Morgunblaðið - 09.07.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLl 1975
3
Árni Friðriksson far-
inn til loðnurannsókna
Kolmunni úti fyrir Austfjörðum?
Ljósm. Mbl. Öl. K. Mag.
Frönsku leiðangursmennirnir frá vinstri: Constantin Brive, Christian Gallissian, Paul Bordes, Pierre
Zanone og Dominique Guicharnaud.
Náttúruverndarráð bað dómsmálaráðu-
neytið að stöðva franskan leiðangur
Vinnum ekki náttúruspjöll, segja Frakkarnir
RANNSÓKNASKIPIÐ Arni
Friðriksson heldur til loðnuleitar
og rannsókna úti fyrir Norður-
landi eftir hádegi í dag. 1 fyrstu
mun skipið að líkindum leita eft-
ir loðnu úti fyrir vestanverðu
Norðurlandi og halda slðan
austur með. Þá mun skijrið reyna
að kann lóðningar úti fyrir Aust-
fjörðum, sem fundizt hafa síðustu
daga, og jafnvel er haldið að sé
kolmunni.
Jakob Jakobsson, fiskifræð-
ingur, sem verður leiðangurs-
stjóri á Árna Friðrikssyni í
þessari ferð, sagði i samtali við
Morgunblaðið í gær, að þeir á
Árna héldu af stað eftir hádegi í
dag og myndu fyrst sigla vestur
og norður með landi. Reynt yrði
að byrja að kanna loðnumagnið og
338 manns
atvinnulausir
í Reykjavik
ATVINNULAUSIR á skrá f
Reykjavfk 7. júlí voru 338 manns,
163 karlar og 173 konur. Þetta var
fyrsti dagurinn, sem eitthvað var
að gera í frystihúsum borgar-
innar, þar eð togarar höfðu hafið
löndun eftir verkfallið. Af
þessum f jölda voru 52 verkamenn
og 47 verkakonur, 49 skólapiltar
16 ára og eldri og 82 skólastúlkur
16 ára og eldri. Þá eru og atvinnu-
lausir rúmlega 100 unglingar,
sem verða 16 ára á þessu ári en
hafa ekki náð þvf enn.
Til samanburðar má geta þess
að alls voru atvinnulausir 8. júlí
1974 37 manns, 13 karlar og 24
konur. Þar af voru 2 verkamenn
og 16 verkakonur, 3 skólapiltar og
3 skólastúlkur.
Samkvæmt upplýsingum, sem
birtust í Hagtölum mánaðarins,
sem Seðlabanki Islands gefur út,
var atvinnuleysi á Islandi i
maímánuði 1,4% af framboði
vinnuafls, Þessi prósenta var 0,6 í
apríl og á fyrsta ársfjórðungi 1975
0,8
Grímsey:
100 sóttu
leiksýningu
— íbúarnir
aðeins 86
Grímsey, 7. júll.
KARLAKÓR Dalvíkinga
bauð okkur eyjaskeggjum til
ókeypis söngleiks sl. sunnu-
dag. Söngstjóri var Bjartur
Hjörleifsson, undirleikari
Guðmundur Jóhannsson og
einsöngvarar Halla Jóns-
dóttir og Jóhann Danielsson.
Kórnum var tekið af mikilli
hrifningu og aðdáun áheyr-
enda.
Þá sýndi Leikfélag Dalvík-
ur Hart í bak eftir Jökul
Jakobsson og var Jóhann
Ögmundsson leikstjóri. Rif-
lega 100 aðgöngumiðar seld-
ust að leiksýningunni og
þykir það mjög gott þar sem
ibúar Grímseyjar eru 86.
Hér er nokkuð af aðkomu-
fólki, aðallega Grindvík-
ingar, sem hér fengu nokkra
uppbót á menningarneyzlu
sina norður við heimskaut.
Þetta er fyrsti flokkurinn
sem heimsækir Grímseyinga
til að skemmta þeim og
verður þeirra Dalvíkinga
lengi minnzt fyrir sitt ágæta
framlag, sem ekki gat
borgað sig fjárhagslega.
— Alfreð.
ástand loðnunnar úti af norðan-
verðum Vestfjörðum, en þar gæti
orðið erfitt um vik, þar sem ís
hefði verið á því svæði að undan-
förnu, en síðan yrði haldið austur
með Norðurlandi.
Þá sagði Jakob, að sjómenn á
bátum frá Austfjörðum hefðu
hringt í Hafrannsóknastofuna og
tilkynnt um sæmilegar lóðningar
40—50 mílur úti af Austfjörðum.
Eftir lýsingum á lóðningunum að
dæma benti margt til að hér væri
kolmunni á ferðinni. Kolmunni
var mikið á þessum slóðum á
síldarárunum og þá kom fyrir að
síldveiðiskipin fengu stór kol-
munnaköst. Síðustu ár hefur
minna borið á honum á þessum
slóðum, en menn eru farnir að
vona að þessi fiskur fari að láta
sjá sig þar aftur.
Jakob sagði, að ef tækist að
veiða kolmunna úti fyrir Aust-
fjörðum þyrftum við að stefna að
þvi að nýta hann til manneldis,
enda væri fiskurinn mjög bragð-
góður. Þeir hefðu t.d. borðað
hann um borð í Árna Friðrikssyni
og allir kunnað að meta bragðið.
Sennilega væri heppilegt að flaka
fiskinn i sildarflökunarvélum, og
verka flökin.
Gert er ráð fyrir að Arni Frið-
riksson verði tvær vikur i þessari
ferð.
Islendingar með
ólögleg veiðar-
fœri en Bretar ekki
—EG fór um borð (16 skip, þar af
15 togara, og eftir á kom í Ijós að
18,6% af afla togara á þessum
slóðum reyndist vera undirmáls-
fiskur og hér á ég við fjölda, en
ekki þyngd. Smáfiskur var 32.3%,
millifiskur 47.9% og stórfiskur
aðeins 2.5%, sagði Ólafur Pálsson
fiskifræðingur í samtali við
Morgunblaðið í gær, en hann fór
um miðin úti fyrir Norður- og
Norðvesturlandi f sfðustu viku og
gerði ýmsar mælingar um borð í
íslenzkum og brezkum togurum.
Kom í ljós, að íslendingar
veiddu heldur meira af smáfiski
og undirmálsfiski en Bretar og
Bretar voru með stærri möskva á
sínum vörpum en Islendingar.
Ennfremur stóðu varðskipsmenn
einn íslenzku togaranna að því að
vera með ólöglega pokahlif, þann-
ig að undirmálsfiskurinn slapp
ekki eins út og hann átti að gera
og hefur Landhelgisgæzlan nú
kært skipið fyrir viðkomandi
dómstólum.
FRAMKVÆMDASTJÓRN
Vinnuvcitendasambands tslands,
VSl, hefur lýst yfir þvf að hún
geti ekki samþykkt nýgerða
kjarasamninga Flugleiða h.f. og
Flugvirkjafélags Isiands og
Félags fslenzkra atvinnuflug-
manna. I ályktun stjórnarinnar
segir m.a., að ýmsir hópar flug-
liða hafi ftrekað viðhaft valdbeit
ingu til þess að knýja fram óeðli-
legar kauphækkanir og hafi Flug-
leiðum reynzt nauðugur einn
kostur að gera kjarasamninga,
sem ganga þvert gegn stefnu f
kjaramálum. Þó mun fram-
kvæmdastjórn VSt með hliðsjón
af erfiðri aðstöðu Flugleiða, ekki
standa gegn þvf að cftir samn-
ingunum verði unnið.
Morgunblaðinu barst í gær
fréttatilkynning frá VSt, sem er
svohljóðandi:
„Tilgangur okkar er ekki að
stunda hér torfæruakstur og
vinna þannig spjöll á fslenzkri
náttúru, heldur langar okkur til
að kynna Island f Frakkiandi,"
sagði franski blaðamaðurinn og
Ólafur sagði, að i fyrstu hefðu
þeir farið á Skagagrunn, siðan á
Kolgrunn, Kornbanka, Reykja-
fjarðarál, Skjálfandafljótsdjúp og
á Grímseyjarsvæðið. Ástandið
hefði verið mjög breytilegt á þess-
um veiðisvæðum, en þó öllu
verst á Skagagrunni. Þar hefði
25.2% fiska verið undirmálsfisk-
ur og 29.1% smáfiskur. Á Gríms-
eyjarsvæðinu hefði ástandið einn-
ig verið slæmt, 14.6% hefði verið
undirmálsfiskur og 34% smáfisk-
ur.
—Ég fór um borð i brezka
togara á Hornbanka og í Reykja-
fjarðarál, sagði Ólafur.' Hjá þeim
reyndist 14.9% vera undirmáls-
fiskur og 44.3% smáfiskur. Hitt
var mest millifiskur. Varðskips-
menn mældu einnig veiðifæri þau
sem Bretarnir notuðu og kom í
Ijós, að þeir notuðu stærri möskva
en þeir þurftu samkvæmt alþjóða-
reglum. Islendingar voru ekki
eins góðir á þessu sviði. T.d. var
einn íslenzku togaranna með ólög-
lega pokahlif og um borð í þeim
togara var meira um smáfisk en
hja öðrum togurum á sömu
slóðum eða 25.3% á móti 9.9%, en
Framhald á bls. 18
,,Á fundi framkvæmdastjórnar
Vinnuveitendasambands Islands i
dag, 8. júlí 1975, var eftirfarandi
samþykkt samhljóða:
„Að undanförnu hafa ýmsir
hópar flugliða ítrekað viðhaft
valdbeitingu til að knýja fram
óeðlilegar kauphækkanir. Með
skæruhernaði og alls ólögmætum
truflunum á flugsamgöngum
hefur verið stefnt i voða við-
kvæmri atvinnuuppbyggingu og
röskun og valdið milljónatjóni á
starfsemi islenzku flugfélaganna.
Undir slíkum kringumstæðum
hefur Flugleiðum reynzt nauðug-
ur einn kostur að gera samninga
um kaup og kjör, sem ganga þvert
gegn þeirri stefnu í launamálum,
sem fylgt hefur verið við gerð
annarra kjarasamninga síðustu
mánuði og taka ekkert mið af
erfiðri afkomu þjóðarbúsins og
stöðu atvinnurekstrar i landinu
i rithöfundurinn Christian
Gallissian f samtali við Morgun-
blaðið f gær. Gallissian er hér
staddur ásamt 4 löndum sfnum og
ætla þeir að ferðast um landið og
þá sérstaklega miðhálendið, og
ganga þar á jökla eða öllu heldur
aka, þvf meðferðis hafa þeir tvö
mótorhjól. Nokkur gagnrýni hef-
ur komið fram á ferðalag Frakk-
anna, meðal annars f Þjóðviljan-
um, og Náttúruverndarráð lítur
það mjög alvarlegum augum og
telur það geta orðið náttúruspill-
andi. Mun ráðið hafa farið fram á
það við dómsmálaráðuneytið að
það stöðvaði þessa ferð Frakk-
anna, áður en þeir komast út f
fslenzka náttúru með vélhjól sfn
tvö.
Morgunblaðið hafði þvf sam-
band við Baldur Möller, ráðu-
neytisstjóra í dómsmálaráðuneyt-
inu, og sagði hann að ráðuneytið
sæi ekki ástæðu til að banna
Frökkunum frekar en öðrum að
ferðast um fjöll að eigin vild.
Hins vegar ætlaði ráðuneytið að
taka af þeim skýrslu og gera þeim
grein fyrir gildandi lögum um
náttúruvernd og viðurlögum við
brotum á þeim.
Gallissian sagði, að þeir félagar
væru mjög sárir yfir skrifum
Þjóðviljans, þar sem segir um
ferð þeirra að hún sé farin i þeim
tilgangi að auglýsa erlend fyrir-
tæki og að farartæki þeirra muni
valda náttúruspjöllum.
„Ég er hvorki að auglýsa mig né
aðra, nema þá helzt lsland,“ sagði
hann. „Ég hef farið i svipaðar
ferðir, meðal annars á Indíána-
slóðir i Amason og á Kilimanjaro i
Afríku og skrifað um þær nokkr-
ar bækur. Nú langar mig til að
skrifa bók um tsland. Frakkar
eða greiðslugetu Flugleiða sér-
staklega. Því lýsir framkvæmda-
stjórn Vinnuveitendasambands
Islands yfir, að hún getur ekki
samþykkt nýgerða kjarasamninga
Flugleiða og Flugvirkjafélags Is-
lands og Félags íslenzkra atvinnu-
flugmanna. En með hliðsjón af
erfiðri aðstöðu Flugleiða og með
stoð í E.-lið 10. greinar laga
Vinnuveitendasambandsins mun
framkvæmdastjórn Vinnuveit-
endasambandsins þó ekki standa
gegn því, að eftir samningunum
verði unnið.
Jafnframt bendir framkvæmda-
stjórn Vinnuveitendasambands-
ins á þá brýnu nauðsyn, sem nú
ber til endurskoðunar áratuga
gamallar og úreltrar vinnulög-
gjafar, þar sem lögverndaður er
réttur fámennra hópa i lykilstöð-
um til takmarkalausra kaup-
þvingana.“
tala mikið um ísland og sjá það f
miklum ævintýraljóma. Það á sér-
staklega við um ungt fólk, sem
lesið hefur bók Pierre Luti um
franska sjómenn við ísland. Þetta
fólk dreymir um að koma hingað,
en hefur oft mjög rangar hug-
myndir um Island og okkur lang-
ar til að sýna þeim landið í réttu
ljósi, bæði út frá náttúrusjónar-
miði og eins hvernig fólk lifir."
En af hverju að nota mótorhjól?
„Jú, sjáðu til,“ sagði Gallissian,
„venjulegar ferðabækur ná aldrei
nema mjög lítilli útbreiðslu. Þess
vegna þarf að reyna að gera ferða-
Iagið óvenjulegt á einhvern hátt
til að auka lesendahópinn og ég
geri það á þennan hátt. Það er
hins vegar ekki svo að skilja að
aksturinn sé eitthvert aðalatriði í
mínum bókum. Þvert á móti þá er
hann algjört aukaatriði og er lát-
inn vikja fyrir þjóð- og staðhátt-
um.
Með mér er svo blaðamaður frá
bílablaðinu Auto Journal
Constantine Brice, sem er stærsta
bilablað Frakklands, en hluti þess
er jafnan helgaður ferðamálum.
Hann ætlar að skrifa grein um
ferðalög til Islands. Þá eru með
mér tveir kvikmyndatökumenn,
sem ætla að taka fyrir mig kvik-
mynd, sem ég ætla að sýna með
fyrirlestrum, sem ég held víða um
Frakkland.
Tilgangurinn er að sýna að
ævintýri mín geta verið ungling-
um fordæmi og að ferðalög hjálpa
þeim til að lifa starfsömu lífi og
Framhald á bls. 18
Borgarfulltrú-
ar frá Moskvu
í heimsókn hér
TVEIR fulltrúar Moskvuborgar
hafa dvalizt hér í Reykjavík und-
anfarið f boði borgarstjórnar
Reykjavfkur. Þeir eru N.J.
Sytchew og B.V. Pokarshevskij,
og er annar ritari borgarinnar en
hinn formaður menningarnefnd-
ar borgarráðs Moskvu.
Borgarfulltrúarnir sovézku
komu til landsins sl. fimmtudag
og fara utan í dag. Hafa þeir á
þessum tíma skoðað ýmis mann-
virki Reykjavíkur og kynnt sér
starfsemi ýmissa borgarstofnana,
auk þess sem þeir hafa farið i
ferðalag til Gullfoss og Geysis.
Með þessari heimsókn hafa
borgarfulltrúarnir frá Moskvu
verið að endurgjalda för
reykvískra borgarfulltrúa til
Moskvu en þeir Birgir Isleifur
Gunnarsson, borgarstjóri, Olafur
B. Thors, forseti borgarstjórnar,
og Sigurjón Pétursson, borgar-
ráðsmaður, voru þar í boði
borgarstjórnar Moskvu í október í
haust sem leið.
50% aflans undir-
máls og smáfiskur
Stjórn VSÍ samþykkir ekki samn-
inga við flugmenn og flugvirkja