Læknablaðið

Volume

Læknablaðið - 15.12.1998, Page 32

Læknablaðið - 15.12.1998, Page 32
934 LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84 að stafa af því að of skammur tími var liðinn frá upphafi einkenna þar til rannsóknin fór fram. Marktækur aldursnrunur reyndist milli karla og kvenna sem hafa ofnæmi. Enginn munur koin fram milli kynja hjá þeim sem ekki höfðu ofnæmi. Langalgengasta orsök bráðaofnæmis er of- næmi fyrir grasfrjóum og kemur það fyrir í lið- lega sex af hverjum 10 tilvikum þar sem of- næmisprófin eru jákvæð. Það er í samræmi við fyrri íslenskar rannsóknir sem vitnað er til (2,8). í öðru sæti er ofnæmi fyrir kattarhárum eða í liðlega fjórum af hverjum 10 tilvikum. Ofnæmi fyrir birkifrjóum er í þriðja sæti með rétt tæp 20%. Þetta er hærra en í svipaðri rannsókn á suðvesturhorni landsins og kann að endurspegla annað veður- og gróðurfar á Akur- eyri og í nágrenni. Ofnæmi fyrir rykmaurum er innan við 10% sem er lægra en búast mætti við af fyrri rannsóknum. Ofnæmi gcgn heymaurum var einungis athugað hjá þeim sem nota hey, annars vegar hjá þeim sem búa í sveit og eru með búskap og hins vegar hjá hestamönnum sem búa í þéttbýli. I þessum valda hópi reynist ofnæmi fyrir heymaurum mjög algengt eða í rétt læplega þriðjungi tilvika. Ofnæmi gegn maurum í heyi hefur áður verið kannað ítarlega í íslenskri rannsókn (8). Niðurstöðurnar benda til þess að rétt sé að hafa Lepidoglyphus de- structor meðal efna í stöðluðum ofnæmispróf- um. Þær niðurstöður sem fram koma á mynd 1 sýna að ofnæmiseinkenni koma fram snemma á ævinni. í íslenskri rannsókn á langvinnri slím- húðarbólgu í nefi frá 1982, sem áður er vitnað til (7), var einnig athuguð aldursdreifing á þennan hátt og eru niðurstöður áþekkar. Sú rannsókn sem hér er kynnt tekur þó til allra helstu ofnæmissjúkdóma í öndunarfærum. Rúmlega helmingur einstaklinga eru komnir með sín einkenni fyrir 16 ára aldur og tilheyra á þann hátt þeim hluta sjúklingahóps sem innan sérgreinalækninga fellur undir svið bam- alækna. Hins vegar kemur ofnæmið fram eftir 35 ára aldur í rúmlega 10% tilvika (11). Þá hef- ur þessi rannsókna glögglega sýnt hversu þýð- ingarmikið það er fyrir upphaf sjúkdóms hvort um ættarfylgju ofnæmis er að ræða eða ekki, en höfundar hafa ekki fundið það atriði kannað annars staðar. Þessi rannsókn á orsökum bráðaofnæmis og aldursdreifingu bendir til að helstu orsakir bráðaofnæmis séu tiltölulega fáar. Algengustu ofnæmisvaldar virðast vera gras, kattarhár, birki og hundar. Þetta virðist vera sjúkdómur ungs fólks en hefur þó umtalsverða þýðingu í völdum hópum hjá þeim sem eru 35 ára og eldri. Þakkir Birni Guðbjörnssyni yfirlækni lyfjadeildar Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri er þökkuð aðstoð við tölfræðilega úrvinnslu. Jóhanni Ag. Sigurðssyni prófessor í heimilislækningum er þakkaður yfirlestur og góðar ábendingar við upphaf greinarskrifa. Heiðdísi Norðfjörð læknafulltrúa er þökkuð öll ritvinnsla og frá- gangur á þessari grein. HEIMILDIR 1. Gell PG, Comb RRA. Clinical aspects of immunology. Ox- ford: Blackwell 1963. 2. Gíslason D, Gíslason Þ, Blöndal Þ, Helgason H. Bráðaof- næmi hjá 20-44 ára íslendingum. Læknablaðið 1995; 81: 606-12. 3. Mygind N, Dahl R. Epidemiology of allergic rhinitis. Ped Allergy Immunol 1996; Suppl. 9: 57-62. 4. Dreborg S, Skin tests used in type I allergy testing. Position Paper. Allergy 1989; 44/Suppl 10. 5. Adkinson FN. The radio allergo sorbent test in 1981 - limitations and refainments. Allergy Clin Immunol 1981; 67: 287-9. 6. Aas K, Belin L. Standardidering av allergidiagnostik i Nor- den (Rapport 1). Oslo 1971. 7. Gíslason D. Langvinn slímhúðarbólga í nefi, könnun á ís- lenskum sjúklingahópi. Læknablaðið 1982; 68: 264-8. 8. Gíslason D, Gravesen S, Ásmundsson T. 1. Tíðni bráðaof- næmis og helstu ofnæmisvaldar í tveimur landbúnaðarhér- uðum. Læknablaðið 1988; 74: 303-8. 9. Gíslason D, Karlsdóttir Á, Jóhannsdóttir H, Thorsteinsson G. Bráðaofnæmi á íslandi. Niðurstöður húðprófa á Vífils- staðaspítala. Læknablaðið 1981; 67: 229-33. 10. Formgren H. Omfattningen av allergi och annan överkáns- lighet. Vetenskaplig kunskapssammanstállning. Stockholm: Folkhálsoinstitutet 1994. 11. Fleming DM, Crombie LD. Prevalence of asthma and hay fever in England and Wales. Br Med J Clin Res Ed 1987: 294: 279-83.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Læknablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.