Helgarpósturinn - 23.07.1987, Blaðsíða 4

ISLAND DÝRASTA LAND í HEIMI?
eftir Jónínu Leósdóttur mynd Loftur Atli
HP BERSAMAN VERÐLAGÁMJÓLKURAFURÐUM
OG EGGJUM Á ÍSLANDI OG HJÁ FJÓRUM NÁ-
GRANNAÞJÓÐUM
Dýrtídin er ávallt vinsœlt um-
rœöuefni hér á landi. Slíkum sam-
tölum fylgja oft miklar stunur og
formœlingar, fyrir utan ótrúlegustu
dœmisögur af rommverdi á Mall-
orka, kostnadi vid kaupleigutbúdir í
Svíþjód, ostainnkaupum á Bret-
landseyjum, o.s.frv. Sídan er klykkt
út með því, að það geti bara hvergi
verið jafndýrt að lifa og á Islandi. En
hvað skyldi vera til í þeirri fullyrð-
ingu? Helgarpósturinn muná nœstu
mánuðum birta greinar um verð-
lags- og neytendamál undir heitinu
„Island, dýrasta land í heimi?" en
þar verður m.a. leitast við að kanna
verð á ýmsum nauðsynjum — allt
frá húsnœði niður í saumnálar. Við
hefjum greinaflokkinn með saman-
burði á verði eggja og nokkurra
mjólkurafuröa og augljóst er að ís-
lendingar eiga þar metið, eins og
svo víða annars staðar.
Könnun okkar á verði eggja og
ýmissa mjólkurafurða var fram-
kvæmd á ofur einfaldan hátt. Hringt
var í fjóra Islendinga, sem búsettir
eru erlendis, og þeir beðnir um að
skjótast út í búð og líta á verðmiða
á nokkrum vörutegundum. Á með-
an hinir hjálplegu landar voru í leið-
angrinum, hringdi blaðamaður síð-
an í verslun í Reykjavík og fékk upp-
lýsingar um verð sömu tegunda.
Niðurstöðutölurnar má sjá á töflu
hér á síðunni.
Tölurnar frá Bretlandi eru fengn-
ar í verslun í Kantaraborg, sœnsku
tölurnar eru frá Uppsölum, belgísku
tölurnar frá úthverfi í Briissel og töl-
urnar frá Spáni eru fengnar í versl-
un, sem staðsett er í miðju hótel-
hverfi á Mallorka. Síðastnefndu
upplýsingarnar eru því alls ekki
dæmigerðar fyrir venjulega,
spænska búð og er efalítið hægt að
gera mun hagstæðari innkaup fjarri
glaumi ferðaiðnaðarins.
Þó svo tölurnar tali vissulega sínu
máli, án mikilla málalenginga og
skýringa, er nauðsynlegt að gera
lauslega grein fyrir nokkrum atrið-
um varðandi framkvæmd könnun-
arinnar:
Aðstoðarmenn okkar gættu þess
að fara hvorki til „kaupmannsins á
horninu" né í stærstu tegund vöru-
markaða, heldur velja miðlungs-
stóra verslun. Verð á einum lítra af
jógárt er alls staðar reiknað út frá
verði minnstu einingar, hinni dæmi-
gerðu morgunverðarjógúrt fyrir
eina manneskju. Þar sem víðast
hvar erlendis er hægt að fá brie-ost
keyptan eftir vikt, en hér á landi er
hann nær eingöngu seldur í 250g
pökkum, er verð ostanna miðað við
slíkar umbúðir. Tekið skal fram, að
brie-osturinn, sem miðað er við í töl-
unum frá Spáni, var þangað kominn
frá frændum vorum í Danaveldi.
Okkar dýri ostur var hins vegar ekki
kominn lengra að en úr Dölunum.
Eggin sköpuðu einnig ákveðið
vandamál og greinilegt að það er
ekki sama egg og egg... Ánnars
staðar en á íslandi hafa neytendur
þannig heilmikið val i eggjakaup-
um. í fyrsta lagi eru sum egg brún,
önnur hvít. Sum eru litil, önnur
miðlungsstór og enn önnur mjög
stór. Eitt verð er á eggjum, sem
ísland Bretland Belgía Spánn Svíþjóð ísinn olli hjálparkokkum HP
1 I. rjómi 265 138 134 169 225 nokkrum vanda, þar sem erlendis
1 I. léttmjólk 43 28 23 26 38 var til „venjulegur" ís og rjómabætt-
1 I. mjólk 43 28 26 25 41 ur ís, sem auðvitað var dýrari. Verð-
1 I. undanrenna 29 26 15 ið, sem gefið er upp á töflunni, á við
1 I. súrmjólk 50 31 33 rjómaísinn. Á Spáni fannst hins veg-
1 1. hrein jógúrt 126 68 37 62 44 ar ekki þessi dæmigerði hvíti van-
1 I. jarðab. jógúrt 137 73 76 82 86 illuís og á verðið í þeim dálki því við
1 kg. egg 148 91 77 81 115 ívið íburðarmeiri tegund. Og það er
1 kg. camenbert 859 256 297 616 699 greinilegt, að Spánverjar kunna að
1 kg brie 780 236 195 628 730 smyrja vel á verðið, þegar um er að
1 I. vanilluís 127 79 99 813 120 ræða eftirsótta vöru! Þetta er meira
en sexfalt hærra verð en á gamla,
góða Emmess ísnum hér á klakan-
verpt var fyrir minna en fimm dög-
um, annað á 5—14 daga gömlum
eggjum og ódýrust eru síðan enn
eldri egg. Ekki nóg með það, heldur
er líka verðmunur á eggjum eftir
félagslegum aðstæðum hænanna,
sem verpa þeim. Þ.e.a.s. hvort þær
njóta ferðafrelsis eða ekki. Og það
þarf varla að taka fram, að egg úr
„frjálsum" hænum eru töluvert dýr-
ari en afurðir fiðurfénaðar, sem
aldrei lítur dagsins ljós í lifanda lífi.
Sármjólk fékkst hvorki á Spáni
eða Bretlandi, en Belgar hafa hins
vegar á boðstólum vörutegund, sem
heimildarmaður blaðsins sagði líkj-
ast íslenskri súrmjólk. Kallast þetta
„mögur jógúrt".
LANGÓDÝRAST í BELGÍU
BETRA VERÐ í HÓTEL-
HVERFI Á MALLORKA EN í
REYKJAVÍK, NEMA ÞEGAR
ÍS VAR ANNARS VEGAR
EINUNGIS SVÍÞJÓÐ SLAG-
AÐI UPP í OKKUR FÉLAGS-
LEGAR AÐSTÆÐUR FIÐUR-
FÉNAÐAR SPILA INN í
EGGJAVERÐ
4 HELGARPÓSTURINN