Morgunblaðið - 17.07.1997, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 17. JÚLÍ 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Strand Hanseaticx ið Svalbarða
Skipið kemur
ekki til Islands
ALLIR 145 farþegarnir á lysti-
ferðaskipinu Hanseatic, sem
strandaði í Hinlopenfirði á Sval-
barða á sunnudag, verða ásamt
flestum úr 115 manna áhöfn þess
fluttir frá borði í dag. Útgerðaraðil-
ar skipsins í Þýzkalandi tóku
ákvörðun um þetta í gær. Verið er
að dæla olíu úr skipinu og fyrst er
því er lokið verður gerð önnur til-
raun til að ná því á flot.
Samkvæmt upplýsingum sem
Morgunblaðið fékk hjá Elisabeth
Aarsæther, upplýsingafiilltrúa sýslu-
mannsins á Svalbarða, átti að byija
að selflytja farþegana, sem flestir
eru þýzkir og á eftirlaunaaldri, á
smábátum úr skipinu í norska
strandgæzluskipið Nordkapp klukk-
an sex í morgun að íslenzkum tíma.
Nordkapp er isbijótur, sem sendur
var að strandstaðnum til að halda
opinni vök í rekísnum, sem þrengir
að Hanseatic. Annað minna
strandgæzluskip, Tromse, er einnig
á staðnum, sem tekur við olíunni sem
dælt er úr farþegaskipinu. Að sögn
Aarsæther gengur dælingin mun
hraðar en upphaflega var áætlað og
Síðasti
einkarit-
ari Hitlers
látinn
GERDA Christian, síðasti eftir-
lifandi einkaritari Adolfs Hitl-
ers, dó í fyrradag á sjúkrahúsi
í Dusseldorf. Hún var 83 ára
að aldri og var dánarorsökin
krabbamein.
Frú Christian var í fylgd
Hitlers eins nærri því síðasta
og mögulegt var. Hinn 30. apríl
1945 naut Hitler félagsskapar
einkaritara sinna, frú Christian
og frú Junge, er hann snæddi
sinn síðasta hádegisverð í byrg-
inu undir kanzlarahöllinni í
miðborg Berlínar. Á þeirri
sömu stundu hífði sovézkur
höfuðsmaður rauða fánann að
húni yfir rústum Ríkisþing-
hússins, steinsnar frá byrgi
foringjans. Að málsverðinum
loknum, um nónbil, kallaði Hitl-
er nánasta samstarfsfólk sitt
saman fyrir framan einkaskrif-
stofu sína í byrginu, þar á
meðal ritarana tvo auk ann-
arra, sem þraukað höfðu með
foringja sínum síðustu vikurn-
ar. Eftir stutta kveðjuathöfn,
þar sem Hitler tók hinzta sinni
í hönd samstarfsfólksins, drógu
hann og eiginkonan Eva sig í
hlé og enduðu líf sitt með eitri
og skammbyssukúlum.
Fékkst aldrei til að tala
opinberlega um Hitler
Frú Christian neitaði ávallt
að tala opinberlega um vinnu-
veitanda sinn, en vinum sínum
sagði hún þessa sögu: „Ég get
ekki kvartað undan tímanum
sem ég átti með foringjanum.
Okkur var meira að segja leyft
að reykja, þegar boðorðið hét
annars: „Hin þýzka kona reykir
ekki!“ En að ég skyldi reykja
bjargaði í raun lífi mínu.“
Eftir að frú Christian hafði
kvatt Hitler hinzta sinni gerði
hún tilraun til að flýja út úr
Berlín, en var stöðvuð af rúss-
neskum hermönnum. „Ég þáði
vindling sem einn hermann-
anna bauð mér og saug að mér
reykinn," rifjaði frú Christian
upp. „Þá sagði einn Rússinn á
bjagaðri þýzku: „Þýzkar konur
reykja ekki.“
gæti hugsanlega verið lokið í dag.
Nordkapp mun flytja farþegana
til Longyearbyen á Svalbarða, þang-
að sem flugvél hins þýzka útgerða-
raðila Hanseatic, Hapag-Lloyd, mun
sækja þá á morgun, föstudag. Um
tólf stunda sigling er frá strand-
staðnum til Longyearbyen, og er
því gert ráð fyrir að Nordkapp komi
í höfn seint í kvöld.
Ekkert verður úr því að Hanse-
atic leggi leið sína til íslands að
þessu sinni, eins og ráðgert hafði
verið. Þegar tekizt hefur að ná skip-
inu á flot verður því, að sögn Aar-
sæther, siglt til hafnar í Long-
yearbyen, þar sem skemmdir á skip-
inu verða rannsakaðar.
Sigvaldi Hrafn Jósafatsson hjá
skipamiðluninni Gáru, umboðsaðila
Hanseatic á íslandi, segir ljóst vera
að „ferðaþjónustuaðilar munu missa
spón úr aski sínum" fyrst ekki verð-
ur af komu skipsins til landsins.
Áætlað var að það kæmi til Húsavík-
ur á sunnudag, og kæmi við á
Grundarfirði, í Hafnarfirði og Vest-
mannaeyjum áður en það héldi heim
til Hamborgar.
Reuter
Viðgerð á Mir frestað
GEIMFARARNIR Michael Fo-
ale, Alexander Lazutkin og Vas-
ily Tsibliyev í geimstöðinni Mir
ræða við stjórnstöð í Rússlandi
á þriðjudag. Viðgerð á raforku-
kerfi geimstöðvarinnar, sem
fara átti fram næstkomandi
laugardag, hefur verið frestað
um að minnsta kosti fimm daga.
Ný áhöfn á að leggja af stað til
Mir 5. ágúst, en förin gæti tafist
af þessum sökum.
Leiðangursstjórinn Vasily
Tsibliyev, sem framkvæma átti
viðgerðina, hefur mælst með
óreglulegan hjartslátt og er nú
á hjartalyfjum. Læknar telja að
hjartsláttartruflanirnar megi
rekja til mikils álags sem hann
hefur verið undir síðan raforku-
kerfi geimstöðvarinnar laskað-
ist.
Sljórnstöð Mir i Rússlandi
hefur beðið beðiðbandaríska
áhafnarmeðliminn Michael Fo-
ale að framkvæma viðgerðina í
stað Tsibliyevs, en Geimferða-
stofnun Bandaríkjanna hefur
enn ekki skorið úr um hvort af
þvíverði.
Manntjón í flugí inun
mínna en í fyrra
Sérfræðingar í öryggismálum vara við of mikilli bjartsýni
London. Reuter.
MANNTJÓN í flugi í heiminum var
mun minna á fyrri hluta þessa árs
en fyrri hluta síðasta árs, sam-
kvæmt tölum sem birtar voru nú í
vikunni. Á fyrstu sex mánuðum
þessa árs hefur ein farþegaþota
farist í heiminum og með henni 33
farþegar og tveggja manna áhöfn.
Á fyrri hluta síðasta árs fórust 401
í fjórum, miklum slysum.
Boeing 737-300 þota kínversks
flugfélags fórst 8. maí sl.í lendingu
í þrumuveðri. Slysið varð við borgina
Shenzhen í Guangdong-héraði í
Kína. Á síðasta ári fórust alls 1187
farþegar í flugi, og var það versta
ár í sögu farþegaflugs, og þrisvar
sinnum fleiri fórust en árið á undan.
Meðal slysa 1996 var árekstur
Boeing 747 farþegaþotu flugfélags
Saudi-Arabíu og Iljúsín IL-76 flutn-
ingavélar frá Kazakhstan nærri
Nýju Delhí, sem varð 349 að bana,
og hrap Boeing 747 þotu banda-
ríska flugfélagsins Trans World
Airlines skömmu eftir flugtak frá
Kennedy-flugvelli í New York, þar
sem fórust 230 manns. Orsakir
þess slyss eru enn að mestu ókunn-
ar og unnið er að rannsókn þess.
Sérfræðingar í flugöryggismál-
um benda þó á, að þessi skelfilegu
slys varpi skugga á þá staðreynd,
að fjöldi flugslysa hafi verið um það
bil sá sami ár hvert undanfarna tvo
áratugi, en á sama tíma hafi far-
þegaflug aukist gífurlega. Tölfræði-
lega hafi flugöryggi því aukist.
Fulltrúar flugvélaverksmiðja Bo-
eing segja þó að þetta sé ekki nóg.
Segja þeir, að haldi farþegaflug
áfram að aukast með sama hraða
án þess að öryggiskröfur verði
auknar, megi búast við að mikið
flugslys verði, einhversstaðar í
heiminum, í viku hverri er kemur
fram á 2005.
Richard Whitaker, ritstjóri tíma-
ritsins Airline Business Magazine
varar við því að nýbirtar tölur leiði
til mikillar bjartsýni. Ekki sé ráð-
legt að draga ályktanir af svo
skömmum tíma sem hálfu ári. Eitt
eða tvö stórslys geti gerbreytt
myndinni, og best sé að byggja
ályktanir á meðaltali þriggja til
fimm ára tímabils.
Reuter
Búnar 150 skynjurum
EIN þriggja Boeing 747 véla
sem bandaríska Samgönguör-
yggisráðið (NTSB) hyggst
nota til að rannsaka orsakir
slyssins er samskonar flugvél
Trans World Airlines, flug núm-
er 800, fórst skömmu eftir flug-
tak frá Kennedyflugvelli í New
York í júlí 1996. Ráðið hyggst
nota vélamar í 10 tilraunaflug
og hafa þær verið útbúnar
rúmlega 150 skynjurum sem
vonast er til að veiti upplýsingar
er geta gefið vísbendingu um
hver var orsök slyssins. 230
manns fómst með þotu TWA,
sem var á leið frá New York
til Parísar. Gmnur leikur á,
að sprenging hafi orðið í elds-
neytistanki vélarinnar, en
ekki er vitað hvað olli spreng-
ingunni.
Sambands-
sinnar
ganga út
FULLTRÚAR þriggja flokka
sambandssinna á Norður-
Írlandi gengu út af fundi um
friðarsamninga á miðvikudag.
Þeir kváðust ósáttir við að
breska stjórnin hefði svarað
fyrirspurnum Sinn Fein,
stjómmálaarms írska lýðveld-
ishersins, sem hefur verið
meinað að taka þátt í friðarvið-
ræðunum vegna hryðjuverka-
starfsemi. Fulltrúarnir munu
mæta til næsta fundar, sem
boðaður er á mánudag.
Milosevic kos-
inn forseti
SAMBANDSÞING Júgóslavíu
kaus leiðtoga Serba, Slobodan
Milosevic, í embætti forseta á
þriðjudag, og tryggði þannig
áframhaldandi áhrif hans í
landinu. Milosevic hefur verið
forseti Serbíu síðan árið 1990,
en er meinað samkvæmt
stjórnarskrá að leita eftir end-
urkjöri þegar kjörtímabil hans
rennur út í lok ársins.
Áhyggjur
vegna lausnar
EITT áhrifamesta dagblaðið í
Alsír, E1 Watan, fjallaði í gær
um áhyggjur alsírskra stjórn-
málamanna vegna lausnar
leiðtoga íslömsku frelsisfylk-
ingarinnar, Abassis Madanis,
úr fangelsi á þriðjudag. í blað-
inu segir að fregnin hefði ver-
ið eins og köld vatnsgusa fyrir
lýðræðisöflin í landinu og að
margir óttist að flokki Madan-
is sé ekki treystandi. Um sé
að ræða ofsatrúarmenn sem
taki sáttaviðleitni stjórnvalda
sem veikleikamerki.
Samþykkir
skipun
ÚKRAÍNSKA þingið sam-
þykkti í gær að skipa Valery
Pustovoitenko forsætisráð-
herra landsins. Forsetinn Leo-
níd Kuchma hafði áður tilnefnt
hann í embættið.
Liðsmenn NATO á varðbergi í Bosníu
Ottast hugsan-
legar hefndar-
aðgerðir Serba
Sar^jevo, Washington. Reuter.
BANDÁRÍSKUR hermaður særðist
lítilsháttar í gær þegar ráðist var
á hann með hnífi á yfirráðasvæði
Serba í Bosníu og friðargæslulið
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
var á varðbergi vegna hugsanlegra
hefndaraðgerða Serba í kjölfar
árásar breskra hermanna á meinta
stríðsglæpamenn í vikunni sem leið.
Leiðtogar þjóðernissinnaðra
Serba eru æfir yfir árás bresku
hermannanna, sem skutu serbnesk-
an lögregluforingja til bana eftir
að hafa reynt að handtaka hann
vegna gruns um aðild að stríðs-
glæpum. Annar meintur stríðs-
glæpamaður var handtekinn.
Óttast er að þjóðernissinnaðir
Serbar hefni sín með árásum á
friðargæsluliða, starfsmenn Ör-
yggis-. og samvinnustofnunar Evr-
ópu (ÖSE) og erlenda embættis-
menn. Sprengja sprakk við íbúð
eftirlitsmanns á vegum ÖSE í
Banja Luka á þriðjudag og daginn
áður varð sprenging á hóteli sem
embættismenn Sameinuðu þjóð-
anna og erlendir eftirlitsmenn hafa
notað. Enginn særðist þó í tilræð-
unum.
Hefndaraðgerðir væru
„alvarleg mistök“
Bill Clinton, forseti Bandaríkj-
anna, kvaðst hafa áhyggjur af því
að Bosníu-Serbar kynnu að hefna
sín. „Þeir hafa enga ástæðu til að
grípa til hefndaraðgerða og það
væru alvarleg mistök ef þeir gerðu
það,“ sagði forsetinn.