Morgunblaðið - 09.07.1975, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. JULI 1975
15
Sívaxandi umsvif
Sovét í Sómalíu
Washington, 8. júlí — AP.
SAMKVÆMT upplýsingum, sem
bandarfsku leyniþjónustunni
hafa borizt, eru um 3000 sovézkir
sérfræðingar að manna vaxandi
herbækistöðvar Sovétrfkjanna f
Afrfkuríkinu Sómalíu. Leyni-
þjónustan hefur m.a. fengið f
hendur skýrslu frá bandaríska
öldungadeifdarþingmanninum
Dewey Bartlett, sem er nýkominn
frá Sómalfu, þar sem hann ferðað-
ist um f fylgd tæknimanna frá
bandaríska landvarnaráðuneyt-
inu og segir þar, að þeir hafi séð
eldflaugastöð og fleiri merki um
sovézka hernaðaruppbyggingu í
landinu.
Upplýsingar hafa komið fram
um, að höfnin í Berbera sé notuð
fyrir sovézk herskip sem athafna
sig á Indlandshafi og Persaflóa,
— en því hefur ítrekað verið
neitað af hálfu sovézkra og sómal-
iskra yfirvalda.
Upplýsingar Bandaríkjamanna
benda til þess, að Sovétmenn
vinni að gerð mikils flugvallar um
2'á mílu v«tur af Berbera og
megi gera ráð fyrir, að fram-
kvæmdum þar verði lokið í árs-
lok. Þá er unnið að gerð mikils
neðanjarðarmannvirkis úr stein-
steypu og stáli um 8 mílur suð-
vestur af Berbera en ekki er vitað
til hvers það er ætlað.
Reist hefur verið fjarskiptastöð
Ford tilkynnir
framboð 1976
Washington, 8. júlí AP
GERALD Ford, forseti Banda-
rfkjanna, tilkynnti í dag að hann
ætlaði að keppa að framboði fyrir
flokk repúblikana í forsetakosn-
ingunum 1976. Jafnframt skýrði
dagblaðið Miami Herald svo frá f
dag, að Ronald Reagan, fyrrver-
andi ríkisstjóri f Kalifornfu,
hefði ákveðið að keppa við Ford
um útnefningu flokksins.
Forsetinn hélt stutta ræðu i
skrifstofu sinni I Hvíta húsinu í
dag, þar sem hann tilkynnti fram-
boð sitt og hét því að heyja opna
og heiðarlega kosningabaráttu.
Hann kvaðst minnungur fyrir-
heita sinna um að vera forseti
allrar þjóðarinnar og sagðist
undir engum kringumstæðum
mundi vanrækja embættisstörf
sín meðan á kosningabaráttunni
stæði.
Ford forseti lét fyrst að því
liggja fyrir um 9 mánuðum að
hann ætlaði í framboð 1976.
Þá skýrði forsetinn svo frá, að
Robert C. Moot, fyrrverandi að-
stoðar-landvarnaráðherra, yrði
fjármálastjóri sinn i kosningabar-
áttunni en aðrir forystumenn bar-
áttunefndar sinnar yrðu Howard
Callaway, David Packard og Dean
Burch.
mikil um 50 mílur norður af
Mogadisho, höfuðborg Sómaliu,
og er talið, að hún sé ætluð fyrir
rússneska flotann á Indlandshafi.
Til þessa hafa verið að jafnaði
10—15 skip í sovézka flotanum á
þessum slóðum, en vaxandi
umsvif í Sómalíu eru talin benda
til þess, að ætlunin sé að fjölga
herskipum þar svo um munar.
M.a. er verið að stækka olíu-
birgðastöð í námunda við
Berbera.
Bandariskir þingmenn hafa
gert tíðreist til Sómaliu síðustu
daga. Einn þeirra, Samuel
Stratton, sem var formaður
nefndar frá fulltrúadeildipni,
sagði á fundi með fréttamönnum í
dag, að flotastöð Sovétmanna í
Sómalíu væri sennilega stærsta
erlenda flotastöð þeirra i Afríku.
Stratton sagði, að fyrir komuna til
Sómalíu hefði þeim verið heitið
því að þeir gætu séð allt sem þeir
óskuðu, — en þegar til kom hefðu
ferðir þeirra verið takmarkaðar
verulega og þeir dregnir með
hraða um bækistöðina i Berbera,
meðal annars hefði þeir aðeins
fengið að ganga umhverfis eld-
flaugastöð þar en ekki að fara inn
í bygginguna.
Melina
rekin úr
Pasok
MELINU Mercouri, grísku
leikkonunni heimsfrægu^Lady
Amalia Fleming og 35 öðrum
félögum í Panhellenska
sósialistaflokknum, Pasok,
hefur verið vísað úr flokknum
fyrir að hafa gagnrýnt leiðtoga
hans, Andreas Papandreou, að
þvf er segir í fréttum frá
Aþenu. 37-menningarnir
höfðu gagnrýnt brottrekstur
11 fulltrúa úr miðstjórn
flokksins, sem aftur höfðu
gagnrýnt Papandreou fyrir að
hafa gert að engu vonir manna
um raunverulegan jafnaðar-
mannaflokk f Grikklandi.
Hittast Amin
og Callaghan?
júlí
Nairobi, Kenya,
REUTER.
HAFT er eftir góðum heimildum
í Nairobi, höfuðborg Kenya, að
Idi Amin, forseti Uganda, sé nú
reiðubúinn til viðræðna við
brezka utanríkisráðherrann,
James Callaghan, sem í dag ræddi
við ráðamenn í Zaire. Amin er nú
i Kenya, þar sem hann ræðir við
Jomo Kenyatta, forseta, en heldur
heimleiðis aftur á morgun. Hann
hefur farið þess á leit, að utan-
ríkisráðherra Zaire, Bula
Mandungu, komi með Callaghan
til Uganda.
Frá Kinshasa, höfuðborg Zaire,
herma hinsvegar fregnir, að Call-
aghan vinni að því að fá trygg-
ingu Amins fyrir því, að brezki
kennarinn Denis Hills verði
látinn laus úr fangelsi áður en
hann fari til fundar við Amin.
Callaghan ræðir við Mobutu Sese
Seko, forseta Zaire, í fyrramálið
og standa vonir til að málið liggi
ljósar fyrir eftir þann fund.
60 drukkna
”angier 8. júlí —AP
Uk 60 manns drukknuðu í gær-
kvö di þegar skemmtiferðabátur
sökk á Atlantshafi undan Ksar
Segh. ", 1 80 km fjarlægð suður af
Tangi r i Marokkó. Flestir hinna
látnu v >ru konur og börn.
Æ
47
Helsinki-
fundurinn: Of skammur tími til
undirbúnings fyrir 28. júlí
FRETTIR
Genf, 8. júlí REUTER
STJÓRN' Finnlands hefur til-
kynnt að ekki verði unnt að hefja
síðasta áfanga ráðstefnunnar um
öryggi og samvinnu Evrópurfkja í
Helsinki 28. júlí nk. eins og lagt
hefur verið til. Kveðst stjórnin
þurfa minnst fjórar vikur til
Zorin gagnrýnir Schlesinger
Moskvu, 7. júlf REUTER
KUNNUR pólitfskur fréttaskýr-
andi f Sovétrfkjunum, Valentin
Zorin gagnrýndi f gærkveldi um-
mæli og stefnu bandarfska
varnarmálaráðherrans, James
Schlesingers, og lét svo um mælt,
að hann væri annaðhvort ekki f
takt við aðra bandarfska ráðherra
eða þá að hann ynni að þvf að
grafa undan detente-stefnunni.
Zorin kom fram I sjónvarps-
þætti og gerði þar sérstaklega að
umtalsefni þau ummæli Schles-
ingers, að sá möguleiki væri
hugsanlegur, að Bandarikjamenn
greiddu Sovétmönnum fyrsta
höggið f kjarnorkustríði. Endur-
tók Zorin gagnrýni, sem áður hef-
ur komið fram í Moskvublaðinu
Pravda, og sagði, að Schlesinger
virtist kynda undir vígbúnaðar-
kapphlaupinu samtímis því sem
aðrir bandáriskir leiðtogar, þar á
meðal Ford og Kissinger, fylgdu
detente-stefnu. Fréttamenn í
Moskvu líta svo á, að athugasemd-
ir Zorins sýni, að vaxandi efa-
semdir innan Bandarikjanna um
gildi detente-stefnunnar séu
Sovétstjórninni mjög til angurs.
undirbúnings, og sé nú of skamm-
ur tími til stefnu. Ekki vilj'a
menn þó útiloka, að áfanginn geti
hafizt í mánaðarlokin eða f byrj-
un ágúst.
Samkvæmt heimildum á ráð-
stefnunni í Genf hefur miðað ör-
lítið í samningsátt síðustu daga —
en harla hægt og ekki hefur tek-
izt að ná samkomulagi um fyrir-
framboðanir heræfinga vegna af-
stöðu Tyrklands fyrst og fremst.
Hún er sú, að tilkynna skuli fyrir-
fram allar æfingar allt að 62
mílna mörkum frá Iandamærum
Tyrklands, Sovétríkjanna og
Búlgarfu — en það eru þrengri
mörk en önnur NATO-ríki hafa
fallizt á.
Argentína:
„Kuklarinn” er flestir
virðast vilja losna við
ÞEGAR Juan heitinn Peron
sneri heim til Argentfnu haust-
ið 1972 eftir 18 ára útlegð,
fylgdi honum gráhærður mað-
ur, smávaxinn, sem fáir veittu
umtalsverða athygli. Lfklega
óraði engan fyrir þvf þá, að
þessi sami maóur — Jose Lopez
Rega — ætti eftir að ná svo
sterkum tökum á stjórnveli
argentínsku þjóðarskútunnar
sem raun hefur á orðið og verða
svo umdeildur, að 70.000
manns söfnuðust saman f
Buenos Aires til að krefjast
brottvikningar hans úr stjórn
landsins eins og gerðist 27. júní
sl. Svo sundurleitir sem Argen-
tfnumenn eru og hagsmunir
þeirra ólfkir, virðast æði marg-
ir sameinast um þá skoðun, að
Rega sé flest um að kenna,
sem úrskeiðis hefur farið f
stjórn landsins á sfðustu mán-
uðum. Hann hefur haft gffur-
leg áhrif f stjórninni, nánast
verið sem forsætisráðhcrra
enda þótt hann gegni opinber-
lega fyrst og fremst embætti
félagsmálaráðherra — og hann
hefur verið hægri hönd for-
setans, Mariu Estel Martinez
de Peron — eða Isabellu
eins og hún er jafnan
kölluð, sem tók við þvf
embætti, að Peron hershöfð-
ingja látnum. Ahugi Lopez
Rega á stjórnuspeki og
hindurvitnum nýtur og IftiIIar
virðingar- og er nafngiftin
„kuklarinn“ ein sú mein-
lausasta, sem honum er valin
nú um stundir.
Allsherjarverkfallið, sem
hófst á miðnætti sl. sunnudag
var ekki sízt í því skyni gert, að
neyða Isabellu til að losa sig við
Rega — því að forystumenn
verkalýðs landsins kenna hon-
um fyrst og fremst um hörku
hennar I launamálunum — hún
neitaði sem kunnugt er að
Isabella forseti og Jose Lopez Rega.
viðurkenna launasamninga
sem aðilar vinnumarkaðarins
höfðu gert með sér í frjálsum
samningaviðræðum. En það
eru ekki einasta forystu-
menn verkalýðshreýfingar-
innar, sem vilja Rega burt,
áhrifamiklir menn innan hinna
ýmsu arma peronistahreyf-
ingarinnar eru sama sinnis —
svo og yfirmenn hersins, að
haft er fyrir satt — og er talið,
að afstaða þeirra síðastnefndu
hafi ráðið úrslitum um, að
Isabella lét stjórnina loks segja
af sér og Rega þar með
nokkrum klukkustundum áður
en allsherjarverkfallið hófst.
Um Jose Lopez Rega er ekki
ýkja margt vitað, þvi að maður-
inn hafði aldrei getið sér
sérstakt orð heima fyrir, áður
en hann kom fram á sjónar-
sviðið sem aðstoðarmaður
Perons og Isabellu. Sagt er, að
hann sé fæddur árið 1916, 17.
október — en ekki er fullvist,
að afmælisdagurinn sé sá rétti,
hugsanlegt er talið, að Rega
hafi tekið sér hann sjálfur í
áróðursskyni, vegna þess, að 17.
október er perónistum heilagur
— þann dag árið 1945 reis
argenstinskur verkalýður upp
til stuðnings Juan Peron.
Opinber ævisaga Lopez Rega
segir, að hann hafi verið einn af
frumkvöðlum peronista-
hreyfingarinnar, en heldur
Fianthald á bls. 1,8