Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Page 92

92
þó vanalegfa hreyfanleg á ungum aldri. Jurtirnar út-
breiðast með fræjum og sporum, sem í sjó geta borizt
langt með straumum og á landi á ýmsan hátt. Sum
fræ eru vaxin ull eða hýi, svo vindurinn feykir þeim ;
sum bera fuglar í maga sér eða á fótum sfnum innan
um leir og mold o. s. frv. Á fyrri tímabilum jarð-
arinnar hafa slíkar ferðir jurta og dýra átt sér stað,
eigi síður á sjó en landi. í Európu og Asíu eru víða
jarðlög frá „miocene“ tímanum, t. d. í Siwalik sunnan
undir Himalaya, í Pikermi í Grikklandi og í Sausas
í Pyreneafjöllum. Dýralíf það, sem leifar finnast af á
þessum stöðum, er ei alstaðar alveg eins; í Siwalik er
sivatherium; það var að sköpulagi skylt hjörtum, höf-
uðkúpan á stærð við höfuð á fíl; á því voru tvö kvísl-
ótt hjartarhorn, en um augabrýrnar tvö önnur hvöss
horn. í Sausas finnst dryopithecus, apategund, sem nú
er útdauð; hún hefir af öllum apategundum líkzt mann-
inum mest. Auk þess er á öllum þessum stöðum tölu-
vert af dýrum af sömu eða líkum tegundum, t. d. nas-
hyrningar, svín, mastodon, rándýr, antilópur, o. fl. í
Siwalik eru og eiginlegir fílar, vatnahestar og uxar,
en ekkert af þeim dýrum hefir fundizt í Pikermi og
Sausas; í Európu koma þessi dýr eigi fyr fram en í
jarðlögum, sem teljast til næstu jarðmyndunar á eptir
(pliocene). Að öllum líkindum er þessu svo varið, að
fílar, vatnahestar og uxar hafa haft uppruna sinn þar
austur frá, en síðan smátt og smátt færzt vestur eptir,
og því eigi komið þar fram fyr en á pliocene.
Áður hafa menn látið sér nægja að lýsa stein-
gjörvingunum til þess að geta sett þá í réttar dýra-
raðir, án þess að kæra sig um sambandið milli þeirra
innbyrðis, en nú leitast menn við að finna þau lög-
mál, er framför og fullkomnun dýra og jurta á jörð
vorri hafa verið bundin frá upphafi jarðarinnar. Rann-
sóknir Cuviers, Richard Owens og annara eldri nátt-