Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.1991, Blaðsíða 24

. 'LAUGARDAGUR'2'iUJÚI.ií 1991.
Helgarpopp
Þeir sem bera pyngju digra og
unna rokktónlist og því prjáli
sem henni fylgir ættu að lesa
áfram. Uppboðsfyrirtækið
Christies í Lundúnum heldur
uppboö á ýmsum varningi úr
sögu rokksins fimmtudaginn 29.
ágúst nk. Þar verða boðnar til
sölu fágætar hljómplötur, gull-
plötur, áritaðir hlutir, hljóðfæri,
föt og Ijósmyndir úr sögu rokks-
ins frá 1960. Sem dæmi um þann
varning sem finna má á slíku
uppboði má nefna að í apríl sl.
hélt Christies sams konar uppboð
því sem verður haldið í lok ág-
úst. Þaðan gekk einn gestanna
út með áritað umslag af Revolver
plötu bítlanna og borgaöi 160 þús-
und krónur fyrir. Ekki veit
poppsíðan hvort plata fylgdi um-
slaginu.
Talandi um bítla þá má geta
tímarits sem Hard Rock keðjan
gefur út og kallar Hard Rock Tí-
mes. Lesendur snepilsins verða
hlaðnir gjöfum er ritið kemur út
því með hverju eintaki fylgir lítil
hljómplata sem hefur að geyma
viðtal við John Lennon sem tekið
var árið 1968. Þar með er ekki öll
sagan sögð því gjafmildi Hard
Rock manna riður ekki við ein-
teyming. Auk plötunnar gefst les-
endum nefnilega kostur á að
eignast lítinn poka fylltan dufti.
Duft þetta er Duft með stóru djei
því áður en það skiptist í frum-
eindir sínar var það veggur í hin-
um söguíræga Cavem-klúbbi í
Liverpool en innan veggja hans
hófst einmítt frægðarferill bítl-
ana.
Lögin hrannast
upphjá
Bruce Springsteen
Bandaríski rokkarinn Bruce
Springsteen hefur haft hljótt um
sig undanfarin ár en nú heyrast
fregnir þess efnis aö karl sé að
rakna úr rotinu. Undangengiö ár
hefur Springsteen farið mikinn í
hfióðverum í Los Angeles og segja
áreiðanlegar heimildir að þegar
hafi tuttugu lagasmíðar verið
settar á stálþráð og Springsteen
sýni enn engin þreytumerki
þannig að spakir menn vestra eru
farnir að spá tvöföldu albúmi
áður en árið er liðið.
Dire Straits
rúlla af stað
Langt er síðan fmmsamið eíhi
úr smiðju Dire Straits kom síðast
á markað. Vorið 1985 sendi hljóm-
sveitin frá sér meistarastykkið
Brothers in Arms og allt frá þeim
tíma hafa menn keppst við að
færa fréttir af andláti Dire Stra-
its. Hefur svo rammt kveðið að
slíkum orðrómi að Mark Knopfl-
er og félagar hafa séð sig knúna
til að troða nokkrum sinnum upp
á þvi sex ára tímabili sem liðiö
er, svona rétt til að sannfæra
sjálfa sig og aðra um að enn sé líf
í tuskunum. Eftir rúman mánuð
hefst tónleikaferð Dire Straits um
England og Skotland þar sem
Idjómsveitin mun halda 19 tón-
leika á þremur vikum. Tónleika-
haldið hefur vængjað orðróm um
að loks sé komið að plötuútgáfú
hjá Ðire Straits. Engar slikar
fréttir hefur poppsíðan fengið
staöfestar og lætur því vera að
lofa upp í ermi.
- segir Boris Blank í Yello
Svissneski háíjalladúettinn Yello
hefur heillað menn um langan aldur
með frumlegum og skemmtilegum
tónsmíðum. Yello hefur á sinni tíð
róið á mið tölvukenndrar danstón-
listar og hafa aflabrögð skapað þeim
vinsældir og virðingu umfram aðra
poppara á meginlendi Evrópu. Tón-
smiðja tvíeykisins, sem stendur inn-
an hárra fjallasala í nágrenni Zúrich,
hefur verið lokuð í rúm tvö ár. Fyrr
í yfirstandandi mánuði opnaði tví-
eykið hins vegar upp á gátt og gekk
út færandi hendi. Ný plata stóð upp
úr farteskinu, kölluð Baby.
Ólíkthafast
mennirnir að
Þeir heita Dieter Meier og Boris
Blank sem skipa Yello. Sem persónur
eru þeir ólíkir og ef til vill er það
samruni andstæðnanna sem orpið
hefur því gulleggi sem Yello hefur
verið tónlistarfíklum. Dieter Meier
er heimsborgari sem berst mikið á.
Vellauðugur rennir hann eðalvögn-
um sínum reglulega upp aö hliðum
spilavíta í Evrópu, enda þekktur fyr-
ir spilafíkn. Meier er kvikmynda-
gerðarmaður og á golfvellinum hefur
hann getið sér gott orð fyrir höggfimi
en á vettvangi golfsins hefur hann
leikið undir svissnesku flaggi. Auk-
inheldur hefur Meier haslað sér völl
í viðskiptaheiminum og þykir hann
fjárfestir góður. Allt þetta, auk tón-
listar, hefur gert Dieter Meier að
Umsjón:
Snorri Már Skúlason
reglulegum gesti á síðum heims-
pressunnar. Það er Meier sem semur
alla texta Yello og hann syngur vers-
in sín sjálfur.
Boris Blank er af öðru sauðahúsi.
Tónlistin er á hans könnu og eyðir
hann drjúgum tíma innan hljóðmúra
við alls kyns tilraunastarfsemi. Að
ósekju mætti kalla Blank hljóðfræð-
ing. Hann vinnur nánast alla tónlist-
ina á svokallaöa „samplera" sem er
tölva sem opnar tónlistarmanninum
margar dyr. Blank hefur komið sér
upp digrum sjóði alls kyns hljóða
sem varðveitt eru á disklingum. Með
hjálp tölvunnar er mögulegt að
breyta hljóðunum í tóntegundir og
nótur. Úr ó-hljóðum í fagurt hljóm-
fall.
Sem dæmi um þær hljóðrannsókn-
ir sem Blank hefur fengist við og
aukið hafa við hljóðsafn hans eru t.d.
tilraunir með körfubolta og hljóðið
sem myndast úr honum er driplað. Á
svipaðan hátt hefur Blank tekið upp
hijóðið er snjóbolti lendir á fyrir-
stöðu og er blautum silkiklút skellt
í vegg. Eftir að nostrað hafði verið
við þessar undarlegu upptökur var
tilorðið sérkennilegt snerilsánd sem
Blank gat leikið sér með á „sampl-
emum“.
„Ég hef unun af því að prófa mig
áfram með ólík hljóð,“ segir Boris
Blank. „Sem dæmi, ef ég hamra
marmaraplötu og lækka hljóðiö sem
myndast um eina til tvær áttundir,
þá er ég komin með „sánd“ svipað
því og tveir risavaxnir jámhlutir
rekist saman af afli. Þess konar
„sánd“ er hægt að vinna með í alls
kyns ásláttar útfærslum sem
áhersluhljóð eða stemningar. Ég
nota „samplerinn" líkt og smásjá til
Háfjalladúettinn Yello.
þess að kynnast innviðum og eðli
hljóðsins. Slíkar köfunarferðir undir
yfirborðið leiða margt nýtt í ljós og
em þ.a.l. góður skóli,“ segir Blank.
Frumlegheit og kímni
Á nýjustu afurð Yello, plötunni
Baby, má heyra afrakstur ýmissa
„sánd“-pælinga Boris Blank, enda
sver platan sig í ætt við fyrri verk
dúettsins hvað fmmlegheit og kímni
viðvíkur. Tónlistin er full af lifi og
óvæntum uppákomum eins og Blank
er einum lagið. Söngur Meiers er frá-
bær og ýmsir effektar eru settir á
raddirnar. Kímnin er stór hluti af
tónlist Yello og í því efni standa tvær
lagasmíðar sérstaklega upp úr. Önn-
ur segir á gæjalegan hátt frá spæjar-
anum Norman sem leggur sig í líma
við að draga fröken Cooper upp úr
ímynduöu svaði stórborgarinnar.
Hin segir sögu af sölumanni í stór-
markaði sem kynnir kvenþjóðinni
nútíma hrærivél og hann gerir það
með tilþrifum. Rubberbandman er
söngur sem gæti slegið í gegn og
Capri Calling er undurþýð ballaða
sungin af skosku söngpípunni Billy
Mackenzie. sem einhverjir þekkja
sem manninn á bak við hljómsveit-
ina Associates. Mackenzie hefur áð-
ur komið við sögu á plötum Yello,
enda einn sterkasti söngvari rokks-
ins á síðasta áratug.
Önnur lög á Baby venjast vel og
stendur platan sem sterk heild.
Sannkallaður gleðigjafi öllum aödá-
endum Yello og líkleg til að auka við
aðdáendahóp hljómsveitarinnar.
Hljóðfæri 20. aldar
Sem fyrr segir eru „samplerar" og
trommuheilar þau verkfæri sem
Yello notaði við mótun Baby. Streng-
ir, brass og önnur hljóðfæri fóru
undantekningarlítið í gegnum
„samplera" á leiðinni á plastið. Þetta
undratæki segir Boris Blank vera
framtíðina, hljóðfæri nútíma og
framtíðar. Hann heldur áfram:
„Þetta er svipaö því er Les Paul sló
á strengi kassagítars síns árið 1945
og fáir gátu heyrt hann þar sem
hljóðfærið hafði ekki hátt. Þess
vegna þróaði hann „pick up“-inn og
setti á gítarinn sinn. Tíu árum síðar
spiluðu allir á rafmagnsgítar og raf-
magnaöan bassa. Þegar hljóðgerfl-
amir (synthesizerar) komu fyrst
fram á sjöunda áratugnum höfðu
menn hátt um að þeir ættu ekkert
skylt við tónlist. Tíu til fimmtán
árum síðar voru flestir tónlistar-
menn komnir með hljóðfærið inn á
gafl. Þegar tölvurnar hófu að ryðja
sér til rúms var sama neikvæönin
uppi og menn töluðu um ragnarök
tónlistar. Nú býr hins vegar fjöldi
tónlistarmanna yfir „samplerum" og
ég tel þá þróun jákvæða. Það er mjög
jákvætt fyrir einstaklinginn að geta
notað þetta verkfæri. Reyndar fer
house-tónlist í pirrurnar á mér, enda
hafa tölvurnar völdin í þeim geira
tónlistarinnar og house á ekkert
skylt við mínar hugmyndir um notk-
un tölva i tónlist. Hugmyndin um
danstónlist fyrir ákveðna nætur-
klúbba er ágæt en hún blífur ekki til
lengdar til þess er sköpunargáfan í
house-tónlistinni of grunn.
Til að komast inn í framtíðina verð-
ur maöur fyrst að feta refilstigu for-
tíðarinnar. Leita til upprunans, rót-
anna. Ef maður hefur engar rætur í
tónlistinni reikar maður um sem rót-
laust þangið. Það mikilvægasta á
tölvuöld er að vera maður sjálfur því
sjaldan hefur verið mikilvægara að
vera frumlegur með öll þau öflugu
verkfæri í höndunum sem nú standa
til boða. Maður verður að hafa kraft
til að gera nýja merkilega hluti, fara
leið sem engin hefur farið áður. Það
er framtíðin," segir galdramaðurinn
Boris Blank og rataðist kjöftugum
þar satt á munn.
Mikilvægi frum-
leika í tónlist hefur
vaxið á tölvuöld