Fróðskaparrit - 01.01.1960, Side 62

68
Heimrustir
at haldbóndin fær rætt at brúka m. a. »Beitet eller Heimrusten«, ið
hoyrir til festið.
6S) Sbr. Tax. B. s. 38—40 hoyra til summar jarðir beiti, men býti
av hesum beitum man ikki hava nakað samband við býlingarnar, sum
sbr. Svabo s. 1412 (sbr. Landt s. 42) eru: Horn, Sjóvartún, Grógv og
Ytri Skáli, Hornsmørk (tax. nr. 335) t. d. liggur í sama beiti sum Sjóvar*
túnsmerkur (tax. nr. 330—31), meðan Hornsbøur (tax. nr. 357) liggur
í einum øðrum beiti, og Heimari og Ytri Gróarbøur (tax. nr. 360—61)
hava hvør sítt beiti.
Tað eru helst hesi beiti, ið meint verður við, tá tað á grannastevnu
13.1.1919 samstundis var sett uppskot fram um býti av Heimasta Haga
Uttangjógv og um býti av Heimrustunum, ið hoyrdu til Ultangjógv.
Uppskotið um hagabýti varð framt við OLK 11/1919 (úrskurður 7.6.
1920), men einki sæst at vera hent við uppskotinum um býti av heims
rustunum.
69) Tax. B. s. 228 sigur einki um, at bjørgini í hesi bygd eru býtt,
men í einum sakarmáli, sum endaði við rættarsemju 12 8.1929 (b.
323/29) sæst, at eitt býti hevur verið, tí her verður nevndur ein serligur
»fuglapartur«, Hargapartur, sbr. skattagrundina við sama heiti (Harga*
skatt).
70) Sbr. Edv. Hjalt 1953 s. 12 vórðu bjørgini heima á Sandi býtt
um ár 1800, og í sáttmálanum frá 1768, sum er umrøddur í notu 65,
sæst, at býtið í Miðvági ikki er farið fram fyrrenn hetta árið Tí í sátts
málanum stendur, at eigararnir »for at afvaerge den Uskik, som en Tid
lang har gaaet i Svang med Fuglefangsten, havet byttet og delt, som
vi og hermed bytte og dele vore Fugle Bjerge i trende lige Parter.®
71) í FRD 2.2.1960 (b. 518/58 verður beinleiðis sagt, at »ejendoms«
retten til heimrustir tilkommer nordenfjords i reglen hele bygdens
marketal.«
Við útskiftingina í Norðagøtu var avgjørt, at heimrustir skuldu
býtast eftir markatalinum, sbr. útskiftingarbókina fyri 29.9.1949.
72) Soleiðis var tað við útskiftingarnar í Fámjin og Trongisvági, har
avgjørt var, at heimrustir skuldu verða líknaðar øllum markatalinum,
sbr. útskiftingarbøkurnar ávikavist fyri 23.7.1928 og 22.8.1929.
Undir útskiftingini í Hovi vóru allir samdir um, at skattagrunds
irnar hoyrdu til allar 24 merkurnar í bygdini og hetta var staðfest
við UKK 22.9.1945.
Somuleiðis var avgjørt við UKK 14.12.1955, at skattagrundirnar í
Sumba vóru í felag fyri tær 64 merkurnar, ið bygdin hevur, men tað
var dráttur um henda spurningin, tí bøndurnir hildu seg eiga grund=
irnar. Meiri um hetta seinni.
I hesum sambandi skal verða lagt aftrat, at í einum skjali, sum fram
varð lagt í sakarmáli, ið avgjørt varð við FRD 4.3.1919 (b. 62/19)