Réttur - 01.10.1987, Blaðsíða 47

INNLEND BljBB ■
VÍÐSJA ■li
Brauðníðingar
Það mun enn í margra manna minnum,
hvaða aðferð notuð var um 1950, er
bandaríska hervaldið vildi koma á at-
vinnuleysi á íslandi, til þess að geta kúgað
verkalýðinn, stolið af honum kaupi hans.
Það dugði ekki að stöðva togaraflot-
ann. Nýsköpunartogararnir 30 sigldu inn
hver af öðrum 1947-1949 og fólkið fagn-
aði þeim. Bandaríska leppstjórnin þorði
m.a.s. ekki annað en kaupa 10 togara í
viðbót, til að sýnast framsækin.
En hún fann upp aðra aðferð. Hún
bannaði íslendingum með lögum að
byggja sér hús, — nema með leyfi fjár-
hagsráðs í Reykjavík. Þannig skyldi þá
atvinnuleysið koma, sem hana sárvantaöi
til að kúga verkalýð. — Og það tókst:
íbúðabyggingum í Reykjavík t.d. fækk-
aði úr 646 herbergjum 1946 niður í 251
árið 1951. — Og atvinnuleysið kom.
Reykvískir byggingamenn og aðrir fóru
í mótmælagöngur til Alþingis og ríkis-
stjórnar.
Forsætisráðherra hét Stefán Jóhann.
Danir höfðu aldrei bannað Islending-
um að byggja þak yfir höfuð sér, meðan
þeir réðu íslandi.
Núverandi ríkisstjórn leggur toll á brauð
og aðrar lífsnauðsynjar alþýðu. Það hefur
ekki beldur þekkst áður. En lúxusvara
ytlrstéttarinnar á að lækka. Ejármálaráð-
herran heitir Jón Hannibalsson.
60 ár síðan viðskipti íslands
og Sovétríkjanna hófust
Það gerðist 1926-27 að England sleit
viðskiptum við Sovétríkin. Síldarsala var
stór þáttur þeirra viðskipta.
Við sósíalistarnir á Akureyri hétum nú
á síldarútgerðarmenn að grípa tækifærið
og koma á föstum viðskiptum með síld
við Sovétríkin, því markaðsvandræði
voru oft mikil með þá ágætu vöru. Deildi
ég all hart á útgerðarmennina í „Verka-
manninum“, en þeir þráskölluðust við.
Tóku þeir að lokum það ráð að skora á
mig, sem þá hafði aldrei nærri verslun
komið, að fara til Fiafnar og semja við so-
vésku verslunarsendisveitina þar. —
Varð það úr og hef ég lýst þeirri ferð nán-
ar í bókinni okkar Jóns Guðnasonar
„Kraftaverk einnar kynslóðar“, (bls. 119-
125). Fór svo að mér tókst að selja 25000
tunnur síldar, — og mun sú sala hafa
hindrað verðfall á síldinni. Var hún seld
með víxlum til 9 mánaða og góðum
vöxtum, en enginn banki þorði að kaupa
víxlana, — svo var hræðslan! — en allir
voru þeir greiddir á gjalddaga og fóru síð-
an meiri síldarviðskipti á eftir. Þannig
hófust viðskipti Islands við Sovétríkin og
hafa þau oft verið íslandi ómetanleg, er
vissar „vina“-þjóðir settu á okkur við-
skiptabann og hugðust þannig svínbeygja
okkur, — en mistókst einmitt ekki síst
vegna þessara öruggu viðskipta austur á
bóginn.
E.O.
223