Eintak - 24.02.1994, Blaðsíða 27

Andlátmitt
Haustnótt eina
að nýafstaðitmi skúr
geispa éggolunni
Full Uingl og Jastasljörnur
Ijósastaura senda hvassa
geisla inní kompuna
Kaldir bláir sindra þeir
safn gimsteina maurildi
ígljávotri rúðuttni
lýsa ttpp líkið
andlit mittgapandi
rnutin og uppglennt augu
Náœtumar flykkjast um mig
ttaga hold afbeinutn
mála hárið grátt
draga úr mér tennumar
setja aðrar í staðinn
skemmdar ogfalskar
skrifa þvínæst lángar romsur
eftirmæli í þessum tnoll:
t kommúnistna
Hann var yfirlýstur guðleysíngi
Samt hafði hattn einhverskonar trú
í verkum sínutn var hattn einatt
ruddi en séu þau lesin
niðurí kjölinn bútuð sundur
ogslitin úrsamheittgi
tná finna linu um laufað hausti
aðra titn börn að leik
snotra lofgjörð til birtu sólar
lýstngu áfegurð stúlku
Hjarta hans var átt efa gott
þótt haittt hefði erfioa liittd
Það er ekki okkar að dættta
Drottinn „rannsakar hjörtun og nýrun“
Milljónaævintýrið 1960
i
breitt. Sól skein í heiði. Við létum
leigubílinn setja okkur úr við
Hólmsárbrú og röltum inn með á.
En það var ekki þessi káti dagur
sem mig langar til að segja frá held-
ur hversu illa okkur gekk að komast
í bæinn þegar rósavínið þraut. Við
settumst á þúfu nokkurn spöl frá
þjóðveginum og þrefuðum um
hver ætti að húkka bíl og vitaskuld
varð það úr að ég var sendur út á
veg enda yngri maður og minna
reyndur í lífi og skáldskap. Ég rak
út putta og minnst sjötíu bílar
brenndu hjá. Svona gat þetta ekki
gengið, ég settist á þúfuna og Dagur
sté fæti út á þjóðbrautina. Hann var
í bláum frakka sem Sturla fiðluleik-
ari hafði gefið honum og með drif-
hvíta bleyju um hálsinn. Ljóst hárið
glóði við sólu. Fyrsti bílinn sem hjá
fór stoppaði með væli. Það var
Range Rover og skildi eftir sig tutt-
ugu metra hemlaför. Dagur sneri
sér að mér og sagði hárri röddu og
ögn afsakandi: “Óli minn, taktu
þetta ekki nærri þér, ég hef svo góð-
an „street-apperance“.
Hjónin sem áttu lúxusjeppann
fengu „Meðvitaða Breikkun" árit-
aða fyrir að aka okkur báðum í bæ-
»
„Den store is-
landske digtera
LÍSA PACSDÓTTIR
Eftir fregnir af láti Dags Sigurð-
arsonar flögruðu mörg tímabil ævi
minnar í kollinum á mér, því oft
hefur Dagur verið þátttakandi í líf-
inu á sama stað og ég. En af hverju
eftirfarandi minning (saga) sem
gerðist í Kaupmannahöfn, varð eft-
ir, veit ég ekki. Ef til vill vegna þess
að hún er alveg í stíl við Dag. Dagur
var sannkallaður bóhem. Hann
trúði því að menn ættu að deila
veraldlegum gæðum. (Stundum
deildu aðrir meira með honum, en
hvað með það.) Hann lifði eftir
kenningunni.
Svo bar við að í húsi því sem ég
bjó ásamt nokkrum íslendingum,
en fleiri Dönum, héldu þrír Dan-
anna upp á sameiginlegt stóraf-
mæli, í dýrlega villtum garði sem
tilheyrði húsinu. Ibúum hússins
var auðvitað boðið til veislunnar.
Dagur frétti af þessari rausnarlegu
veislu og mætti að sjálfsögðu. Vinir
okkar, Danirnir í húsinu, þekktu
hann og kölluðu hann „den store
islandske digter“. Dagur varð rnjög
áberandi í fagnaðinum, eins og
hans var von og vísa. Þegar líða tók
á nóttina var Dagur hvergi sjáan-
legur. Við hugsuðum sem svo að
hann hefði lagt sig til hvílu einhvers
staðar í húsinu. Allt í einu kvað við
skaðræðisöskur konu innan úr
húsinu. Sören, einn úr hópnum,
stökk upp stigana og inn til sín þar
sem ungmey svaf í Evuklæðum.
Hún hafði vaknað við Dag (den
store islandske digter). Þetta var
auðvitað besta rúmið í húsinu, með
kvenmanni í og allt, þannig að
Dagur valdi það. En eins og við var
að búast var Degi hent öfugum út,
og það alveg út, þetta var ekki fyrir-
gefið svo glatt.
Einhvern veginn tókst Degi að
komast inn á sameiginlegt bað
hússins þar sem hann svaf það sem
eftir var nætur og skildi þar eftir
ummerki sem var ekki komist hjá
að taka eftir eða finna lyktina af.
Dagur mætti svo í kaffi og spjall
nokkrum dögum seinna. Danirnir
skildu þetta ekki alveg.
„Finnst þér
þetta ekld flott
boddí?a
JÓN PROPPÉ
Dagur Sigurðarson dó fyrir aldur
fram, hafandi nýlokið við mesta
þrekvirki höfundarferils síns: lí-
brettó að stórri óperu um landnám
Islands. Það er yndislegur texti,
óaðfinnanlega og strangt kveðinn,
en þó litaður stórmannlegu kæru-
leysi og kímnum hroka eins og
bestu textar hans voru iðulega -
einkennum þeirrar kompróm-
ílausu lífsstefnu sem hann hafði
tekið.
Hann stóð í stofunni heima hjá
okkur Guðrúnu.
„Finnst þér þetta ekki flott
boddí?“ spurði hann og sneri upp á
sig nakinn að ofan. Ég játti því og
hugsaði um leið: Líkaminn er próf-
steinn hugmyndanna. Sá sem kýs
sér líf fær ekki að kjósa hvernig
hann lifir því. Ef hann hefúr vilja-
styrk til kemst hann kannski hjá því
að komprómera um hugmyndirnar
og hæfileika sína, en hann verður
ekki frjáls fyrir það. Veröldin skoð-
ar hjartað og nýrun og segir við
sjálfa sig: „Hér næ ég taki á hon-
um.“
Dagur klæddi sig í nýþvegna
skyrtu og ýfði hárið.
„Heyrðu,“ sagði hann eins og
annars hugar. „Heldurðu að ég gæti
hallað mér hér í nótt?“
Þegar ég játti því líka, brosti hann
og sagði: „Ég geri þig að hertoga
þegar ég sný aftur úr exíl.“
Vísan sem
gerir mig
ósýnilegan
HRAFN jökulsson
„Láttu þér ekki bregða, nú fer ég
með vísuna sem gerir mig ésýnileg-
an,“ sagði Dagur og brosti drýgin-
dalega út í annað. Svo fór hann
með vísu eftir Theódóru Thor-
oddsen, ömmu sína, um leið og
hann hellti mentolsprittinu úr
Reykjavíkurapóteki út í bollann.
Þjónarnir á Café París voru nógu
háttvísir til þess að láta eins og Dag-
ur væri ósýnilegur. Þetta var ein-
hvern tíma í haust. Þá var farið að
draga af skáldinu; oftar en ekki
þurfti Dagur rör til þess að drekka
fyrsta „kaffibollann“. Hvað er hægt
að segja urn Dag? Allt mögulegt.
Hann gat verið öllum mönnum
skemmtilegri þegar sá gállinn var á
honum. Og hann gat svo sannar-
lega verið óþolandi líka. Hann var
engurn líkur; heimsmaður fram í
fingurgóma (enda af aristókratísk-
um ættum) og óspar á holl ráð.
Núna kann ég listina að fara bak-
dyramegin á ítölskum veitingahús-
um og fá ókeypis mat. Það getur
komið sér vel.
„...gustar köldu
á gæsahúðina
mínaa
HRAFN GUNNLAUGSSON
I fyrstu ljóðabók minni Ástarljóð
er ljóð sem ég orti til Dags — það
heitir einfaldlega Dagur Sigurðar-
son. Ég þekkti þá Dag ekki af öðru
en ljóðum hans og þau höíðu haft
mikil áhrif á mig. Einkum línur
eins og „gustar köldu á gæsahúðina
mína“ og önnur ljóð í Rógmálmi
og grásilfri. Þar var að finna annan
tón en hjá þeim sem yrkja aðeins
um lauf og landslag.
Ég var einu sinni staddur í flug-
vél á leið norður í land og við hlið-
ina á mér sat Vilhjálmur Hjálm-
arsson, fyri'verandi menntamála-
ráðherra. Það hafði komið upp has-
ar í þjóðfélaginu af því að Dagur
hafði fengið einhver listamanna-
laun út af bók sem hét Meðvituð
breikkun á raskati. Vilhjálmur fór
að spyrja mig út í þessa bók, hvort
ég hefði lesið hana og hver væri
skoðun mín á þessu máli. Ég sagði
FIMMTUDAGUR 24. FEBRÚAR 1994
27