Morgunblaðið - 09.07.1975, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLl 1975
Fiskeldi í sjó hafið
á Fáskrúðsfirði
FISKELDI í sjó cr nú byrjaó á
Fáskrúðsfirði og hafa þegar verið
sett 3000 laxaseiði f lokaða nót og
í haust er hugmyndin að ná í
nokkuð magn af fjarðarufsa og
rækta hann upp. Mikill hugur er í
þeim Fáskrúðsfirðingum sem að
þessu standa og gera þeir sér von-
ir um að hér geti orðið um mikla
framtíðarmöguleika að ræða.
Bergur Hallgrímsson, fram-
kvæmdastjóri, einn þeirra er að
þessu standa, sagði í samtali við
Sölu þjóðhátíðar-
slátturmar að Ijúka
SÖLU á sérunna silfurpen-
ingnum sem Seðlabankinn
lét slá í tilefni af þjóðhátíð-
inni 1974 lýkur hinn 18.
júlí næstkomandi. Er sölu
á peningnum erlendis lokið
fyrir nokkru.
Upphafleglegt upplag þessa
silfurpenings var ákveðið 50 þús-
und, en verði einhverjir peningar
óseldir hinn 18. júlí verða þeir
væntanlega bræddir og tilkynnt
um endanlegt upplag peningsins
litlu síðar.
Seðlabankinn lét sem kunnugt
er slá nokkrar gerðir minnispen-
inga — úr gulli, silfri og kopar —
í tilefni þjóðhátíðarinnar og eru
peningar þessir allir uppseldir
utan sérunni silfurpeningurinn
sem áður getur.
Þess er að vænta, að Seðlabank-
inn geri upp sölutekjur af minnis
peningasláttu þessari í heild fljót-
lega eftir að sölu á sérunna pen-
ingnum lýkur og í framhaldi af
því muni stjórn Seðlabankans
ákveða í samráði við stjórnvöld
hvernig ágóða af sölu peninganna
verði varið.
Morgunblaðið í gær, að fiskeldið
hefði byrjað fyrir röskum mánuði
með því að 3000 Iaxaseiðum var
sleppt í stóra landnót, sem gerð er
úr loðnunótarefni. Reyndar hefðu
smávegis mistök átt sér stað í
fyrstu, og einhver hluti seiðanna
drepizt, en nú virtist allt í lagi
með þau.
Hann sagði, að reiknað væri
með að hafa laxinn í eldi í um það
bil 20 mánuði, en þá ætti hann að
vera búinn að ná 8—10 punda
stærð. Um þessar mundir þyrftu
þeir ekki að fóðra fiskinn, þar
sem mikið væri um seiði í firð-
Framhald á bls. 18
Hitaveituáformin við Svartsengi:
A.m.k. 160 milljónir
kr. ber á milli aðila
LJÓST er að mjög mikið ber á
milli tilboða Félags landeigenda
Járngerðarstaða og Hóps annars
vegar og Hitaveitu Suðurnesja
hins vegar vegna Svartsengis-
landsins og hugsanlegra hita-
veituframkvæmda þar.
I fréttatilkynningu aðilja
kemur fram, að Hitaveita Suður-
nesja gerði landeigendum kaup-
tilboð í land og landsgæði við
Svartsengi samtals að fjárhæð
rúmar 50 milljónir króna. í tilboði
landeigenda er aftur á móti gert
ráð fyrir að sveitarfélögin á
Suðurnesjum fái það afl sem þau
þurfa miðað við áætlaða heildar-
þörf nú á um 53 milljónír króna í
formi útborgunargreiðslu í eitt
skipti fyrir öll en allt viðbótarafl,
t.d. vegna Keflavíkurflugvallar,
stóriðju eða stækkunar hjá
sveitarfélögunum fái hitaveitan á
kr. 4 milljónir hvert megawatt.
Aflþörf Keflavfkurflugvallar eins
er hins vegar áætluð milli 40 og
45 mw eða samkvæmt framan-
greindu samtals að fjárhæð
160—180 milljónir króna. Verð-
mats er ekki getið varðandi sjálft
landið en hitaveitunni boðin
leigutaka á öllu því landi sem hún
kann að þarfnast og káup á landi
undir mannvirki.
Samkvæmt fréttátilkynning-
unni náðist samkomulag með
Mikill samdráttur í innflutningl:
20% magnminnkun
söluskattskyldra vara
Greiðsluafkoma ríkissjóðs betri en gert
var ráð fyrir — segir fjármálaráðunegtið
A FYRSTU fjórum mánuöum árs-
ins námu heildartekjur rfkissjóós
12.797 m.kr. og hcildargjöld
15.291 m.kr. Þannig varð tekju-
halli rfkissjóðs þessa mánuði
2.494 m.kr., cn á sama tíma f fyrra
626 m.kr. — Þetta kemur fram í
júlfhefti „Hagtalna mánaðarins“,
sem Scðlabanki tslands gefur út.
Þar segir og, að halli á rekstri
ríkisbúskaparins hafi verið meiri
á sl. ári en verið hefur um langt
árabil.
Sé gaumur gefinn að þróun
gjalda og tekna kemur í Ijós, segir
f ríti Seðlabankans, að á tímabil-
inu janúar-apríl hafa frávik
gjalda frá því sem áætlað hafði
verið, numið tæpum 1300 m.kr.,
eða 9,2% umfram áætlun. „Borið
saman við sama tímabil i fyrra
höfðu útgjöld vegna almennrar
stjórnar og löggæzlu aukizt um
46%, fræðslu-, menningar- og
kirkjumála um 40%, tryggingar-
mála um 44%, húsnæðis- og
félagsmála 108%, uppbóta á út-
fluttar landbúnaðarafurðír 77%
og vegna niðurgreiðslna 101%,
svo dæmi séu nefnd. Þegar þessar
hlutfallstölur eru bornar saman
verður að hafa í huga, að verðiag
almennt hefur hækkað um 50%
milli þessara tveggja tímabila."
Á þessum fjórum mánuðum
urðu heildartekjur ríkissjóðs 546
m.kr. umfram áætlun, eða 4,5%.
Munaði þar mestu um tekju- og
eignaskatta, auk söluskatts. Hins-
vegar urðu tekjur af aðflutnings-
gjöldum minni en búizt hafði ver-
ið við. Tekjur af söluskatti höfðu
aukizt um 99%, tekju og eigna-
skatti 13%, rekstri ÁTVR46%, af
aðflutningsgjöldum um 1%, en
innflutningsgjöld af bifreiðum
lækkuðu um 44%. Hvað sölu-
skattstekjur áhrærir, þá eru
undanskildar tekjur af viðbótar-
álögum vegna Viðlagasjóðs og
vegna olíuhitunar, en sá hluti
söluskatts, sem ríkissjóður hefur
beinar tekjur af, hækkaði á um-
ræddu tímabili um 6%.
„Ef tekið er tillit til þessarar
hækkunar auk verðlagshækkunar
þá virðist svo sem raunverulegur
samdráttur, er nemur allt fimmt-
ungi, hafi átt sér stað á sölu sölu-
skattsskylds varnings."
t skýrslu Seðlabankans kemur
og fram:
0 — að tiltölulega litil aukning
tekna af tekju- og eignaskatti
bendi til aukinna erfiðleika í inn-
heimtu þessara skatta.
0 — að 46% aukning rekstrar-
hagnaðar ÁTVR, á sama tima sem
verðlag viðkomandi vara hækkaði
um rösk 50%, bendi til minnk-
andi sölumagns þeirra.
0 — að sú litla aukning, sem átti
sér stað í tekjum af aðflutnings-
gjöldum, þrátt fyrir stórfelldar
lækkanir á gengi krónunnar, eigi
rætur að rekja til mikillar magn-
minnkunar almenns innflutnings,
einkum á hátollavöru. Lækkun á
Framhald á bls. 18
aðiljum um að freista samkomu-
lags á þeim grundvelli að semja
um kaup hitaveitunnar á landi og
landsgæðum, en gerðardómur eða
matsmenn ráði þeim atriðum til
lykta sem samkomulag næst ekki
um og er þar aðallega um verðmat
gæðanna að ræða. Eftir þeim upp-
lýsingum sem Morgunblaðið hef-
ur aflað sér hefur mikið verið
unnið á þessu sviði undanfarið og
stefnt að því að gengið hafi verið
frá samningi þessum fyrir 10. júlí
næstkomandi ellegar að sam-
komulagið sé úr sögunni hafi aðil-
ar ekki komið sér að mestu leyti
saman um samninginn fyrir þann
tíma.
Hér fer á eftir fréttatilkynning,
sem lögfræðingar aðilja, þeir
Jónas A. Aðalsteinsson, fyrir
hönd Félags landeigenda
Járngerðarstaða og Hóps, og
Benedikt Blöndal, fyrir hönd
Hitaveitu Suðurnesja, undirrita:
Að undanförnu hafa hvað eftir
annað birzt í fjölmiðlum fréttir af
samningaviðræðum milli eigenda
Svartsengis við Grindavík og
Hitaveitu Suðurnesja, sem oftast
hafa verið bæði rangar og vill-
andi. Af því tilefni sjá báðir aðil-
ar sig nú tilneydda að koma eftir-
farandi staðreyndum um samn-
ingaumleitanir þessar á framfæri
við fjölmiðla.
Eftir gildistöku laga nr. 100 frá
31. desember 1974 um Hitaveitu
Suðurnesja gerði hitaveitan land-
eigendum kauptilboð f land og
landsgæði við Svartsengi I bréfi
dags. 9.4. 1975. Tilboðið náði yfir
öll hitaréttindi, kaup á u.þ.b. 100
ha lands og gjald fyrir kvaðir á
allt að 300 ha lands og nam fjár-
hæð tilboðsins samtals kr.
50.625.000,00 sem skyldu greiðast
á 10 árum.
Félag landeigenda sendi hita-
veitunni fyrirspurnir um ein-
staka þætti tilboðsíns 1 bréfi dags.
Framhald á bls. 18
Japanir kynna
sér nýtingu
jarðvarmans
UM 30 manna hópur Japana
dvelst nú hér á landi til að
kynna sér nýtingu tslendinga á
jarðhitanum. Hér er aðallega
um jarðfræðinga og verk-
fræðinga að ræða, svo og
fulltrúa fyrirtækja sem fást við
virkjun jarðhita og í förinni
mun vera einn þingmaður, sem
vinnur að samningu laga um
nýtingu jaröhitans.
1 gær skoðuðu Japanirnir
Hitaveitu Reykjavíkur undir
leiðsögn Gunnars Kristinssonar
verkfræðings. Kynnti hann
fyrst starfsemi og rekstur hita-
veitunnar fyrir hinum
japönsku gestum á fundi en
sýndi þeim því næst dælu-
stöðvar í borginni, stjórn-
stöðina í Grensásstöð og
Iagningu hitaveitustokka í
Breiðholti en ferðinni lauk við
borholurnar að Reykjum i Mos-
fellssveit. Sýndu Japanirnir
hitaveitunni mikinn áhuga því
að þótt þeir kunni þegar tölu-
vert fyrir sér um virkjun heita
vatnsins heima fyrir til raf-
orkuvinnslu eiga þeir ýmislegt
ólært þar sem húshitun er, en
úr því hafa þeir fullan hug á að
bæta enda hart leiknir af oliu-
kreppunni.Einnig munu
Japanir hafa í hyggju að nýta
heita vatnið til húsakælingar,
hvernig sem það kemur nú
heim og saman. I dag fara
japönsku fulltrúarnir norður í
land undir leiðsögn sér
fræðings Orkustofnunarinnar
og líta þar á aðstæður við
Kröflu. Myndin var tekin er
Japanarnir voru að skoða
mannvirki hitaveitunnar að
Reykjum.
Verkfall
hjáíSAL?
TRÚNAÐARMANNARAÐI raf-
virkja hjá Islenzka álfélaginu í
Straumsvík hefur verið falið að
boða verkfall rafvirkja við verk-
smiöjuna. Mun trúnaðarmanna-
ráðið koma saman til fundar um
málið í dag og ganga þá formlega
frá verkfallsboðuninni.
Sæmilegur afli
stóru togaranna
STÓRU togararnir cru nú farnir
að koma 1 land úr fyrstu veiði-
ferðinni eftir verkfall og hefur
afli þeirra verið sæmilegur, en
ekkert meira en það. I gær var
Vigri að landa í Reykjavík 130
lestum, en skipið fór til veiða 30.
júnf. Þá er Ingólfur Arnarson
væntanlegur m^ð hátt á annað
hundrað tonn.
Ingi Magnússon, framkvæmda-
stjóri Togaraafgreiðslunnar,
sagði þegar Morgunblaðið ræddi
við hann í gær, að þótt aflinn væri
ekki sem verstur hvað tonnafjöld-
ann snerti, þá segði það ekki alla
söguna, því mikið af honum væri
karfi, en fyrir þann fisk fæst ekki
mjög hátt verð um þessar mundir.
ERU ÞEIR
AÐ
FÁ’Au
Laxá í Kjós
Lfyrrakvöld voru komnir 570
laxar upp úr Laxá i Kjós og er
það um 50 löxum meira en á
sama tíma i fyrra, sagði Jón
Erlendsson veiðivörður þegar
við ræddum við hann í gær.
Hann kvað stærsta laxinn vera
18.5 pund og hann hefði
Steinar J. Lúðvíksson féngið.
Þá sagði hann að veiðin væri
mjög jöfn þessa dagana, —
þetta 18—37 laxar á dag og
flestir laxarnir fengjust á
maðk. Laxinn væri þó byrjaður
að gefa sig á flugu.
Víðidalsá
Gunnvör ráðskona i Víðigerði
við Viðidalsá kvað veiðina í
ánni mikið vera að glæðast. 165
laxar væru nú komnir á land,
en áin hefði verið opnuð 15.
júní. Fyrstu dagana hefði
veiðin verið lítil, en eftir að
hlýna fór i veðri hefði laxinn
orðið gráðugri. Stærsta laxinn
til þessa veiddi Þröstur Lýðs-
son þann 1. júli en það var 21
punds fiskur, sem fékkst á
maðk. 8 stengur eru nú leyfðar
í ánni.
Breiðdalsá
Laxveiðin hjá okkur byrjar
ekki fyrr en þann 11. júlí sagði
Birgir Einarsson á Staðarborg í
Breiðdal. Hann sagði þó, að
menn gætu fengið að veiða sil-
ung í ánni fram að þeim tíma
gegn vægu verði en 5 stangir
yrðu leyfðar í ánni í sumar og
þegar væri farið að panta
nokkuð.
Elliðaár
Friðrik Stefánsson á skrif-
stofu Stangaveiðifélags Reykja>-
víkur sagði þættinum að yfir
450 laxar væru nú komnir úr
Elliðaánum og væri það 50%
aukning frá því 1 fyrra ef miðað
væri við sama tíma. Elliðaárnar
virtust aldrei bregðast.
Gljúfurá
113 iaxar eru nú komnir úr
Gljúfurá í Borgarfirði, en að
sögn Friðriks Stefánssonar
hófst veiði þar ekki fyrr en 21.
júní. Þykir þetta mjög gott, en í
fyrra fengust aðeins 150 laxar
úr ánni á öllu sumrinu.
Norðurá
Á tímabilinu frá 1. júlí til 6.
ágúst eru eingöngu útlendingar
Framhald á bls. 18