Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Blaðsíða 27

27
hann að minni vitund aldrei legði stund á að rekja
sögu sjálfra orðmyndanna. |>annig ætlaði hann, að
Grágásar handritið, konungsbók, 1157. 2 í bóksafni
konungs í Kaupmannahöfn, væri ritað um 1250;
Konráð Maurer hefir leitt rök að, að það væri ritað
á árunum 1258—1262, og ætla eg það rétt vera;
Guðbrandr Vigfússon1 ætlar það ritað á árabilinu
1230—1240; enn stafsetningin og orðmyndirnar sýna,
að það getr ómögulega verið ritað svo snemma. Jón
Sigurðsson hefir því hér að minni ætlan komizt tölu-
vert nær hinu rétta enn Guðbrandr Vigfússon.
Jón Sigurðsson tók aldrei að sér nokkurt bók-
legt verk, er hann hafði eigi nœga kunnáttu til að
framkvæma. J>ess vegna eru rit hans áreiðanleg og
vönduð. það mun t. d. vera fágætt, að rangt ártal
finnist í ritum Jóns Sigurðssonar, og ef það finst, þá
er það eigi af fljótvirki, heldr af því, að eigi varð
séð í fljótu bragði, að gruna þyrfti ártalið í því heim-
ildarriti, er það er tekið úr. J>að hefir sumum öðrum
frœðimönnum orðið á, að koma fram með ágizkanir,
gleyma síðan, að það vóru ágizkanir, og reisa svo
ofan á þær heila bygging, sem öll hrynr, er undir-
stöðunni er kipt undan henni. J>etta hefir eigi hent
Jón Sigurðsson. I hinum sögulegu ritum hans, t. d.
Lögsögumannatalinu, finst að eins það, er hann hefir
sjálfr fundið í heimildarritunum, og hann leitaði ávalt
til hinna upphaflegustu og elztu heimildarrita ; enda
vissi hann, hvar þau var að finna, því að hann hafði
rannsakað flest skjalasöfn í Kaupmannahöfn og annars
staðar, þar sem upplýsingar gátu fengizt um sögu
íslands. Fróðleikr hans í henni var og óviðjafnan-
legr, og svo sem eg ætla, að enginn íslendingr hafi
verið jafnfróðr í henni frá upphafi hennar fram til
1) Sturl. 1878, Prolegomena ccxi.