Morgunblaðið - 01.04.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. APRÍL 1984
HUGVEKJÁ
eftir séra
Guðmund óskar ólafsson
4. sunnudagur í fdstu
„Hvar eigum vér að kaupa brauð til
þess að menn þessir fái etið?“ Sjá:
Jóh. 6:1-15
Það barst mér í hendur mik-
ið og stórt „plakat" fyrir
skömmu. Það er bæði skraut-
legt og skemmtilega gert, en
mesta athygli mína vakti það
sem skrifað stóð sem einkunn-
arorð: „Kæða og friður það sem
allt snýst um í ár, sem endra-
nær.“
Það voru orð að sönnu, jafn-
vel Jesús var upptekinn af
þessum vanda á sinni tíð: Hvar
eigum vér að kaupa brauð?
Það hefur vakið verðuga at-
hygli að undanförnu að Hjálp-
arstofnun kirkjunnar hefur
gert meira en að búa út svona
fallegt áritað plagg, eins og ég
gat um, hún hefur reynt að
svara spurningunni í verki,
sem Jesús bar fram í eina tíð
við Galíleuvatn. En þeir sem
eru í fyrirsvari hjá þeirri
mætu stofnun fengju litlu
áorkað ef ekki hefði komið til
einstakur velvilji og styrkur
hvert einasta brauðbrot, sem
sáldraðist niður, ekki í sparn-
aðarskyni, heldur af því að um
var að ræða heilagt brauð,
daglegt brauð frá skaparan-
um.“
Við, sem eigum kost á að
ganga um í nútímans miklu-
görðum og hagkaupum, við er-
um ekki lengur í þörf fyrir að
tína upp sáldrið, hvað þá að
maður leiði að því hugann að
skaparinn sé að baki þeirrar
sældar sem við njótum til
munns og handa. Engu að síð-
ur erum við farin til þess í
auknum mæli að svara spurn-
ingu Hans með raunhæfum
aðgerðum, sem spurði fyrir
hönd allra aðþrengdra: Hvar
eigum vér að kaupa brauð? ís-
lenskt hjálparstarf er orðið
virt og þekkt víða um heim,
þökk sé Hjálparstofnun kirkj-
unnar, Rauða krossinum, ís-
lenskum kristniboðum og síð-
ast en ekki síst þjóðinni, fólk-
inu í landinu sem fjármunina
leggur til. Og það vefst ekki
fyrir neinum, sem vill líta á
ummæli spámannsins forna er
talaði fyrir munn Drottins:
„Sú fasta sem mér líkar er að
þú miðlir hinum hungruðu af
brauði þínu, hýsir bágstadda
hælislausa menn og firrist eigi
þann, sem er hold þitt og blóð.“
Hinsvegar er þó rétt að gleyma
því ekki að Jesús flýði á brottu,
þegar fólkið ætlaði að gera
hann að einskonar matarkon-
ungi eftir að hann hafði gefið
því að borða. Þegar hann tal-
aði um að Hann væri í heiminn
kominn til þess að við hefðum
líf og nægtir, þá var Hann ekki
einungis að tala um líkamans
þarfir, heldur og um þá fæðu,
sem varir til eilífs lífs. Boð-
skapur Hans var ekki að við
gætum keypt okkur nauðsyn-
legan frið í veröldinni með
réttum matarúthlutunum,
heldur þyrftum við að eignast
það þel og hjartalag að vilja
miðla, jafna og halda frið af
elsku til Guðs og manna, en
ekki vegna ytri nauðungar.
„Fæða og friður er það sem
allt snýst um í ár sem endra-
Fæða og friður
stuðningur landsmanna. Það
hefur verið einskonar þjóðar-
vakning á undanförnum árum
á þessu sviði, við höfum vakn-
að til vitundar um ábyrgð og
skyldur okkar við örbjarga og
þurfandi, sem í fjarlægð búa.
Sú var tíðin að íslendingar
gerðu þessa bæn sína af hjarta
og þörf í eiginlegri merkingu:
„Gef oss í dag vort daglegt
brauð." Hinsvegar eru af því
fregnir að þrátt fyrir skort
sinn þá hafi þeir átt lunderni
til að miðla jafnvel af því
smáa, sem þeir höfðu. Frakk-
inn Xavier Marmier, sem
hingað kom fyrir hartnær 150
árum segir frá því að íslend-
ingar hafi virst fúsir til þess
að gefa alla björg sína að-
komumönnum, án endurgjalds.
Hann skrifar svo: „Fátæktin
skín alls staðar, þegar þessir
fátæku menn bera fram skál
með mjólk í eða kaffibolla,
svipta þeir sjálfa sig oft því
nauðsynlegasta, og eyða á
augnabliki því sem þeir hafa
öðlast með erfiðismunum."
Hvernig stóð á þessari rausn?
Hvernig stóð á þvl að svo
snauðar manneskjur voru til-
búnar til að gefa af lífsbjörg
sinni? Er kannski svona auð-
velt að gefa af því sem ekkert
er? Ég veit það tæpast, en leiði
þó hugann að því, að kannski
hafi það verið svo að þrátt
fyrir armóðinn hafi þetta fólk
vitað að eignaumsýslanin, þó
að í smáum stíl væri, hefði
komið þeim upp í hendurnar
frá þeim gjafara, sem spurði
um brauðið forðum. Slíkur
hugsunarháttur var ekki neitt
séríslenskur.
í danskri minningabók lítur
maður nokkur um öxl til við-
horfa langafa síns og segir:
„Hann gerði ætíð krossmark
yfir nýju brauði, áður en hann
skar það í sneiðar. Og sonur
hans lærði að strjúka upp
málin með sanngirni að þetta
hjálparstarf er orðið til fyrir
áhrif og boð Hans, sem þús-
undirnar mettaði forðum, er
Hann blessaði brauðið og fisk-
ana og útdeildi. Hitt er svo
einnig, eins og „plakatið"
minnir á, að við erum farin að
gera okkur ljóst að friðurinn
og fæðan er tvennt sem ekki
verður aðskilið. Meðan svo
háttar, að mikill hluti mann-
kyns hefur ekkert fyrir sig að
leggja í bókstaflegri merkingu,
en hinir kljást við þau vanda-
mál helst, sem stafa af ýmsum
tegundum offylli, munum við
búa í friðlausri veröld. Og við
höfum það daglega fyrir aug-
um hvernig mennirnir verja
brauðið sitt, auðinn sinn og á
hinn bóginn hinir ætla sér að
sækja það í hendur þeirra:
„Maðurinn þráir ákaft öryggið
— og ætlar með því — sér að
tryggja frið / og vopn hann
smíðar — til að verja sig — og
veröldinni lyfta á hærra stig
og vopnasmíði verður iðja
hans — og vígbúnaður þarfir
sérhvers lands.“ (G. Dal). En
höfundur og fullkomnari krist-
innar trúar fer aðra leið. Hann
segir: Gefið þeim að borða,
hjúkrið, læknið, svalið mínum
minnstu bræðrum, annars
þekki ég yður ekki. Minn frið
gef ég yður í hjartastað, til
þess að þér getið gert þetta.
Við erum minnt á mettunina
á föstunni, á þeim tíma þegar
kirkjan minnir á þá skyldu
okkar, að hver og einn leggi
eitthvað á sig þurfandi til að-
stoðar. Finnst ykkur það ekki
annars dýrmæt vitneskja, að
höfundur þeirrar trúar sem
við kennum okkur við lét sér
annt um venjulegar þarfir
fólks, hvort það hefði í sig eða
á, hann virtist vita það vel að
himinn getur verið sveltandi
manneskju, sem brauðbiti og
viðbit, það er líka í takt við
nær,“ það er satt, en að horfa
til árangurs í þeim efnum, er
að styrkja til fylgdar við Hann
sem sagði: „Ég er brauð lífsins,
hið lifandi brauð og þann mun
aldrei hungra, sem til mín
kemur."
Það verða hvorki vopn eða
hræðsla við mannfjöldann,
sme skortir brauð, sem munu
birta okkur varanlegan frið og
jafnar nægtir, heldur sú and-
ans næring, sem snýr mönnum
til Guðs, að þeir frjálsir beri
hver annan fyrir brjósti og
taki við veraldlegum þörfum
sínum, sem gjöfum úr skapar-
ans hendi, sem ekki beri að
kreppa höndina um, á meðan
einhver líður nauð. Hjálpar-
stofnun kirkjunnar á sér ein-
kennismerki, sem er hönd, sem
skýlir blaktandi ljósi. Það er
harla táknrænt og bendir til
þeirrar skyldu kristinna
manna að varðveita líf, hvar
sem það er í háska statt, að
bera hönd fyrir stormana, sem
næða um náungann og hóta
honum falli. Skreiðartöflur,
brunnagerð, matargjafir, já,
hverskyns neyðar- og þróun-
arhjálp eru þættir í baráttunni
vegna slíkrar skyldu, svar við
tilveru Hans og áskorun, sem
mannfjöldann mettaði forðum.
En sem við viljum varðveita í
Hans nafni skulum við minn-
ast þess að Hann vildi lækna
manneskjuna alla, ekki bara
ytri þarfir hennar, því að
„maðurinn lifir ekki á brauði
einu saman, heldur og á því
orði, sem fram gengur af Guðs
munni". Því að á meðan Drott-
inn fær ekki að lækna svella-
lögin í mannlegum hjörtum
verður þörfin fyrir frið og
fæðu ætíð jafn nístandi sár
einhversstaðar þar sem menn
eru á ferð, því að „í grimmri
veröld — grafa menn sinn auð
— og gefa svöngum — steina
fyrir brauð.
ÐSTOÐ
VERÐBRÉFA-
IDSKIPTANNA
Sparifjareigandi!
Hefur þú íhugað sparnaðarkostina
sem eru á markaðinum í dag?
Raunávöxtun m/v mismunandi verðbólguforsendur: Ávöxtun Verö- trygg- ing Verðbólga
12% 15% 20%
Verðtr. veöskuldabr. 9,87 Já 9,87 9,87 9,87
Eldri spariskírt. Mism. Já 5,30 5,30 5,30
Happdr.skuldabr. 5,50 Já 5,50 5,50 5,50
Ný spariskírt. 5,08 Já 5,08 5,08 5,08
Gengistr. sparisk. 9,00 ? ? ? ?
Rikisvíxlar 25,72 Nei 12,25 9,32 4,77
Alm. sparisj.reikn. 15,00 Nei 2,68 0 +4,17
Sparisj.reikn. 3 mán. 17,70 Nei 5,09 2,35 -1,92
Sparisj.reikn. 12 mán. 19,90 Nei 7,05 4,26 -0,08
Vegna aukinnar eftirspurnar óskum viö
eftir eftirtöldum verðbréfum á söluskrá:
□ Eldri spariskírteini ríkissjóðs
□ Happdrættisskuldabréf ríkissjóös
□ Ríkisvíxlar
□ Óverðtryggð veðskuldabréf, 18—20%
□ Óverðtryggö veðskuldabréf, hæstu
leyfil. vextir
□ Verðtryggð veðskuldabréf, 2—5 ár
EIGENDUR SPARISKÍRTEINA
RÍKISSJÓÐS ATHUGIÐ!
Innlausnardagur flokka 1977-1 og 1978-1
er 25. marz. Þessir flokkar bera 3,7% vexti
umfram verðtryggingu á ári. Nú eru á
boðstólum spariskírteini sem bera 5,3%
vexti umfram verðtryggingu á ari fram aö
hagstæðasta innlausnardegi.
Kynnið ykkur ávöxtunarkjörin á markaðnum í dag.
Starfsfólk Verðbréfamarkaðar Fjárfestingarfélags-
ins er ávallt reiðubúið að aðstoða við val á hag-
kvæmustu fjárfestingu eftir óskum og þörfum
hvers og eins.
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
2. apríl 1984
Spariskírteini og happdrættislán ríkissjóös Veðskuldabréf - verðtryggð
Ar-flokkur Sölugengi pr. kr. 100 Ávöxtun- arkrafa Dagafjöldi til innl.d.
1970-2 17 415,64 Innlv. i Seðlab. 5.02.84
1971-1 15.266,45 5,30% 1 ár 163 d.
1972-1 13.787,99 5,30% 1 ar 293 d.
1972-2 11.356,46 5,30% 2 ár 163 d.
1973-1 8.635,47 5,30% 3 ár 163 d.
1973-2 8.212,79 5,30% 3ar 293 d.
1974-1 5.422,72 5,30% 4 ar 163 d.
1975-1 4.002,39 Innlv. i Seðlab 10.01 84
1975-2 3.021,25 Innlv. i Seölab. 25.01.84
1976-1 2.877,97 Innlv i Seðlab 10.03.84
1976-2 2.273,74 Innlv. i Seðlab 25.01.84
1977-1 2.122,16 Innlv. í Seðlab 25.03.84
1977-2 1.758,73 5,30% 158 d.
1978-1 1.438,89 Innlv. í Seðlab 25.03.84
1978-2 1.123,57 5,30% 158 d.
1979-1 951,45 Innlv. í Seðlab. 25.02.84
1979-2 730,91 5,30% 163 d.
1980-1 618,74 5,30% 1 ár 13 d.
1980-2 475,67 5,30% 1 ár 203 d.
1981-1 407,11 5,30% 1 ár 293 d.
1981-2 301,21 5,30% 2 ár 193 d
1982-1 283,52 5,30% 329 d.
1982-2 210,07 5,30% 1 ár 179 d.
1983-1 161,95 5,30% 1 ár 329 d.
1983-2 104,27 5,30% 2 ár 209 d.
1974-D 5,319,50 Innlv. i S« sðlab. 20.03.84
1974-E 3.648,74 5.50% 239 d.
1974-F 3.648,74 5,50% 239 d.
1975-G 2.376,44 5,50% 1 ár 239 d.
1976-H 2.213,78 5,50% 1 ár 358 d.
1976-1 1.716,23 5,50% 2 ár 238 d.
1977-J 1.558,56 5,50% 2 a. 359 d.
1981-1. fl. 323,86 5,50% 2 ár 29 d.
Sölugengi m.v.
2 afb. á ári
1 ár 95.69
2 ár 92,30
3 ár 91.66
4 ár 89,36
5 ár 88,22
6 ár 86,17
7 ár 84,15
8 ár 82,18
9 ár 80,24
10 ár 78,37
11 ár 76,51
12 ár 74,75
13 ár 73,00
14 ár 71,33
15 ár 69.72
16 ár 68,12
17 ár 66,61
18 ár 65,12
19 ár 63,71
'20 ár 62,31
Nafnvextir
(HLV)
2
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
4%
Avöxtun
umtram
verötr.
Veðskuldabréf óverðtryggð
Sölug.m/v 1A0
1 afb. á ári '*/o
1 ár
2 ár
3 ár
4 ár
5 ár
16%
8,75%
8,88%
9,00%
9,12%
9,25%
9,37%
9,50%
9,62%
9,75%
9,87%
10,00%
10,12%
10,25%
10,37%
10,49%
10,62%
10,74%
10,87%
10,99%
11,12%
20%
(HIÍT
21%
Hlutabréf
Verzlunarbanki íslands hf
Kauptilboö óskast.
Daglegur gengisútreikningur
Verðbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lónaóarbankahúsinu Simi 28566