Æskan - 01.09.1974, Side 4

Hér er að sjálfsögðu ekki ætlunin að
gera neinn samanburð á lagi og texta
þjóðsöngs okkar eða meta hvort er
meira listaverk að sfnu leytl. Það er þó
augljóst, að ekki hefur lagið orðið þjóð-
inni síður hugleikið en textinn, og f bók
Jóns Þórarinssonar, þeirri, sem vltnað
hefur verið tii hér að framan, er sagt,
að „Jafnvel sænskir kunnáttu- og
smekkmenn lýstu þvf yfir, að þetta værl
meistaraleg tónsmfð sinnar tegundar,"
eftir að þelr höfðu hlýtt á frumflutning
verksins við hina sögulegu messu f
Reykjavfk annan dag ágústmánaðar ár-
ið 1874 — fyrir réttum hundrað árum.
— VS
Sveinbjörn Sveinbjörnsson.
Matthías Jochumsson.
□ Kýpur, fyrrum nýlenda Breta, hlaut
sjálfstæði þann 16. ágúst 1960 og gerð-
ist lýðveldl. Stuttu sfðar gerðist Kýpur
aðili að brezka samveldinu. Eyjan er
8.930 ferkflómetrar og er þvf þrlðja
stærsta eyjan f Miðjarðarhafinu og ligg-
ur um 70 km suður undan ströndum
Tyrklands. Fjallakeðja liggur f austur-
vestur stefnu meðfram norðurströnd
eyjarinnar og önnur meðfram suður-
ströndinni og þar er hæstl tlndur eyjar-
innar Troodos, 1953 m. Milli fjallanna
er hin frjósama slétta Messarla. Eins
og I flestum löndum við Miðjarðarhafið
hefur skógum verlð eytt, en reynt hefur
verið að rækta skóga þar aftur, gera
áveitur og vegi, sem hefur stórlega
bætt alla aðstöðu á eynni.
Ibúarnlr eru um 620.000 og eru 4/5
þelrra grfskumælandi, en 1/5 tyrknesku-
mælandl. Fyrir utan grfsku og tyrknesku
er enska nokkuð útbreltt mál á eynni.
Kýpur er landbúnaðarland og er rúm-
lega helmlngur landsins ræktaður. Aðal-
korntegundirnar eru bygg og hveiti, en
þar að auki eru ávextir, vfn, ólfvur o. fl.
Um helmlngur af útflutningi eyjar-
skeggja eru landbúnaðarafurðir, en þar
að aukl er nokkur vlnnsla á málmum
úr jörðu, svo sem kopar, járnl, asbesti,
gipsi og króml. Útflutnlngur á málmum
er um það bil 36% af heildarútflutningl
landsins. Borgir eru fáar og smáar og
góðar hafnir eru engar. Á Messaria-
sléttunni er höfuðborgin Nicosia stærsta
borg Kýpur (íbúar um 45.000) og aðal-
vígi grfskumælandl manna á eyjunni-
Aðrar borgir eru Limassol og Famag'
usta, en sú síðarnefnda er aðalvígl
tyrkneskumælandi manna á eyjunnl.
Saga Kýpur er nátengd framleiðslu
kopars, enda hefur hún hlotið nafn eitt
af honum. Um 1600 f. Kr verzluðu
Hellenar mikið við eyjarskeggja og afð-
ar varð eyjan verzlunarnýlenda þeirra.
Eftir það var eyjan hertekin af hverrl
þjóðinni á eftlr annarri, s.s. Fönlkumt
Egyptum, Persum, Sýrlendingum, Róm-
verjum og loks Austrómverska rfklnu.
Árið 1191 hertóku svo krossfarar, und-
ir forystu Ríkharðs Ijónshjarta, eyjuna,
og var hennl sfðan stjórnað af franskri
aðalsætt f 300 ár, er Feneyjar fengu
hana. Stuttu sfðar hertóku Tyrkir svo
Kýpur og stjórnuðu þar til Bretar fengu
hana árið 1878. Eftir það stjórnuðu
Bretar eyjunni óslitið þar til 1960, er
hún varð sjálfstætt rlki. —