Fróðskaparrit - 01.01.1960, Page 58

64
Heimrustir
nogen kan huske, har været benyttet til den færdsel til og fra Soylu,
hvorfil der var anledning«.
28) Sbr. t. d. uppboðstreytirnar 24.4.1822 fyri søluna av løgmannss
garðinum í Sandavági, har tað í grein 2 stendur: »De imellem Stee*
gaards østre og Sandevaags Bø liggende saakaldt Vadlviran, som unders
tiden af Elven overskylles, er en for Steegaard og Sandevaag Bygd
fælles Alminding, paa hvilken Bygdens Kreaturer drives i Udmarken.«
29) Oráið geil er í ætt við orðið gil og merkir á fornnorrønum kluft,
vegur ella gongd við hæddum báðumegin, men verður eisini — serliga
í fleirtali (geilir) — nýtt um ta leið, ið liggur millum tveir garðar ella
millum hús, sbr. Johan Fritzner 1886 I s. 571. Tað er við hesi merking
(gonguleið hjá kríatúrum við gørðum báðumegin) hetta orðið verður
nýtt á føroyskum, sbr. Matras 1933 s. 115, Lunddahl í L B K II s. 428
og Dan. Bruun ss. s. 592.
30) Umframt nevnda pláss at seta rossini, har tey óivað hava gingið
á biti, kann eisini nevnast F. A. skr. 26.3.1828 (F. 318), har sagt verður,
»at Saltevigs og Klivaløgs Mænd have gjort Forbud mod Bytning af
Næsset i Almindingen paa Sands«. Hesin almenningur (Nesið) var
fyrr partur av haganum, og lá beint sunnanfyri tann gamla bøin, ið
hevði haga í Klivaløk — Søltuvík, og eigararnir í hesum haga hildu
seg hava einkarrætt í Nesinum, men hesum mótmæltu eigararnir í hinum
høgunum. Tað kom til semju í málinum, soleiðis at øll bygdin fekk
rætt til vetrarbit til nakrar seyðir, meðan suðurparturin av bygdini
fekk rætt at sleppa har sjúkum kríatúrum og kúm, ið kálvaðu seint,
og ross í torvtíðini, sbr. Tax. B. s. 200 og L B K II s. 522.
31) Eisini her hevur almenningurin verið brúktur at sleppa rossunum
í torvtíðini, so tey gingu á biti har, tá ið tey vóru leys. Almenningur
hevur eisini ligið fyri øðrum felags grasningi.
32) Sbr. FASkr. 20.4.1825 (E. 104) og 25.6.1824 (U. 536), ið viðger
eina trætu millum ein kongsbónda og hinar eigararnar í bygdini ors
sakað av at kongsbóndin »uden deres Tilladelse og Samtykke« hevur
»foretaget Indhegning« og velt »paa et Almindingsstykke, som hidtil
har været til fælles Brug for hele Bøigdelavet.«
33) Almenningurin liggur undir bønum (træðunum) millum húsini
og oman móti sjónum. Grasningsrætturin varð burturleigaður til hægsK
bjóðandi á grannastevnu.
34r) Her lá almenningurin millum traðirnar og tann gamla bøðin, ið
hoyrdi til hagan Gjógvaráfjall, Hetta øki var umleið 1000 m2 og gyrt
við grótgørðum, og sigst fyrr í tíðini hava verið brúkt at sleppa rossum
á, tá ið fremmandafólk kom til bygdina á hestbaki.
35) Sbr. FRD 1.11.1861, ið var um at fáa eina des burturkoyrda, ið
var sett á almenning í Nólsoy.
36) LBK II s. 455.