Æskan - 01.09.1974, Page 3

/
Á þessum dögum, þegar við mlnn-
umst ellefu alda þyggðar okkar I land-
inu, megum við vel leiða að því hug-
ann, að fleiri eiga afmæli um þessar
niundir — að margs fleira er að mlnn-
ast en sjálfrar búsetunnar. Við höldum
lika upp á hundrað ára afmæli þjóð-
söngs okkar, sem fluttur var oplnber-
le9a f fyrsta sklpti 2. ágúst 1874, þá ný-
°rtur, bæðl Ijóð og lag.
Um þjóðsönginn, og hvernig hann
,,[ minningu þess, að ísland þá hefur
verlð byggt [ þúsund ár.“ Biskup hefur
ákveðið, að hún skuli fara fram sunnu-
daginn 2. ágúst [ aðalkirkjum, en í auka-
kirkjum næstu sunnudaga þar á eftir, og
hefur valið ræðutexta úr 90. sálmi
Davíðs. Þar [ er þetta: „Drottinn, þú
varst vort athvarf frá kyni til kyns. Áður
en fjöliin fæddust og þú tilbjóst jörð-
ina og heiminn, já, frá ellífð til elllfðar
ertu guð. Þú gjörðir manninn að dufti
textann, að sögn Matthlasar, en kveðst
að svo stöddu ekki treysta sér vlð hann.
Matthlas segir frá þvl, að eftir að
hann fór frá Edinborg hafi hann sent
Svelnbirni „aftur og aftur eggjan og
áskorun að reyna sig á sálminum." . . .
I minnlngum sínum seglr Matthlas, að
hann hafi ort tvö síðari erindi lofsöngs-
ins í London. Kvæðið hefur þvf verið
fullgert, þegar hann kom til Kaupmanna-
hafnar . . .
Aldarafmæli
þjóðsöngsins
Var5 til, eru ýmsar heimildir. Hór á eftir
Verða birtar nokkrar tilvitnanlr ( bók
Jóns Þórarlnssonar, Sveinbjörn Sveln-
^iörnsson, ævisaga. Kaflinn, sem tekið
er úr, heitir Ó, guð vors lands og þjóð-
bátiðin 1874, og hefst á bls. 112.
■■Þjóðhátlðin [ minningu Ingólfs Arn-
arsonar og þúsund ára byggðar íslands
er nú [ aðsigi, og er ekki að efa, að hún
hefur verið ofarlega í huga þessara
Sómlu Kvöldfélagsmanna, sem um
s*und dvöldust undlr sama þaki [ höfuð-
k°rg Skotlands. Um tilhögun hátlðar-
lnnar er allt enn óákveðið, annað en
^að. að haldin skuli guðsþjónustugerð
! öllum klrkjum iandsins sumarlð 1874
og segir: Komið aftur, þér mannanna
börn! Þvl þúsund ár eru fyrlr þlnum
augum sem dagurinn I gær, þá hann
er liðinn, og eins og næturvaka.“
Þótt Matthlas væri nú ekki [ bill þjón-
andi prestur og þyrftl ekki að leggja
út af þessum orðum [ predikunarstól,
hefur þó textinn leitað á hann. Á þess-
um haustdögum [ Edinborg orti hann
fyrsta erindi iofsöngslns „Ó, guð vors
lands“, og þarf ekki að fara ( grafgötur
um, að það er ræðutextinn úr Davlðs-
sálmum, sem hefur kveikt f honum.
Hann leggur hart að Sveinbirnl að semja
lag við sálminn, en Sveinbjörn er I
fyrstu tregur tll, athugar þó vandlega
Brýning Matthlasar hreif á Sveln-
björn að lokum: hann samdi lagið um
veturlnn eða vorið, hið fyrsta, er hann
gerði við Islenzkan texta að eigin sögn.“
Slðan er frá því sagt f þók Jóns Þórar-
inssonar, að I Dómkirkjunnl [ Reykjavlk
hafi verið „sungnar þrjár messur þenn-
an dag, hin fyrsta kl. 8 að morgni, þá
hámessa kl. 10.30 og hin þriðja kl. 2.30.
Við hámessuna var konungur vlðstadd-
ur ásamt fylgdarliði sfnu og öllum þeim
fyrirmönnum öðrum, innlendum og er-
lendum, sem hér voru saman komnlr.
Þar var lofsöngur þeirra Svelnbjörns
og Matthlasar sunginn I fyrsta slnn
oplnberlega."
Kjörorðið er: ÆSKAIM FYRIR ÆSKUIMA
1