Andvari - 01.01.1947, Page 30

ANDVARI
Manntalið 1703.
Eftir Þorstein Þorsteinsson.
Nú á dögum þyltir það sjálfsagður hlutur, að til scu ná-
kvæmár skýrslur um íbúatölu hvers*lands, en fvrr á tímum
var öðru máli að gegna, og það er ekki ýkjalangt síðan, að
jafnvel kunnir vísindamenn létu sér nægja mjög lauslegar
ágizkanir til þess að fá vitneskju um ibúatölu lands síns,
eins og þegar landfræðingurinn Búsching fyrir tæpum 200
árum (1757) notaði ibúatöluna i Frakklandi til þess að finna
íbúatöluna í Þýzkalandi. Um aldamótin 1700 hafði íbúatala
Frakklands verið áætluð 20 millj. manna, og telur hann því
sennilegt, þar sem Þýzkaland sé yfirleitt þéttbýjt og standi
nánast framar Fralddandi í því efni, að gera megi Þýzka-
landi svona hér um hil 24 millj.1) Og austurrískur rithöf-
undur, Reifensthul, hélt því fram í riti, sem kom út 1703, að
Vínarborg mundi vera mannfleiri héldur en Rómaborg, af því
að ummál Vínarborgar væri 20830 skref, en Rómaborgar ekki
nema 20000.2)
Manntöl voru þó ekki alveg óþekkt á þessum timum, -en
þau höfðu ekki sérlega gott orð á sér. í bibliunni er sagt frá
þvi, að þegar Davíð konungur lét telja ísraelslýð, þá refsaði
Drottinn fyrir það uppátæki með drepsótt, sem 70 þixsund
manns dóu úr.3) Hjá ýmsum fornþjóðum öðrum en Gyð-
ingum, svo sem Persum, Kínverjum, Egyptum, Grikkjum og
Rómverjum, er lílca getið um manntöl, en venjulega munu þau
ekki hafa náð lil alls mannfjöldans, heldur aðeins nokkurs
1) Wester£aard og Nybölle: Statistikens Teori. 3. útg. 1927, bls. 14.
2) Harald Westergaard: Statistikens Teori. 2. útg. 1915, bls. 31.
3) 2. Sainúelsbók 24.