Eintak - 24.02.1994, Blaðsíða 19

höfum það svo gott hér. Það þykir
ekki eins sjálfsagt annars staðar að
ungt fólk eigi íbúðir og bíla.
Eg fór mjög snemma að leika
fyrir annað fólk. Tólf ára gömul
smellti ég mér í inntökupróf í ís-
lensku óperunni sem varð til þess
að ég fékk statistahlutverk í örk-
inni hans Nóa og Carmen. Mér
fannst það óskaplega spennandi.
Mér hefur sýnst að fólk á mín-
um aldrei eigi erfiðara með að
koma sér áfram í lífinu en kynslóð-
irnar á undan. Það þarf þó alls ekki
að vera svo slæmt því það er alltaf
gott að þurfa að berjast fyrir sínu.
Það mikilvægasta í lífinu er að
finna að maður hafi einhvern til-
gang og eitthvað að stefna að. Það
eru svo margir sem vita ekki hvað
þeir eiga að gera með líf sitt.
Það er líka nauðsynlegt að eiga
góða að, vera heilbrigður og svo er
ástin í öllum sínum myndum auð-
vitað ómissandi. Ég er mjög þakk-
lát fyrir það hvað ég á góða vini.
Jafnframt hef ég mikið samband
við pabba minn. Við förum jafnvel
saman út að skemmta okkur.
Ég ætla mér að sjálfsögðu að
eignast börn en ekki fyrr en ég er
viss um að hafa tíma fyrir þau. Mér
finnst börn svo sakJaus og yndisleg.
I framtíðinni stefni ég að því að
vera syngjandi og leikandi. Mér
finnst óskaplega gaman að vinna
en ég er ekki efni í neinn vinnu-
alka. Ég verð ómöguleg ef ég hef
ekki tíma fyrir sjálfa mig.“
og held að kapítalisminn sé eina
hagkerfið sem blífur.
Eg man eftir þegar Island var
fullkomið haftasamfélag og menn
þurftu að sækja um leyfi til að
kaupa sér litsjónvarp. Það eru ekki
nema fimm ár síðan við fórum að
drekka bjór á íslandi. Ég er á því að
við þurfúm að fara hægt en örugg-
lega í frjálsræðisátt.
Ég held að verðmætamatið sé að
breytast og fólk sé farið að meta
betur það sem kostar ekki endilega
gríðarmikla peninga. Við verðum
að fara að meta betur_það sem við
höfum í þessu landi. Eg efast um
að hægt sé að finna aðra þjóð sem
hefur það eins gott og við og það er
sjálfsagt jafn erfitt að finna þjóð
sem kvartar jafn mikið yfir hvað
hún hefur það slæmt.
Ef gripið er til klisju þá held ég
að skugginn af bombunni hafi haft
áhrif á hvernig mín kynslóð mót-
aðist. Það hafði alla vega mikil
áhrif á mig að fara að sofa á hverju
kvöldi vitandi það að siðmenning
heimsins gæti verið fyrir bí næsta
dag. Ég held að meðal annars þetta
hafi orðið til þess að fólk skipti um
verðmætamat og fór að hugsa um
hvort það væri einhver glóra í því
að eyða lífinu í að verða sér úti um
einhverja dauða hluti.
Þetta er MTV kynslóðin og það
er kannski táknrænt fyrir hana að
ég sat í jeppa með félaga mínum og
tveimur stelpum og við horfðum á
sólina setjast. Stelpunum fannst
eitthvað vanta og þær uppgötvuðu
að það var tónlistin. Græjurnar
voru þá settar í botn og náttúran
stóð þá loks fyrir sínu.
Krakkar í dag eru líka rosalegir
ímyndapælarar. Það eru allir með
sína ímynd á hreinu eins og sést
best ef farið er á kaffihúsin í bæn-
um. Ég er aðallega að tala um fas
og klæðaburð en ekki endilega lífs-
skoðun. Mótsögnin í minni kyn-
slóð er fólgin í andstöðu við efnis-
hyggjuna og ást á frelsi og kapítal-
isma. Skynsemin segir manni að
kapitalískt hagkerfi sé það eina sem
virkar og sama rödd hvetur mann
til að eyða ekki ævinni í að tigna
skurðgoð kapítalismans með
gegndarlausri eignasöfnun, heldur
að keppast að aukinni víðsýni,
hamingju og frelsi.“
DAVÍD MAGNÚS-
SON
„Það Jiggur
ekkertá"
Davíð Magnússon er fæddur
1970. Hann byrjaði að fikta við gít-
arinn heima í stofu hjá sér þegar
hann var ellefu ára. Sautján ára var
hann kominn í rokkhljómsveitina
E-X og var þá að eigin sögn orðinn
liðtækur á gítarinn en þröngsýnn,
fyrirmyndin var Johnny Marr í
Smiths og það var ekki hlustað á
mikið annað en indie tónlist. Árið
1990 fór hann svo til New York í
tónlistarnám, var þar einn vetur og
hafði það fínt. „Ég bjó í einhverri
pínulítilli stúdíó-íbúð, stundaði
skólann og hafði svo New York
fyrir mig sjálfan þess á milli, það
gat ekki verið betra."
Hann kom svo heim um vorið
1991 og hafði ekki efni á að fara út
aftur um haustið enda er auðvelt
að finna ódýrari staði í heiminum
en Manhattan til að lifa á. Tvö
næstu ár vann Davíð síðan við það
sem til féll, puðaði í kantsteypu á
sumrin og eitthvað greip hann í
vinnu í hljómplötubúð. Alltaf var
hann þó á leiðinni aftur til borgar
borga, og stefnir reyndar þangað
enn. „Ég stefni ennþá á að fara aft-
ur til New York og er núna mest að
spá í að læra alhliða hljóðvers-
vinnu,“ segir hann.
Það var svo i apríl fyrir tæpu ári
sem Bubbleflies urðu til fyrir hálf-
gerða tilviljun. Það dæmi hefur
síðan vaxið og dafnað og Davíð
hefur ákveðið að slá New York
ferðinni á frest fram að næstu ára-
mótum og sjá til hvernig hljóm-
sveitinni reiðir af næstu mánuði.
Með hækkandi sól stendur til að
gefa einhver lög út og spila víða
um land.
Davíð er á því að tíðarandinn sé
töluvert breyttur frá því sem hann
var. Fólk fer sér hægar þegar ár-
ferðið í atvinnu- og efnahagsmál-
um er eins og það er núna.
„Ég veit ekki hvernig það er al-
mennt með fólk á aldur við mig,
hvort þetta sé einkennandi fyrir
línuna eins og hún leggur sig, en ég
og mínir vinir erum mjög afslapp-
aðir og tökum lífinu almennt með
ró. Það er þó ekki þannig að við sé-
um ekki að stefna að ákveðnu
marki, þvert á móti ætla flestir sér
eitthvað, en það er ekkert stress á
hlutunum. Maður þarf ekkert að
vera búinn að gera hitt eða þetta
fyrir ákveðinn aldur vegna þess að
svoleiðis var það einu sinni. Ég hef
það á tilfinningunni að fyrir ekkert
mjög mörgum árum hafi áherslan
verið meira á flotta bíla og dýr föt.
Þetta er ekki hægt núna og það er
ekki neinn að svekkja sig á því, að
minnsta kosti ekki í mínum vina-
hóp. Það er aftur á móti almenn
skynsemi að reyna að eignast íbúð.
Það er mikið gáfulegra að setja
peningana í eitthvað sem maður er
að eignast heldur en að henda
þeim í húsaleigu. En ég held að
þessi hugsjón að vera komin með
konu, barn, bíl og íbúð fyrir ein-
hvern ákveðinn aldur, sé ekki eins
sterk og hún var. Það liggur ekkert
á.“
EINAR SNORRI
„Þaö hentar mér
beturaðlærahlut-
ina sjálfur''
„Það hefur alltaf verið í eðli
mínu að vera á móti því að vera
prógrammeraður. Mér leiðist að
láta kenna mér, það hentar mér
miklu betur að læra hlutina sjálf-
ur,“ segir Einar Snorri, fæddur
1970 og annar helmingurinn af
ljósmyndatvíeykinu Einar og Eið-
ur Snorri. Þeir hálfnafnar vinna
náið saman og hafa afurðir þeirra
vakið nokkra athygli fyrir frumleg
og skemmtileg efnistök, en auk
þess að taka myndir hafa þeir feng-
ist við gerð sjónvarpsauglýsinga og
tónlistarmyndbanda. Einar Snorri
var nítján ára þegar hann fann að
hann iangaði til að gera eitthvað
annað en að vera í skóla. „Eftir
grunnskólann fór ég í Fjölbraut í
Breiðholti. Þar var ég að væflast í
þrjú ár með hléum þangað til ég
hætti alveg. Þá tók við rúmt ár þar
sem ég vann við hitt og þetta. Það
var svo 1991 að ég, Eiður og Guð-
jón Már vorum beðnir um að gera
myndband við eitt lag úr nem-
endamótsdagskránni hjá Versló.
Það hafði alltaf blundað í mér að
fara í eitthvað tengt kvikmynda-
gerð og ljósmyndun og ég var bú-
inn að spá í það í töluverðan tíma
án þess að gera nokkuð í því. Svo
kom þetta myndband upp á og
tókst bara þokkalega vel. Fljótlega
eftir að við gerðum það vorum við
beðnir um að gera auglýsingu fyrir
fjallahjól. Fyrirtækið sem bað okk-
ur um auglýsinguna hætti reyndar
við en þá fórum við í Fálkann,
seldum þeim hugmyndina og
bjuggum til okkar fyrstu sjón-
varpsauglýsingu. Þetta var í fyrsta
skipti sem við héldum á myndavél
og það gekk svo vel að þessi aug-
lýsing er ennþá eitt af mínum
uppáhaldsverkefnum," segir Einar
Snorri, Og eftir þetta varð ekki aft-
ur snúið hjá honum. Haustið 1991
réðust hann og Eiður í að gefa út
tímaritið Hamingju sem hafði
komið einu sinni út áður. Tæplega
hundrað síðna blað leit dagsins ljós
og voru strákarnir ritstjórar, ljós-
myndarar, greinahöfundar, auglýs-
ingasafnarar og dreifingarmenn í
senn. Þeir ákváðu að spila dæmið
öruggt og voru búnir að fjármagna
blaðið upp í topp áður en það kom
á götuna. Lesendur nutu góðs af
þessu því þeir fengu blaðið ókeypis
í hendurnar. „Við gátum gefið
blaðið af því að peningamálin voru
á hreinu áður en blaðið kom út.
Við vorum búnir að gera sjón-
varpsauglýsingu fyrir DV og feng-
um prentunina á blaðinu sem
borgun, og auglýsingarnar sem
birtust í því dekkuðu svo annan
kostnað, eins og húsaleigu, mat og
smá vasapening..“
Og Einar var áfram duglegur að
mynda. Hann átti til dæmis for-
síðumyndina á öðru tölublaði
tímaritsins „0“ sem kom út í fyrra.
En sú forsíða fær einmitt hrós í
umfjöllun marsheftis hönnunar-
tímaritsins Creative Review um
„0“.
Stærsta verkefni Einars þessa
dagana er ljósmyndabók sem hann
og Eiður vinna að í sameiningu og
Forlagið ætlar að gefa út fyrir
næstu jól ef allt gengur eftir áætl-
un. Næsta haust er Einar að spá í
að setjast á skólabekk og læra kvik-
myndaleikstjórn. Hann segir að
þrátt fyrir fyrri yfirlýsingar um að
honum henti betur að læra hlutina
sjálfur, þá sé sumt þannig vaxið að
það þurfi að lærast í skóla. „Annars
er stefnan núna, á meðan maður er
ungur, laus og hðugur, fyrst og
fremst að verða betri í því sem ég
er að gera.“
Einar er tuttugu og fjögurra ára
en það eru einmitt margir á svip-
uðum aldri og hann sem ganga um
án vinnu. Einar segir að þó að
þetta sé auðvitað ákaflega slæmt þá
hafi atvinnuleysið líka ákveðnar já-
kvæðar hliðar. „1 svona ástandi
verður fólk að vera metnaðarfyllra,
frumlegra og leggja harðar að sér
til að fá eitthvað að gera en þegar
hægt er að ganga að vinnu vísri.
Þess vegna held ég að kynslóðin
sem er að koma núna út í lífið eigi
eftir að láta töluvert að sér kveða,
fólk verður hreinlega að gera eitt-
hvað sniðugt til að komast af.
Ef það er eitthvað einkennandi
við þessa kynslóð, tuttugu og fimm
ára og yngri, held ég að það sé vilj-
inn til að gera það sem fólk langar
sjálft til. Fólk hefur ekki áhyggjur
af því að hafa ekki nógu mikið í
laun til að geta keypt sér bíl og
íbúð áður en það verður þrítugt.
Aðalmálið er að gera það sem
manni finnst skemmtilegt og er
hamingjusamur með, en ekki
rembast við að búa til einhvern
ramma sem maður passar kannski
ekki í.
Maður má ekki vera hræddur
við að draumar manns rætist ekki,
maður verður að hafa trú á sjálfum
sér annars gerist ekki neitt.“
„Maður þarf
ekkert að
vera
gera hitt
þettafyrir
ákveðinn
ur vegna
að
var það einu
wmm
kynslóðin
sóknir í Þýskalandi og
Bandaríkjunum leiða í Ijós að
kreppan er orðin hluti af vit-
undarlífi ungmennanna. Þau
gera sér engar gyllivonir um
framtíðina og hafa enga trú á
stjórnmálamönnum og hefð-
bundinni stjórnmálabaráttu.
Þau eru sér meðvituð um
ósongat og gegndarlausa
eyðileggingu náttúrunnar og
tala ekkert sérlega fallega um
kynslóð foreldranna, þessa
ábyrgðarlausu og gráðugu
peningakynslóð. Og síðast en
ekki síst, þau ætla ekki að
vinna meira en bráðnauðsyn-
legt er því þau vilja hafa tíma
til að njóta hlutanna.
En það er líka hægt að líta
aðeins í kringum sig til að sjá
vissa hugarfarsbreytingu.
Maður sér strax að það er
ekki í tísku að líta út eins og
vel greiddur uppi sem keyrir
um á Porche og gengur með
Rolex-úr. Meira að segja þeir
sem hefðu efni á slíkum lúxus
eru orðnir varkárir, þeir ber-
ast ekki á vegna þess að þeir
vita að verðbréfin geta fallið
auk þess sem það þykir ekki
lengur smart að berast á. Nei,
í stað Rolex-úrsins er komið
fléttuband um úlnliðinn og
fjallahjól í stað Porche. Og
það er flott að nota ímyndun-
araflið og ganga í ódýrum
„second hand“-fötum; flott
að vera með húðflúr og
stunda „piercing“; flott að
hlusta á grunge, hip hop og
rapp, já hlusta á aggressíva,
hráa, sveitta, graða, pólitíska,
blóðuga músík: Red Hot Chili
Peppers, Nirvana, lce- T, Dr.
Dre. Það er flott að ganga um
með svitakleprað hár. Mott-
óið er: Svitalykt er betri en
sápulykt.
Það er einhver leit í gangi,
leit að einhverju ekta. Síðasti
áratugur var svo sótthreins-
aður. Upparnir voru svo óað-
finnanlega klæddir og alltaf í
nýjum fötum. Og hin svokall-
aða póstmóderníska list
minnti einhvern veginn á
tannlæknastofu. Allt var svo
slétt og fellt en um leið lykt-
arlaust og dálítið blóðlaust
og gelt. Og allt sem við gerð-
um og sögðum var lært og
þess vegna þóttu orð eins og
„ekta“, „einlægni", „sannur“
og „heill“ grunsamleg og í
besta falli barnaleg. Orð eins
og „hugsjón" og „útópía“
voru beinlínis hættuleg, enda
gerð útlæg. Allt var svo dá-
samlega afstætt og hið póst-
móderníska afstöðuleysi svo
afskaplega þægilegt. Það
voru skrifaðar ótal greinar
um tómstundaþjóðfélagið og
upplýsingaþjóðfélagið og Je-
an Baudrillard var á góðri leið
með að sannfæra okkur um
að við værum í þann veginn
að flytjast yfir á óefnislegt til-
verustig. Heimurinn sem við
lifðum í var ekki gamli efnis-
legi heimurinn með heimsálf-
ur sínar, svifaseina líkama og
úthöf, heldur hinn rafvæddi,
tölvustýrði heimur fjölmiðl-
FIMMTUDAGUR 24. FEBRÚAR 1994
19