Helgarpósturinn - 20.03.1986, Blaðsíða 2

ÚRJÓNSBÓK
Síglaöir söngvarar
eftir Jón Örn Marinósson
íslendingar hafa allt frá öndverðu sýnt bæði og
sannað að þeir eru vísir til að vinna mikil afrek á al-
þjóðlegum vettvangi og vekja þar óskipta athygli ef
einhver veitir þeim eftirtekt. Ef þeir taka sér eitthvað
fyrir hendur, eru þeir ýmist fyrstir til þess að gera
þaö, gera það betur en aðrir eða gera það mjög vel
miðað við að þeir hefðu ekki gert það.
íslendingar urðu til dæmis fyrstir Evrópumanna til
að finna ísland og þrauka þar í ellefu hundruð ár,
þeir urðu fyrstir hvítra manna til að finna Grænland
og deyja þar út og íslendingar voru fyrstir indó-evr-
ópskra þjóða til að finna Ameríku og týna henni aft-
ur. Islendingar urðu einnig fyrstir til þess að skrifa Is-
lendingasögur og þykja hafa gert það betur en nokk-
ur önnur þjóð og þeir munu einir þjóða skilja þessar
sögur til fullnustu sem lýsir betur en nokkuð annað
list sagnanna og skilningi íslendinga. íslendingar
urðu og fyrstir til að kvikmynda ævi Lénharðs fógeta
og Snorra Sturlusonar og fyrstir þjóða til að koma
auga á að þetta hefðu þeir ekki átt að gera.
Þrátt fyrir ofangreind afrek og mörg fleiri eru Is-
lendingar lítillátir í eðli sínu svo sem laun þeirra
sanna eða kröfurnar sem þeir gera til stjórnmála-
skörunga. Þeir miklast aldrei af sjálfum sér utan-
lands nema til fróðleiks og upplýsingar á mannfund-
um þar sem enginn þekkir til íslendinga, og innan-
lands hefur það aldrei gerst að Islendingur hafi borið
lofsorð á annan Islending nema af annarlegum hvöt-
um, með þeim ásetningi til dæmis að koma af stað
illdeilum.
Lítillæti er vissulega aðdáunarverður eiginleiki,
en íslendingum er samt sem áður hollt að hugleiða
öðru hverju á eynni hvítu hvernig umhorfs væri í
veröldinni ef íslendingar væru ekki til og hefðu
aldrei verið til. Á því leikur ekki nokkur vafi að þá
væri vestræn menning sýnu fátækari. Þá væri ekki
til neinn Framsóknarflokkur og útilokað að Stein-
grímur væri formaður og forsætisráðherra; álitamál
jafnvel hvort nokkur Steingrímur væri til og fullvíst
að Páll hefði ekki verið frá Höllustöðum. Þá væri
ekki til nein Laxdæla, Njála, Lilja eða Edda Björg-
vins, hvorki Fjölnir, Skírnir, Smellur eða Samúel,
hvorki Mogginn eða heiiög ritning á íslensku og ólík-
legt að nokkur fengist til að kaupa Alþýðublaðið. Þá
hefði ekki verið til neinn Seðlabanki og ekkert seðla-
bankahús og af þeim sökum hvergi að fá vinnu
handa Geir. Þá hefðu ekki verið til menn eins og
Guðmundur góði og Guðmundur jaki og nánast ekk-
ert farið fyrir Albert. Þá hefði ekkert Þjóðleikhús
verið til og enginn komist á sýningar á Ríkharði
þriðja flokks til þess að venja sig við tilbreytingar-
leysið í eilífðinni hinum megin. Þá hefði enginn
Davíð verið til og þar af leiðandi engin Reykjavík og
ekkert afmæli og engar öndvegissúlur og ekkert
sameiningartákn og engir sjálfstæðismenn og borg-
in þess vegna stjórnlaus. Þá hefðu engir Þingeyingar
verið til og grísk menningararfleifð verið alls ráð-
andi á Vesturlöndum. Þá hefðu engir Sunnlendingar
verið til og Eggert Haukdal hefði ekki komist á þing.
Heimsmynd þjóðanna væri — með öðrum orðum —
allt önnur ef Islendingar væru ekki til og af þeim sök-
um geta þeir verið stoltir af sjálfum sér, þó að ekki
skuli lítillætið lastað eins og áður gat.
Á undanförnum mánuðum hafa Islendingar einnig
fengið ýmislegt til sannindamerkis um að þeir séu
engir eftirbátar annarra þjóða. Árangur þeirra í ýms-
um greinum á erlendri grund hefur opnað augu
þeirra fyrir eigin ágæti og hleypt slíkum keppnis-
anda í þjóðina að nánast í hverri viku er verið að
kanna eða sannreyna meö hæfnisprófi hver skarar
fram úr hverjum. Búið er að birta nöfn þeirra karl-
manna íslenskra til dæmis sem gæddir eru mestum
kyntöfrum. Kom niðurstaðan engum á óvart nema
konum þeirra karla sem voru ekki einu sinni nefndir
á nafn. Klerkar eru farnir að keppa í kirkjutröppu-
hlaupi. Fram til þessa hafa þeir látið sér nægja að
keppa um fjölda fermingarbarna, en hin nýja íþrótta-
grein er glöggur vottur um keppnisandann sem grip-
ið hefur um sig í þjóðlífinu. Er jafnvel hugleitt nú að
láta kirkjutröppuhlaup koma í stað hinna venjulegu
prestskosninga, sem valda oft ókristilegum hræring-
um á meðal sóknarbarna. Yrðu þá tilteknar kirkju-
tröppur löggiltar í þessu skyni, en tröppurnar fyrir
framan Akureyrarkirkju notaðar eingöngu til þess
að velja vígslubiskupa. Til biskups yrðu klerkar
væntanlega látnir keppa með því að hlaupa hempu-
klæddir upp tröppurnar í Hallgrímskirkjuturni.
Keppnin, sem mesta athygli vakti í síðustu viku,
var að sjálfsögðu keppni tvö hundruð og níutíu tón-
skálda um besta sönglagið til að senda í sönglaga-
keppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Það s^nir ef til
vill betur en nokkuð annað, hversu augu Islendinga
eru að opnast fyrir eigin ágæti, að strax og verð-
launalagið hafði verið valið fór þjóðin að hafa
áhyggjur af hvernig hún ætti yfirleitt að geta komist
hjá því að sigra í úrslitakeppninni. Einsýnt er að í því
efni skiptir meginmáli hver verður valinn til þess að
flytja lagið í Björgvin. Vitað er að enginn íslenskur
söngvari er svo slæmur að hann geti tryggt forráða-
mönnum íslensku keppninnar að verðlaunalagið
lendi fyrir neðan miðju og hefur því komið til álita
að sækja flytjanda í hóp þeirra sem hafa aldrei verið
kenndir við söng. Fáist enginn slíkur, verður bara að
vona að eitthvað fari úrskeiðis, og gerist það ekki
verða íslendingar óhjákvæmilega að horfast í augu
við hvað þeir eru góðir.
HAUKUR I HORNI
SKALLA
POPPARASAFIM
SJÓIMVARPSINS
„Svo þegar við
höldum sönglaga-
keppnina, erum við
vön að fara hingað og
velja höfunda."
2 HELGARPÖSTURINN