Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Blaðsíða 91

91
rennur kalda vatnið við botninn, en austur nær Eng-
landi eru að eins suðlæg dýr, sem með heitu straum-
unum berast norður á við. Við Flórída hefir Pourta-
lés skipt sævarbotninum 1 12 belti eptir dýralífinu, því
dýralífið er misjafnt í þessum beltum eptir hitastiginu,
sem þar er í sjónum. fað sézt af öllu, að sævarhitinn
og straumarnir hafa mestu áhrif á dýralífið; suðræn
dýr færast norður og norræn dýr suður, eptir því hvort
lífsskilmálarnir eru þeim hentugir eða eigi. Áður
héldu menn, að dýralifið á botni úthafanna væri al-
staðar hér um bil eins, og að jarðlög þau og stein-
gjörvingar, sem þar myndast, væru alstaðar sömu teg-
undar; en nú sjá menn, að þessu er eigi svo varið;
dýra- og jurtalífið í djúpum höfum er engu síður
margbrotið en á landi, þó bygging og lífsskilmálar séu
aðrir. Á takmörkunum, þar sem heitir og kaldir straum-
ar mætast, ganga jarðlögin, sem myndast, hvert í ann-
að, án þess nokkur viss takmörk finnist. Straumar of-
an á sjónum og með botninum fara heldur eigi í sömu
átt. Að norðan koma pólstraumar frá Spitzbergen og
Jan Mayen töluvert suður eptir og breiða það dýralíf,
sem þeim fylgir, suður á við, en aptur fara heitir
straumar norður með Englandi og Noregi, og færa
suðræn dýr norður á við. Af öllu þessu hlýtur að
verða mismunandi og margbreytt sambland af dýrum
á mararbotni, því dýr af ýmsum flokkum, er lifa í mis-
heitum sjávarlögum, falla til botns þegar þau deyja,
hyljast leir og mynda jarðlög. Slíkt verður og að
hafa átt sér stað á fyrri jarðartímabilum, og því eiga
jarðfræðingar opt ilt með að gjöra sér grein fyrir þvi,
hvernig öll þau dýr og jurtir eru komin í jarðlögin,
sem þar finnast og sýnast benda á ýmsan uppruna og
lífsskilmála. Oll dýr og jurtir hrærast beinlínis eða
óbeinhnis úr stað; þó sum hin lægstu sædýr séu vaxin
föst við jarðveginn meginhluta æfi sinnar, þá eru þau