og
panta allan búnað fyrir kornþurrkstöð
sem verður reist skammt frá Húsavík
í sumar. Áætlað er að hún verði
komin í gagnið í haust þegar kemur
að því að þreskja korn í héraðinu,
en hluti af því verður sérstaklega
mikið magn sem fjórir bændur rækta
í sameiningu.
Ari telur að um sé að ræða stærstu
einstöku kornræktina í sýslunni, en
bændurnir sáðu í tæpa 50 hektara á
tveimur ökrum í landi Laxamýrar.
Kornið var allt komið í jörðu fyrir
hretið í byrjun júní og er það farið
að taka vel við sér. Að auki við búið
í Miðhvammi stóðu bændurnir á
Kvíabóli, Lækjamóti og Björgum að
baki ræktuninni og verður afurðun
skipt jafnt á milli þeirra. /ál
Suður-Þingeyjarsýsla:
Samvinna bænda
Gísli Hauksson, ánægður með smíði
dóttur sinnar, Gunnhildar.
Mynd / Áskell Þórisson
Suðurþingeyskir bændur keyptu
Líflandsáburð í félagi. Mynd / ál
Eldpiparræktunin í Heiðmörk í
Laugarási hefur verið stóraukin
í sumar.
Eldpiparaldin, sem er í
mismunandi styrkleikum, stærð,
lögun og litbrigðum, hefur fallið
vel í kramið hjá Íslendingum, frá
því að Óli Finnsson og Inga Sigríður
Snorradóttir keyptu garðyrkjustöðina
árið 2021 og hófu þessa ræktun.
Nú í sumar hefur framleiðslan
verið tvöfölduð, frá því að framleiða
um 100 kíló á mánuði yfir í að
nálgast 200, og segir Óli að þau selji
jöfnum höndum til almennings og
til veitingafólks. Að á Íslandi hafi
myndast harður kjarni ástríðufólks
sem brenni fyrir áti á eldpipar.
Fært sig líka yfir á
heildsölumarkaðinn
Áður en Óli og Inga tóku við
stöðinni var hún meðal annars
kunn af Heiðmerkursalatinu og
-steinseljunni. „Við fórum strax að
huga að breytingum í rekstrinum og
fórum fyrst yfir í ýmsar papriku-
tegundir; eins og snakkpapriku,
sætpapriku og svo eldpiparinn.
Til að byrja með seldum við bara
inn á smásölumarkaðinn en smám
saman höfum við verið að færa
okkur líka inn á heildsölumarkaðinn
með eldpipar,“ segir hann en þau
hafa undanfarin tvö ár verið í
heilsársframleiðslu á eldpiparnum.
Allur skalinn af styrkleika
„Við erum eiginlega með allan
skalann af styrkleika á eldpipar; frá
Carolina Reaper, sem er talinn vera
sá næststerkasti sem ræktaður er í
heiminum, og alveg niður í mjög
mildar tegundir – sem eru aðeins
sterkari en paprika.
Það er svo sem ekkert mjög mikil
sala í þessum allra sterkustu en þó
eru ákveðnir tryggir viðskiptavinir
sem sækja í þetta.
Hann segir að það hafi verið
dálítið sérkennilegt í byrjun að þau
hafi selt í raun jafnmikið af þessum
sterkasta og svo salapeño, sem var
þá mildastur. Tegundirnar sem voru
í millistyrkleika hafi farið hægar af
stað, eins og cayenne sem til er í
nokkrum litbrigðum, en eru núna
eiginlega að ná mestum vinsældum.
Enda er cayenne tegund sem flestir
þekkja sem klassískan eldpipar.
Beint frá býli
Þau Óli og Inga eru með litla
sjálfsafgreiðsluverslun við stöðina
sína þar sem viðskiptavinir geta alltaf
gengið að ferskasta grænmetinu og
kryddinu hverju sinni.
Óli segir að margir fastakúnnar
venji reglulega komur sínar í
verslunina. Auk eldpipars eru þau
meðal annars með sætpaprikur,
snakkpaprikur, salat, tómata og
kryddtegundir. /smh
Heiðmörk:
Stóraukin eldpiparræktun
Hluti af vöruúrvalinu frá Heiðmörk í Laugarási. Myndir / smh
ÍSLENSKA
ÁBURÐARFJÖLSKYLDAN
FÆST Í VERSLUNUM UM LAND ALLT!
Tjón sauðfjárbænda mun ekki koma að fullu fram strax.
Mynd / smh
Óli Finnsson og eldpipartegundin cayenne.
Carolina Reaper er talinn vera sá
næststerkasti sem ræktaður er í
heiminum.