Skógræktarritið - 15.05.2004, Síða 53

nauðsynlegir, en innan marka þó!
Við áttum líka samstöðu í einu
máli, en það var að standa gegn
flúorblöndun f drykkjarvatn.
Stóðum við vel í gegn, þótt mikið
væri að sótt.
í desember var girðingunni lok-
ið og landið smalað á Þorláks-
messu og hreinsað af fé. Var
girðing Heiðmerkur hið mesta
þjóðþrifamál. Heiðmörk var svo
formlegavígð sumarið 1950.
Friðlandið í Heiðmörk hefur sfð-
an verið mjög stækkað, svo sem
kunnugt er. Finnst mér þar vera
sérstakur fengur í hinu skemmti-
lega útivistarsvæði í Grunnu-
vötnum, sem eru Grunnuvötn
nyrðri og syðri með Vatnaásinn á
milli.
Fyrsta gróðursetning. Meira
en fimmtíu ára trjárækt
Vfkur nú að sumrinu 1949.
Sumarið 1949 vann ég um tíma
ásamt öðrum við að planta trjá-
plöntum í Heiðmörk. Voru það
fyrstu plönturnar, sem þar voru
gróðursettar. Við vorum nokkrir
saman samtals einar tvær vikur í
hallanum skammt þar fyrir sunn-
an, sem nú er vatnsverndargirð-
ing, og að austanverðu við veg-
inn, þegar farið er upp Elliða-
vatnsheiði. Minnir mig, að Reyn-
ir Sveinsson væri verkstjóri yfir
okkur. Sfðast var ég þarna einn
við að planta furuplöntum í
nokkra daga. Því miður drápust
vfst flestar þessar plöntur. Þarna
hafa svo aftur verið gróðursettar
trjáplöntur, sem komist hafa vel
á legg. Landið var mjög þurrt og
átti það einnig við mestan hluta
Heiðmerkurlands. Það var ekki
fyrr en búið var að planta veru-
lega í landið og birkigróðurinn
hafði vaxið upp að marki, að
loftslagið breyttist og forsendur
fyrir gróðursetningu trjáa breytt-
ust að mun.
Að þessu loknu var ég nokkra
daga niður í Fossvogi við að
steypa grunn undir fyrsta hluta
þess húss, sem í eru (eða voru)
aðalstöðvar Skógræktarfélags
Reykjavíkur. Var svo ekki meiri
vinnu þar að hafa.
Rúmlega 50 árum eftir að fyrst
var gróðursett f Heiðmörk er nú
svo komið, að þar er eitt vfðáttu-
mesta skóglendi á landinu.
Landið í Heiðmörk er víða
óþekkjanlegt frá því, sem áður
var. í heildina finnst mér samt,
að vel hafi víðast tekist til, svo að
einna líkast sé sem trén hafi
alltaf verið þarna. Sums staðar
hafa vaxið upp verulega fallegir
grenilundir og furulundir, svo
sem í Vífilsstaðahlíð og í Skógar-
hlíðarkrika. Og nú hefur sá
skemmtilegi siður hafist, að
Skógræktarfélagið gefur félögum
sínum kost á að velja sér jólatré í
lundum, sem þarf að grisja. Hins
vegar verð ég að játa, að mér
finnst hafa verið misráðið að
planta alaskalúpínu í melfláka f
landinu, sem eðlilegra hefði verið
að láta gróa upp af sjálfu sér og
klæðast kjarri samfara friðun
landsins. Raunar finnst mér, að
alltof litlar rannsóknir hafi verið
gerðará landgræðslugildi ís-
lenskra plantna á borð við súrur,
blóðberg, krækiberjalyng o.fl. að
ógleymdum íslenskum vfði.
Fyrstu tilburðir við skjól-
beltagerð. Lítil trú á trjá-
rækt
Næsta verkefni mitt í trjárækt
var svo að vinna fyrir foreldra
mína í sumarbústaðarlandinu á
Vatnsenda. Ég tók til við gerð
skjólbelta og notaði í þau litlar
birkiplöntur eða víðiplöntur, sem
ég plantaði þétt. Bjó ég jarðveg-
inn mjög vel undir. Líklega hefur
alaskavíðir eða aðrar hraðvaxnar
vfðiplöntur ekki verið komnar til
sögunnar þá, þvf að auk birkis
notaði ég einungis íslenskan vfði,
sem trúlega hefur verið gulvíðir.
Mikið var hlegið að mér fyrir
þetta bjástur með litlar birki-
plöntur og víðiplöntur (ég fékk
þær fyrir lítið í Skógræktarfélag-
inu) og enginn hafði trú að því,
að þær myndu nokkurn tíma vaxa
upp. Á nokkrum árum urðu
þarna þó til vöxtuleg skjólbelti,
sem enn má sjá. Þegar frá leið,
dró mamma þarna að fínar frúr,
já hópa af frúm, sem í heimsókn
komu, að sýna þeim „litlu plönt-
urnar hans Kella"! Ég varð sem
Áð í Heykrika, ( Heykrika er grösug flöt og þar hefur án efa verið heyi'að eins og
nafnið bendir tii. Sinuflókinn er svo þéttur, að hann hefur haldið aftur af
birkikjarrinu allt í kring. Myndin er tekin að vorlagi kringum 1981. Srípshraunerí
baksýn og Esja í fjarska. (Ljósm.: Óttar Kjartansson).
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2004
51