Morgunblaðið - 12.05.2000, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 2000 43
Lg-a í veo:aáætlun áranna 2000 til 2004
• • /
Ogl
O g
ileiðir
Heimild: Samgönguráðuneytið
Er búist við að verkinu geti lokið
árið 2006 og að því verði skipt í
þrjá áfanga. Gert er ráð fyrir að
viðbótarakreinarnar verði austan
og sunnan núverandi vegar.
Af framkvæmdum við gatnamót
á höfuðborgarsvæðinu má nefna að
viðbótarfé verður sett árin 2003 og
2004 í gerð mislægra gatnamóta
við Reykjanesbraut og Breiðholts-
braut, á mótum Víkurvegar og
Vesturlandsvegar svo og Miklu-
brautar og Kringlumýrarbrautar.
Þá er að hefjast undirbúningur
vegna fyrirhugaðrar Sundabraut-
ar, m.a. umhverfismat. Samgöngu-
ráðherra segir ráðgert að árið 2002
liggi fyrir hvaða leið brautinni verði
valin og verður 50 milljónum varið til
undirbúnings árin 2003 og 2004. Fyrsti
áfangi er yfir Kleppsvík og er áætlað að
hann kosti allt að fimm milljörðum
króna. Er gert ráð fyrir að fjár til
Sundabrautar verði aflað við endur-
skoðun vegaáætlunar eftir tvö ár.
Vestfirðir og Snæfellsnes
Önnur sérstök verkefni eru 200 milij-
óna króna framlög árin 2003 og 2004 til
breikkunar á hringveginum gegnum
Mosfellsbæ, 100 milljónir árlega 2002-
2004 vegna framkvæmda við Kolgrafar-
fjörð en gert er ráð fyrir að leggja veg
yfir fjörðinn utarlega sem styttir vega-
lengdir milli byggða á Snæfellsnesi
verulega og til stórverkefna á Vest-
fjörðum fara 200 milljónir árin 2003 og
2004 til að flýta fyrir uppbyggingu og
lagningu bundins slitlags.
Sturla Böðvarsson vakti athygli á
nýjum lið sem nefndur er jaðarbyggðir
og ferðamannaleiðir sem verja á til 300
milljónum króna á ári frá árinu 2002.
Sagði hann það í framhaldi af samþykkt
byggðaáætlunar á Alþingi vorið 1999.
Væri gert ráð fyrir vegaframkvæmdum
innan jaðarsvæða, veikustu atvinnu-
svæðanna. Tvennt er sérstaklega til-
greint en það er nýr vegar að Dettifossi
og betri vegur um Uxahryggi. Fara
samtals 90 milljónir á ári í þessar tvær
vegabætur og til viðbótar verða settar
35 milljónir á ári í ýmsar framkvæmdir
við tengivegi í landsbyggðakjördæmun-
um sex og samanlagt gerir þetta 300
milljónir á ári í þrjú ár.
Bensíngjald og þungaskattur
aðaltekjustofnar
Á þessu ári er ráðgert að verja 9,8
milljörðum króna til vegamála, tæpum
12 milljörðum á næsta ári og síðan rúm-
lega 13 milljörðum á ári næstu þrjú ár
þar á eftir. Markaðar tekjur til vega-
mála eru einkum bensíngjald og þunga-
skattur og fást 9,6 milljarðar af þessum
tekjustofnum á þessu ári en 10,2 til 10,6
milljarðar árlega næstu fjögur árin.
Þessum tekjum til viðbótar kemur ann-
að framlag úr ríkissjóði og sérstök fjár-
öflun sem verður fengin með sölu ríkis-
eigna og lánsfé. Eiga að fást 324
milljónir króna í ár, 750 milljónir á
næsta ári og síðan 2,3 til 2,8 milljarðar
króna árlega næstu þrjú ár þar á eftir.
Stærstu liðir eru viðhald og stofn-
kostnaður vega. Til viðhalds renna 3,8
milljarðar í ár og 4,2 til 4,5 milljarðar á
ári næstu fjögur ár. Til nýframkvæmda
af öllu tagi fara tæpir fimm milljarðar í
ár, 6,7 á næsta ári, 7,7 árið 2002, 7,8 ár-
ið 2003 og 7,6 árið 2004. Þá eru greidd-
ar um 100 milljónir króna á ári í styrki
til sérleyfishafa og styrkir til ferja eru
kringum 500 milljónir á ári á tímabilinu.
Morgunblaðið/Ásdís
lierra kynnir vegaáætlun 2000-2004.
um. Þetta tengist öllum þáttum því
hér er um almenna vegi að ræða,
orkuvegi sem eru nýmæli í vega-
málum, ferðamannaleiðir og jarð-
göng.“
Á fundinum voru einnig nokkrir
fulltrúar samgöngunefndar og
sagði Jún Kristjánsson, sem einnig
er formaður fjárlaganefndar, að
mikilvægt væri að setja ekki tekjur
af sölu ríkisjarða í rekstur, fjár-
magn sem losnaði með sölu eigna
ætti annaðhvort að nýta til að
lækka skuldir rfkissjöðs eða í nýja
fjárfestingu.
Unnt að stækka áfanga
Samgönguráðherra sagði hug-
myndina að bjöða út störa áfanga í
vegaframkvæmdum og þar væri
einkum um að ræða jarðgöngin og
Helgi Hallgrímsson vegamálastjöri
benti á að með viðbótarfjármagninu
væri nú unnt að stækka áfanga.
Sagði vegamálastjóri æskilegt að
hafa mörg og fjölbreytt úrval verka
í útboði hverju sinni, hér væru
margir og fjölbreytilegir verktakar
að starfi. Hann vakti einnig athygli
á þeirri þróun að undirbúningur
vegaframkvæmda tæki sífellt lengri
tíma. „Það líður sífellt lengri tími
frá því ákvörðun og þar til fram-
kvæmd getur hafist, sérstaklega á
höfuðborgarsvæðinu, þar sem
stundum þarf að bíða eftir ákvörð-
unum varðandi skipulagsmál,"
sagði vegamálastjóri og fannst hon-
um þessi þróun vera vaxandi
áhyggjuefni vegagerðarmanna.
Morgunblaðið/Einar Falur
Ingþór Bjarnason og Una Björk Omarsdóttir fóru í gegnum vistir Ingþórs og Haralds í gær. Þau pökkuðu þvf sem á
að fara aftur heim og stefna að því að hafa allt tilbúið til brottfarar þegar komið verður með Harald af ísnum.
«
Vont veðurútlit á pólnum gæti tafíð heimför Haraldar
Er búinn undir
nokkurra daga
bið úti á ísnum
VEÐURÚTLIT er slæmt á norður-
pólnum og óvíst hvort hægt verður
að sækja Harald Öm Ólafsson út á
heimskautaísinn næstu daga.
Hann hafði rekið 10 km til baka
frá pólnum um kaffíleytið í gær.
Hann ákvað þá að pakka saman bún-
aði sfnum, gera sér lítið fýrir og
ganga aftur á norðurpólinn í gær-
kvöldi sér til skemmtunar. Hugðist
Haraldur siðan láta vita af sér um
miðnættið.
Til stóð að sækja hann í dag,
föstudag, en útlit er fyrir að þær
áætlanir breytist vegna veðurs.
Hallur Hallsson og Skúli Björnsson í
bakvarðasveit leiðangursins fund-
uðu með framkvæmdastjóra kanad-
íska flugfélagsins First Air í Resol-
ute Bay í gær og kom þá fram að
flugið gæti tafist um þrjá til fjóra
daga.
Sáttur við tafir á flugi
Að sögn Unu Bjarkar Ómarsdótt-
ur, unnustu Haraldar, var hann vel
sáttur við fregnir um fyrirsjáanleg-
ar tafir á fluginu enda alltaf við
slíku að búast þar um slóðir. Una
Björk sagði í samtali við Morgun-
blaðið að íslendingamir í Resolute
biðu í viðbragðsstöðu eftir nýjum
veðurupplýsingum og allt eins mætti
búast við tilkynningu um brottför á
pólinn hvenær sem væri.
Þegar Morgunblaðið hringdi í
Iridium-gervihnattasíma Haraldar,
sem haldist hefur í sambandi allan
leiðangurinn þrátt fyrir yfirvofandi
lokun fyrirtækisins, sagðist hann
vera þakklátur nú í lciðangurslok
fyrir sfmasambandið og beindi
þakklæti sfnu einkum til Radi'ómið-
unar ehf., umboðsaðila Iridium á ís-
landi, sem lagði leiðangrinum til
símann og stendur straum af sím-
talskostnaði leiðangursins.
Haraldur sagðist hafa miklar vist-
ir úti á i'snum og vera undir það
búinn að bíða í nokkra daga eftir
flugvélinni. Hann hvfldi sig vel í
tjaldi sínu að loknum 32 ti'ma enda-
spretti á miðvikudagskvöld og sagð-
ist hafa sofið vel aðfaranótt fimmtu-
dags, borðað vel af nesti sínu og
teygt á lúnum limum.
Var mjög þreyttur eftir
32 tíma á ski'ðunum
„Ferðin rann f gegnum hugann í
gær [miðvikudag] þegar ég kom í
tjaldið," segir Haraldur. „Eg var
mjög þreyttur eftir að hafa verið 32
tíma á ski'ðunum og varð svolítið
klökkur þegar ég uppgötvaði að ég
væri kominn á leiðarenda. Það var
rekið upp siguróp af mikilli innlifun
að hætti fjallamanna og það var
kannski á þeirri stundu sem maður
var hvað mest einmana, að hafa eng-
an til að fagna með sér og taka undir
ópin og öskrin,“ segir Haraldur létt-
ur í bragði þegar hann rifjar upp
ferðalokin. „Þetta var gríðarlega
góð stund en það var þó ekki mikið
um frekari hátíðlegar athafnir að
ræða enda þurfti ég hvflast."
Þegar Haraldur rifjar upp ferðina
segir hann að henni megi skipta í
þrennt en upp úr þó standi tilhugs-
unin um alla þá andlegu og lík-
amlegu orku sem fór í að seiglast yf-
ir ísinn á 60 dögum. „Fyrstu
kaflaskiptin urðu þegar Ingþór
sneri við,“ segir Haraldur. „í milli-
kafla ferðarinnar, sem þá tók við
var ég síðan að kljást við aðstæður
einn og átti mjög langt eftir á pól-
inn. Þriðji og síðasti kafli ferðarinn-
ar hófst síðan eftir birgðasending-
una. Hver kafli ferðarinnar hefur
sín einkenni og það sem eftir-
minnilegast er úr fyrsta kafla ferð-
arinnar er sá gríðarmikil kuldi sem
við var að eiga. Kuldinn var okkur
mjög erfiður og maður þurfti að
beita allri sinni reynslu og hugar-
einbeitingu við að halda á sér hita.
Maður þurfti stöðugt að passa sig og
baráttan var mjög erfið.
Það var líka eftirminnilegt þegar
ég afréð að halda áfam ferðinni einn
míns liðs. Sú ákvörðun var gríðar-
lega mikil og gjörbreytti allri stöð-
unni, sem kom upp mjög óvænt.
Það sem á eftir kom var stöðug
vinna við að koma sér í gegnum
mikla íshryggi og vakir. Þeir eru ,
eftirminnilegir dagarnir sem ég
kom að stórum vökum og maður
hugsaði með sér að maður kæmist
aldrei yfir og si'ðan hvað léttirinn
var mikill þegar fær leið fannst að
lokum.
í gær [miðvikudag] þegar ég gat
loksins slappað af fann ég fyrir
ákveðnu spennufalli og fór að hugsa
um alla þá orku sem ég hafði sett í
ferðina."
I fámennum hópi pólfara
Ljóst er að Haraldur er í mjög fá-
mennum hópi manna sem annars
vegar hafa gengið bæði á suður- og
norðurpól og hins vegar gengið
einsamlir á norðurpólinn. Eftir því'
sem næst verður komist hafa um
fimm pólfarar komist einsamlir á
norðurpólinn með eða án stuðnings
síðan 1978. í grein Haralds sjálfs,
sem birtist f sunnudagsblaði Morg-
unblaðsins 27. febrúar sl. kemur
fram að fyrsti pólfarinn sem fór
einsamall á norðurpólinn var Japan-
inn Naomi Uemora árið 1978 sem
fékk birgðir sendar reglulega með
flugvél. Auk Haralds fór Svfinn Ola
Skinnarmo einsamall á norðurpól-
inn nú í vor eftir að félagi hans varð
að snúa við vegna kals. Þá er ^
ónefndur Norðmaðurinn Borge
Ousland sem fyrstur fór einsamall á
norðurpólinn algjörlega án stuðn-
ings árið 1994 og einn Frakki árið
1986 með stuðningi.
Ekki er víst að fleiri en tíu manns í
heiminum hafi gengið á báða pólana
en í þeim hópi eru Haraldur, Borge
Ousland, Erling Kagge og fleiri. ^