Morgunblaðið - 30.11.1986, Qupperneq 20

20 C
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1986
•t
Þá geta
ormamir
rennt ser
Einu sinni var
lítil stúlka
sem var geysi-
lega fíkin í
sælgæti. Móð-
ur hennar
hugnaðist
þetta gotti-
ríisát miður vel og til að reyna
að stemma stigu við því sagði
hún henni að ef hún æti svona
mikið af sætindum þá fengi
hún orma í magann. Þetta
þóttu litlu stúlkunni ekki góðar
fréttir, en lét þó kyrrt liggja.
Nú leið og beið og vetur gekk
í garð. Snjórinn kom með öllum
þeim möguleikum sem honum
fylgja fyrir böm. Litla stúlkan
fór út í snjóinn að leika sér
og undi við það löngum stund-
um. Svo skemmtilegur þótti
henni snjórinn að hún át hann,
hvað þá annað. Þessu komst
mamma hennar að og bað hana
þess lengstra orða að láta vera
að borða snjó, ef hún gerði það
þá gæti hún orðið veik og feng-
ið klaka í magann. En litla
stúlkan kippti sér ekki upp við
þessar upplýsingar heldur
sagði: „Jæja, það er ágætt, þá
geta ormamir rennt sér.“
Ugglaust eigum við öll, sem
komin emm af bamsaldri,
margvíslegar endurminningar
um ráðleggingar fullorðna
fólksins, sem það af umhyggju
hefur gefið okkur, til þess að
við fæmm okkur ekki að voða,
í ýmsum skilningi. Ég minnist
þess að það þótti til dæmis
mikið hættuspil í minni sveit
að hanga opinmynntur ofan
yfir djúpum pyttum. Þá gátu
flogið ofan í mann bmnnklukk-
ur og þær gátu étið úr manni
magann ef þess var ekki gætt
í tíma að renna ofan í mann
öðm skorkvikindi til að vinna
bug á bmnnklukkunni.
Að borða kertavax var talið
einstaklega óvarlegt, ef út af
var bmgðið gat maður hætt
að stækka, ekki var það góð
tilhugsun fyrir lítinn krakka.
Ef maður velti sér í grasinu
gat maður fengið gamaflækju
og það sama gat gerst ef mað-
ur renndi niður tyggigúmmíi.
Þá gátu líka límst saman í
fólki gamimar og hver maður
getur séð hvurslags afleiðingar
það hefur.
Ekki tók betra við ef manni
varð á að ganga afturá bak.
Þá var maður að ganga móður
sína í gröfina og var heltekinn
sektarkennd lengi á eftir, eng-
inn vill að mamma hans deyi.
Ekki þótti ráðlegt að blóta, þá
var verið að skemmta skratt-
anum og ef maður skrökvaði
fékk maður svartan blett á
tunguna. Alls ekki mátti bijóta
spegil, það þýddi sjö ára
ógæfu. Því fleiri speglar sem
brotnuðu því lengri og hörmu-
legri ógæfa. - Já það var
vandlifað í hinum stóra heimi.
Eftir að unglingsárin tóku
við kom maður sér sjálfur upp
flóknu kerfi af ýmiskonar hlut-
um sem ekki mátti gera, ella
mátti búast við að„allt færi í
steik“. Ekki stíga á strik þá
myndi reikningsprófið ganga
illa, það varð að ganga á gang-
stéttarhellunum en ekki á
samskeytunum, ef það tækist
fengi maður kannski að fara á
út að skemmta sér um kvöldið.
Ekki má gleyma öllum sög-
unum sem gengu frá sauma-
klúbb til saumaklúbbs. Litlar
og mjóslegnar gagnfræða-
skólastelpur hlustuðu stóreyg-
ar á sögur um alls kyns ógnir
og hremmingar sem óskil-
greint fólk, stelpur eða strákar
í vestur eða austur bæ höfðu
orðið fyrir. Hræðilegar sögur
um leynifélög sem sátu um
saklaust fólk og hrekktu það
á allar lundir, Svarta höndin
og Tígrisklóin voru sérstaklega
nefnd sem miklir ógnvaldar.
Þá ber að nefna söguna um
stúlkuna sem eignaðist nýlon-
blússu og nylonbijóstahaldara
og fór í dressinu til ljósmynd-
ara. Þegar hún kom að sækja
myndimar var hún allsber á
myndunum. Nylonið var nefni-
lega sagt þeirra náttúru á þeim
árum að verða gagnsætt á ljós-
myndum.
Það var svo ótal margt sem
þá varð að varast og sjálfsagt
er það svo enn. Þó býður manni
í grun að framfarir vísindanna
ásamt hinni afdráttarlausu
kröfu uppeldisfræðinnar, að
segja bömum aðeins það sem
sannast má telja, hafi svipt
hulunni af mörgum leyndar-
dómnum. Á móti kemur að lífíð
er svo margbreytilegt að gera
má ráð fyrir að leyndardómun-
um hafi í reynd ekki fækkað
heldur hafi áherslumar aðeins
færst til.
Texti: Guðrún
Guðlaugsdóttir.
/r~\