Æskan - 01.09.1974, Page 54

Fyrir árið 1800 var pappir notaður nær einvörðungu sem prent- og skrifpappír.
Síðan hafa rannsóknarmenn fundið þúsundir annarra möguleika til pappirsnotk-
unar. Bandaríkin framleiða og nota mesta pappírsmagnið og flestar gerðir pappírs.
Meðalfjölskylda f Bandaríkjunum notar nær tvö tonn af pappír og pappírsvörum
árlega í bókum, tímaritum, ílátum, byggingarefni og þúsundum annarra hluta.
Umbúðapappír eingöngu er 60 hundraðshlutar af heildarframleiðslu þjóðarinn-
ar. Sögusögn er til þess efnis, að einn af fyrstu pappírsgerðarmönnum í Ameríku
hafi fundið upp aðferð til að gera bylgjupappa — en hann er uppistaðan í pappa-
kassa- og pappaílátaiðnaðinum — með því að bylgja umbúðapappír með heitu
hárliðunarjárni eiginkonu sinnar. Slíkt hugvit er hins vegar ekki einkenni þeirra
eðlilegu vfsindalegu rannsókna, sem hafa gert pappír þá nytsemdarvöru, er raun
ber vitni um.
Pappírsefnafræðiskólinn er einstæð fræðistofnun f pappfrsiðnaði Bandarikjanna.
Skólinn er í bænum Appleton í yvisconsinfylki Bandarfkjanna, og þessi fræðslu-
stofnun er helguð pappírsgerðarfræði sérstaklega. Bæði námsfólk í Bandaríkjun-
um og frá öðrum löndum stundar þar nám — nemendur hafa komið þangað frá
150 bandarfskum skólum og 15 öðrum þjóðlöndum. Þessi fræðslustofnun fram-
kvæmir einnig grundvallarrannsóknir. Pappírsframleiðendur, sem óska að taka
þátt í þessu starfi, greiða gjöld til skólans.
Gerðar hafa verið margbrotnar vélar til framleiðslu mikils fjölda mismunandi
pappfrsvara. Hægt er að framleiða pappír, sem brennur ekki, er dúnmjúkur eða
harður sem steinn, drekkur í sig vökva eða hrindir frá sér vatni. Pappírsgerðir eru
með ýmsu móti, svo sem hinn tiltölulega endingarlitli blaðapapplr, svo og endlng-
argóður pappfr til notkunar í bækur og mikilvæg skjöl. Pappfrinn, sem ríkissjóður
Bandaríkjanna notar f peningaseðla er dýrastur og gerður úr baðmullartrefjum
einvörðungu.
Pappírsiðnaðurinn f Bandarfkjunum hefur í þjónustu sinni rúmlega 640.000
manns — þar af 10.000 í nýjum störfum, sem skapazt hafa á þessu ári. Þau taka
til skógarvarða, stjórnenda véla, tæknimanna, vfsindamanna við rannsóknarstörf,
svo og framkvæmdastjóra félaganna. Aukið notagildl pappírsvara hefur skapað
feikilega markaðsmöguleika og hörð samkeppni innan iðnaðarins hefur haldið
verðlagi fyrir notendur tiltölulega lágu þar til síðustu árin.
Pappfrlnn hefur hlutverki að gegn f geimrannsóknum Bandarfkjanna. Hann er
notaður f höggdeyfa f hina grlðarstóru skotpalla, sem notaðir eru til að skjóta á
loft eldflaugum frá Cape Kennedy, til að flytja gelmför út f geiminn, og erlendur
pappír hefur verið sérstaklega gerður til að útbúa geimför þannlg, að þau þoli
1.080 gráðu hitastig (C) á leið slnni til baka til jarðar gegnum gufuhvolfið.
Nautið og rauða
dulan
Tilraunir með dýr benda til, að alhr
litir og blæbrigði lita líti eins út fyr'r
sjónum hinna svonefndu æðri dýrateg-
unda og gráminn, sem sezt yfir all<
í rökkrinu, kemur mönnum fyrir sjómr-
— Menn einir virðast greina liti-
Þessar niðurstöður renna stoðum und'
ir þá fullyrðingu ýmissa nautabana, a^
það sé ekki rauði liturinn, sem æsir
nautið í nautaatshringnum, heldur Þa^’
að rauða dulan, sem nautabanarnir nota,
er látin vera á iði. Þó að þeir notuðu
blá náttföt eða grænan borðdúk,
því nautið að æsast jafnmikið, — a®'
eins ef nautabaninn hristi náttfötin eða
dúkinn eins og hann hristir og hreyf,r
rauðu duluna fyrir framan nautið.
☆
Fílar á skólabekk
Á Indlandi er rekinn fílaskóli, serrl
miðar að því að kenna fílum að leysa
ýmis verkefni á einfaldari hátt en hæg*
hefur verið hingað til. Eigendur fílanna
verða að greiða skólagjald fyrir
sjá þeim fyrir fóðri, meðan á náminu
stendur.
Barnablaðið ÆSKAN hefur nú flutt í eigið húsb0®^
að Laugavegi 56 með alla sína starfsemi:
verzlun, skrifstofur, ritstjórn og afgreiðslu.
öll velkomin í hið nýja Æskuhús.
52