Læknablaðið - 15.12.1998, Qupperneq 71

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
969
Könnun á áhuga unglækna á námi í heimilislækningum
Fáir hafa áhuga
en fræðsluna skortir
Það horfir ekki byrlega fyr-
ir heimilislækningum á
íslandi ef marka má könnun
sem Sigurður Halldórsson
heilsugæslulæknir Norður-
Þingeyinga hefur gert á áhuga
unglækna á námi í greininni.
Niðurstaða Sigurður er sú að
heimilislækningar sem grunn-
ur heilbrigðisþjónustu á Is-
landi muni líða undir lok á
næstu 15-25 árum verði ekki
gripið til róttækra aðgerða
strax til að auka nýliðun í
greininni.
Heimilislæknar eru nú alls
192 talsins. Af þeim starfar 21
í útlöndum sem er svipaður
fjöldi og vantar í stöður á
landsbyggðinni. Til þess að
eðlileg endurnýjun eigi sér
stað í stéttinni þyrftu að út-
skrifast sjö til níu heimilis-
læknar ár hvert. A síðasta ára-
tug hafa hins vegar einungis út-
skrifast 14 læknar með heim-
ilislækningar sem sérnám og
15 eru í námi. Það eru að
meðaltali þrír á ári.
Og þegar litið er á áhuga
ungra lækna eins og Sigurður
gerði verður útlitið ekki bjart-
ara. Hann lagði þá spurningu
fyrir lækna sem útskrifuðust
úr læknadeild á árunum 1995-
1998 og einnig þá sem munu
útskrifast næsta vor hvort þeir
stefndu að sérnámi í heimilis-
lækningum. Til þessa hóps
teljast 155 manns og af þeim
svöruðu 145. Af þeim svöruðu
einungis sex spurningunni ját-
andi en níu til viðbótar töldu
líklegt að þeir myndu leggja
fyrir sig heimilislækningar.
Þetta lofar ekki góðu en þó
eru ljósir punktar í könnun-
inni. Hún leiddi í ljós að
margir eru óákveðnir hvaða
sérgrein þeir stefna í og á það
skiljanlega einkum við þá sem
enn eru í námi eða á kandí-
datsárinu. Og helmingur
læknanema lýsti áhuga sínum
á frekari kynningu á námi og
starfi í heimilislækningum.
Hins vegar segir Sigurður
ljóst vera að ekki sé rnikið
gagn að því að fjölga nýnem-
um í læknadeild ef hlutfall
þeirra sem fara í heimilis-
lækningar helst óbreytt.
Engin ein ástæða
Ýmsar ástæður hafa verið
nefndar fyrir því að ungir
læknar eru áhugalausir um
heimilislækningar. Heyrst
hafa ástæður eins og slök
launakjör, neikvæð umræða í
samfélaginu, lítil eða illa
tímasett kynning á starfinu í
læknadeildinni og jafnvel
ónóg tækifæri unglækna til að
starfa í heilsugæslu. Loks er
bent á að tískan geti haft áhrif
á val unglækna á sérgrein og
þar geti jafnvel sjónvarps-
þættir á borð við Bráðavaktina
haft áhrif en þar ríkir óneitan-
lega viss ljómi yfir spítalalíf-
inu. í samanburði við það
verði sérgrein sem margir
álíta að byggist eingöngu á
því að lækna kvef og hysteríu
heldur óspennandi.
Sigurður hefur velt fyrir sér
ástæðum þessa og segir að
þær séu margar. „Það hafa
safnast saman ýmsar ástæður
og óheppilegar aðstæður og
valdið þessu ástandi. Raunar
má segja að kreppan hafi þeg-
ar gert vart við sig á lands-
byggðinni. Á árum áður var
það venjan að ungir læknar
fóru út á land og störfuðu þar
fyrstu árin áður en þeir þok-
uðu sér nær þéttbýlinu. Þess
vegna hafa áhrifin af lítilli
endurnýjun í stéttinni bitnað
fyrst á landsbyggðinni,“ segir
hann.
Endurnýja
héraðsskylduna
- En hvað er hægt að gera
til þess að snúa þróuninni við?
Tafla 1. íslenskir heimilislœknar árið 1998.
Aldur 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-67 Samtals
A Islandi í 28 37 44 41 9 n 171
Erlendis 2 8 3 5 1 - 2 21
AIIs 3 36 40 49 42 9 13 192
Tafla 2. Samantekt á v iðhorfum unglœkna til heimilislœkninga.
Útskriftarár Þátttaka Já Líklcga Veit ekki Kynning
1995 13/16 2 i 0 6
1996 25/27 3 3 í 12
1997 40/41 0 1 7 15
1998 29/31 1 4 4 21
1999 38/40 0 0 12 23
Alls 145/155 6 9 24 77