Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Side 41

41
ingu af þeim, er að öllu leyti kemur heim við sögur
vorar af Finnum í norðanverðum Noregi og Svíþjóð,
nema þvi einu, að Ammianus segir Húnar þessir séu
reiðmenn miklir, og hestunum þvínær samvaxnir1, en
sögur vorar þekkja Finna að eins sem skíðamenn mikla,
Skriðfinna; getur þessi munur á háttum hvorratveggja
hafa risið af mismuninum á landslaginu, þar sem Hún-
ar og Finnar helzt dvöldu. þ>ví allir vita, að slétt-
lendið í Asíu vestanverðri og Európu -austanverðri er
mikið hestapláss, en norðast í Sviþjóð, Noregi og Rúss-
landi kemur hreindýrið í hesta stað. Auk bogans og
örvanna segir Ammianus þeir hafi í bardögum bæði
sverð og net, sem þeir brúki til að varpa yfir höfuð
fjandmönnum sínum og flækja þá í, og séu þeir því
jafnskæðir í skot- og í höggorustu. Að öðru leyti er
þeim þannig lýst bæði af rómverkum og gotneskum
höfundum, að auðsén er sá stuggur og ótti, er öðrum
þjóðum hefir staðið af Húnum á 4. til 6. öld e. Kr.
Enda gjörðu þeir verstu og hörðustu hríðina í því of-
viðri, sem á þessum tímum barði hinar gotnesku og
germönsku þjóðir upp í það brim og þann ólgusjó, er
loks reið vestlæga Rómaveldinu að fullu og braut stór-
um af hinu austlæga.
Urðu Gautar, eins og að framan er sagt, fyrir
fyrsta élinu, þegar Balamír með Húnum og Alönum
1) Equis prope affixi, duris quidem sed deforuiibus, et
muliebriter iisdem nonnumquam insidentes, funguntur
muneribus consuetis—Amm. Marc. XXXI, 2. Má því með
sanni segja, að Húnar hafi lifað á hestbaki; hve hraustir og
illir viðureignar þeir hafi verið, má bezt ráða af því, hve fljótt
þeir unnu svig á Alönum, sem engir örkvisar voru. Um
þá segir Ammianus: »eins og friðsamir menn elska næði,
eins hafa þeir (Alanar) yndi af stríði og hættum, og er sá
sæll haldinn, sem fellur í orustu, en á ellidauða hafa þeir ó-
beit—Amm. Marc. 1. c. Sverjast Alanar þannig í ætt með
Norðurlandabúum og Óðinstrúarmönnum.