Helgarpósturinn - 16.10.1986, Blaðsíða 7

HAFSKIPSRANNSÓKNIN
AFTUR Á HREYFINGU
STJÓRNSKIPAÐA RANNSÓKNARNEFNDIN Á LOKASPRETTINUM SUMUM MÁLSGÖGNUM HEFUR VERIÐ
SKILAÐ AFTUR — ÖÐRUM HALDIÐ EFTIR MEINT PÓLITÍSK SPILLING ER HVERGI TIL OPINBERRAR ATHUGUNAR
ER SJÚKRASTYRKURINN TIL RANNSÓKNAR HJÁ SKATTRANNSÓKNASTJÓRA?
Hafskipsmálid hefur legid í þagn-
argildi nokkurn tíma. Rannsókn
málsins lauk fyrir nokkrum uikum
hjá rannsóknarlögreglunni og var
vísað til ríkissaksóknara. En á mál-
inu eru margir angar. Er verið að
kanna þá? Hvar er Hafskipsmálið
statt í kerfinu í dag?
Rannsóknarlögreglan vann að
rannsókn málsins samkvæmt er-
indisbréfi frá embætti ríkissaksókn-
ara, svo sem lög gera ráð fyrir. Við
rannsókn málsins kunna ný atriði
að hafa komið í ljós, sumum grun-
semdum verið eytt o.s.frv. í slíkum
tilfellum getur ríkissaksóknari vísað
málum til ítarlegri rannsóknar hjá
rannsóknarlögreglunni, öðrum at-
riðum kann að verða komið til
skattayfirvalda o.s.frv. áður en tekin
er endanleg ákvörðun um ákæru.
100 ÞÚSUNDÁ HULDU
Þá er og hugsanlegt að atriðum úr
rannsókn málsins hafi þegar verið
vísað til annarra stofnana. HP kann-
aði hvort svo væri um hugsanleg
skattalagabrot Alberts Guðmunds-
sonar og Guðmundar J. Guðmunds-
sonar. Einsog lesendur muna fékk
Guðmundur J. a.m.k. 100 þúsund
króna styrk frá Hafskip og Eimskip
fyrir milligöngu Alberts árið 1983.
Reyndar ber málsaðilum ekki sam-
an um upphæðina, Albert og bók-
haldsgögn skipafélaganna telja upp-
hæðina hafa verið 120 þúsund krón-
ur. Guðmundur kvað þessa styrk-
veitingu ekki hafa verið gefna upp
til skatts, og lögfræðingur í Reykja-
vík sagði í blaðagrein að hann teldi
ekki ástæðu til að telja fram „sjúkra-
styrki" einsog hér væri á ferðinni.
Ef Iögfræðingurinn hefur rétt fyrir
sér væri rökrétt að álykta sem svo,
að allir launamenn geti samið við
atvinnurekendur og ákveðið að
gefa ekki upp ákveðinn hluta laun-
anna en kalla sjúkrastyrk ef þeir
yrðu spurðir síðarmeir.
HP leitaði til Guðmundar Guð-
bjarnarsonar Skattrannsóknastjóra
og spurði hvort þessi mál Alberts og
Guðmundar J. hefðu komið til at-
hugunar hjá hans embætti. „Við gef-
um nú aldrei upplýsingar um það
hvaða mál eru hér til athugunar,"
sagði Guðmundur. Hins vegar kvað
hann upplýsingastreymi nokkurt
milli stofnana, þannig að þær vissu
hver af annarri og ef ástæða þætti til
að láta kanna eitthvað betur færu
mál milli stofnana. Skattrannsókna-
stjóri kvað sjúkrastyrki almennt
vera framtalsskylda. Um mál Al-
berts annars vegar og Guðmundar
J. hins vegar kvaðst hann ekki geta
sagt hvort þau væru til umfjöllunar,
yrðu það eða hafi verið tekin til
umfjöllunar.
GÖGNUM SKILAÐ
Við upphaf rannsóknar var lagt
hald á gífurlegt magn skjala og ann-
arra heimildagagna. Rannsóknar-
lögreglan flokkaði þau sem vörð-
uðu meint sakarefni, en önnur gögn
voru látin liggja. Upp hafa komið
vangaveltur um hvað bæri að gera
við gögn, sem hugsanlega heyrðu
undir hugtakið „pólitísk spilling".
Rannsóknarlögreglan hefur ekkert
að gera með atriði sem ekki heyra
undir grunsemdir um saknæm
atriði, og einbeitir sér því einungis
að slíkum heimildum. HP spurði
Þóri Oddsson vararannsóknarlög-
reglustjóra um þetta atriði. „Al-
menna reglan er sú að þeim gögn-
um sem ekki varða rannsóknina
beint um grunuð sakarefni er skil-
að“, sagði Þórir. í þessu tilfelli, kvað
Þórir, að flestum slíkum gögnum
hafi verið skilað en kannski ein-
hverju haldið eftir, tímabundið, þar-
til ljóst verður hvort efnt verður til
hugsanlegrar framhaldsrann-
sóknar.
Sú spurning hlýtur að vakna hvort
t.d. stjórnskipaða rannsóknarnefnin
hefur haft aðgang að þeim umfram-
skjölum sem hér um ræðir? „Hún
hefur fengið ákveðin gögn varðandi
okkar rannsókn og þau gögn sem
henni fylgja en ekki önnur gögn.
Hún hefur að vísu fengið það sem
hún hefur beðið um, ekkert umfram
það en það er bara hluti af málinu",
segir Þórir Oddsson.
En fara mál einsog Alberts og
Guðmundar án sérstakra ráðstafana
til skattrannsóknastjóra, t.d. beint
frá rannsóknarlögreglu? „Ekki frá
okkur. Ríkissaksóknari er með allt
málið til skoðunar og það er ekki
okkar að segja til um hvort rann-
sókn er lokið. Hann er núna með
málið til umfjöllunar, — og ef hon-
um þykir eitthvað á skorta getur
hann beðið um framhaldsrannsókn
á tilteknum atriðum. Við fram-
kvæmdum aðeins frumrannsókn í
samræmi við bréf saksóknara, sem
lagði línurnar. Hann er auðvitað
æðsti handhafi rannsóknarvalds í
landinu og þar með hefur hann tví-
mælalausan fyrirmælarétt gagnvart
allri lögreglu í landinu — og það er
því þess embættis að taka af skarið
um framhaldið,“ sagði vararann-
sóknarlögreglustjórinn.
HAFSKIPSMÁLIÐ í
BIÐSTÖÐU
Hafskipsmálið er gífurlegt að
umfangi og það er nú komið til
embættis ríkissaksóknara. Helgar-
pósturinn spurði Braga Steinarsson
vararíkissaksóknara hvernig með-
ferð málsins gengi hjá embættinu.
„Málið er nýlega komið inn, og við
þurfum að komast í stellingar til að
vinna það. Hér er verið að endur-
skipuleggja bæði mannskap og ann-
að, þannig að þetta kemur á versta
tíma. Það er mikil vinna framund-
an, við þurfum að berjast í gegnum
rannsókn sem fram fór í allt sumar
og við stefnum á því að komast í
málið sem allra fyrst," sagði Bragi.
Bragi kvað svona mál auðvitað
taka langan tíma en væntanlega
væri hægt að sökkva sér niðrí það á
næstunni og einhverjar línur skýrð-
ust um framhald rannsóknar eða
áframhald málsins með öðrum
hætti.
Ragnar Kjartansson stjórnar-
formaður Hafskips hefur sent frá sér
skýrslu, þarsem hann ber skiptaráð-
endur, fjölmiðla og rannsóknarað-
ilja þungum sökum. Og Helgi V.
Magnússon hefur boðað útkomu
bókar um Hafskipsmálið, þarsem
hann ber skiptaráðendur og rann-
sóknaraðila sökum.
SKÝRSLA Á LEIÐINNI
„Við látum nú ekkert uppi um
það, skilum bara okkar skýrslu og
svo hafa menn hana“, sagði Jón
Þorsteinsson formaður hinnar
stjórnskipuðu nefndar sem fjallar
um samskipti Útvegsbankans og
Hafskips." En hvenær verður skýrsl-
unni skilað? „Ekki er það nú vitað
nákvæmlega en það er stutt í það að
við skilum henni, vonandi í kring-
um mánaðamótin", segir Jón Þor-
steinsson.
Jón kvað nefndina hafa eytt mikl-
um tíma í þetta starf og starf hennar
tengjast framgangi hjá öðrum rann-
sóknaraðilum. Samkvæmt lögum
ber nefndinni að skila viðskiptaráð-
herra þessari skýrslu — og síðan
leggur viðskiptaráðherra skýrsluna
fyrir Alþingi.
leftir Óskar Guðmundsson mynd Jim Smartl
HELGARPÖSTURINN 7