Læknablaðið - 15.12.1998, Qupperneq 78

976
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
þær upplýsingar sem eru hon-
um einhvers virði, ef fulltrúi
hans á sæti í aðgangsnefnd-
inni. Um þær fullyrðingar að
fylgst verði betur með allri
vísindavinnu en nú er gert,
þegar gagnagrunnurinn sé
koininn í örugga höfn, er mál-
uin enn hallað. Vissulega hef-
ur umræðan um gagnagrunn-
inn vakið umræðu um stöðu
læknisfræðilegrar vísinda-
vinnu hér á landi og er það
vel. Sú umræða hefði átt að
leiða til gerðar rammalöggjaf-
ar um slíka vinnu, en ekki laga
sem gefa erlendu fyrirtæki
einkaleyfi til að nýta allar ís-
lenskar heilsufarsupplýsingar.
Ef ég skil málið rétt verða
dreifðir gagnagrunnar, tengdir
einstökum verkefnun, áfram
við líði. Munu lögin um mið-
læga grunninn ná yfir þá og
hvar koma nefndafulltrúar Is-
lenskrar erfðagreiningar að
þeirra málum?
Svo eru það öll efin. Hvað
ef frumvarpið verður sam-
þykkt, án þess að tekið sé tillit
til allra efanna í grein Högna?
Hvað ef Alþingi segir að við
höfum ekki efni á að efla
Tölvunefnd? Er Högni þá til-
búinn til að mæla með því að
frumvarpinu verði frestað þar
til Tölvunefnd er í stakk búin
til að takast á við öll efin? Það
að tilkoma miðlægs gagna-
grunns muni leiða til stórauk-
inna tækifæra til vísindastarf-
semi, á fljótvirkari og örugg-
ari hátt en mögulegt er með
öðrum tillögum, sem fram
hafi komið um þetta efni.
Hvaða tillögum? Ég læt þetta
nægja að sinni, þó af nógu sé
að taka.
Óneitanlega hlýtur það að
vekja spurningar, hvað það er
sem fær vel virtan og vinsæl-
an lækni til að skrifa grein
sem þessa. Sé hún ætluð al-
menningi, sem ekki veit betur,
er hún skrifuð í blekkingar-
skyni. Sé hún ætluð til að
sannfæra þá sem vita betur,
veit Högni að hún nær ekki
tilgangi sínum. En til þess að
forðast fordæmi Gunnars heit-
ins Lambasonar, ætla ég að
láta hann njóta efans og láta
allar bollaleggingar um tilefni
og tilgang bíða, þar til og ef
hið sanna kemur í ljós.
Töflur, C 09 C A
Innihaldslýsing: Hver tafla inniheldur Candesartanum
INN, cilexetil 4 mg, 8 mg eða 16 mg.
Ábendingar: Hár blóðþrýstingur.
Skammtar og lyfjagjöf: Skömmtun: Venjulegur viðhaldsskammtur Atacand® er
8 mg eða 16 mg einu sinni á dag. Hámarks blóðþrýstingslækkandi verkun næst
innan 4 vikna frá upphafi meðferðar. Lyfið má taka með eða án matar og án
tillits til aldurs. Hjá sjúklingum með alvarlega skerta nýrnastarfsemi (þ.e.
kreatínín klerans <30 ml/mín. skal hefja meðferð með 4 mg. Börn: Lyfið er ekki
ætlað börnum. Frábendingar: Ofnæmi fyrir einhverju af innihaldsefnum lyfsins.
Meðganga og brjóstagjöf. Varnaðarorð og varúðarreglur. Skyld lyf geta aukið
þvagefni í blóði og kreatínín í sermi hjá sjúklingum með tvíhliða
nýrnaslagæðaþrengsli eða þrengsli í slagæð að einu nýra ef aðeins eitt nýra er
til staðar. Þetta getur einnig átt við um angíótensín II viðtaka antagónista. Hjá
sjúklingum með alvarlega skert blóðrúmmál geta einkenni lágþrýstings komið
fram. Samhliða gjöf á Atacand® og kalíumsparandi þvagræsilyfi getur valdið
hækkun á kalíumþéttni í sermi. Milliverkanir: Engar þekktar. Aukaverkanir:
Lágþrýstngur vegna áhrifa lyfsins. Lyfhrif: Eiginleikar: Atacand® er forlyf ætlað
til inntöku. Það umbreytist hratt í virkt efni, candesartan, vegna esterhýdrólýsu
við frásog úr meltingarvegi. Candesartan er angíótensín II viðtaka blokki,
sérhæfður fyrir AT-1 viðtaka, með sterka bindingu við og hæga losun frá
viðtakanum. Það hefur enga eigin virkni. Blóðþrýstingslækkandi verkun er
vegna lækkunar á útlægu æðaviðnámi, en hjartsláttartíðni, slagrúmmál og
hjartaútfall breytist hins vegar ekki. Það er ekkert sem bendir til alvarlegs eða
óeðlilega mikils lágþrýstings eftir fyrsta skammt eða versnunar þegar meðferð
er hætt. Blóðþrýstingslækkandi verkun hefst innan 2 klst og næst hámarks
blóðþrýstingslækkandi verkun, innan fjögurra vikna og helst við langtima
meðferð. Blóðþrýstingslækkun af völdum lyfsins helst jöfn í 24 klst. og þess
vegna er nægjanlegt að gefa lyfið einu sinni á dag. Lyfið hefur svipaða virkni,
óháð aldri og kyni sjúklingsins. Candesartan eykur blóðflæði um nýru og
viðheldur eða eykur gaukulsíunarhraða á meðan viðnám nýrnaæða og
síunarhlutfall minnkar. Atacand® hefur engar óæskilegar verkanir á blóðsykur
eða blóðfitu. Lyfjahvörf: Frásog og dreifing: Eftir inntöku umbreytist
candesartan cílexetíl í virka efnið candesartan. Meðal aðgengi (nýting)
candesartans er u.þ.b. 40% eftir inntöku á candesartan cílexetíli í lausn.
Meðalhámarksþéttni í sermi (Cmax)) næst eftir 3-4 klst. eftir inntöku töflu. Þéttni
candesartans eykst línulega með auknum skammti á lækningalegu
skammtabili. Ekki hefur greinst neinn munur á lyfjahvörfum candesartan eftir
kyni. Flatarmálið undir sermiþéttni-á móti-tíma-kúrfu (AUC) fyrir candesartan
breytist ekki vegna fæðu. Candesartan er í miklum mæli bundið plasma-
próteinum (>99%). Dreifingar-rúmmál candesartans er 0,1 l/kg. Umbrot og
útskilnaður: Candesartan skilst aðallega út í óbreyttu formi í þvagi og galli og
einungis að litlum hluta vegna umbrota í lifur. Lokahelmingunartími
candesartans er u.þ.b. 9 klst. Engin uppsöfnun á sér stað við endurtekna
skammta. Heildar plasmaklerans candesartans er u.þ.b. 0,37 ml/mín./kg, með
nýrnaklerans u.þ.b. 0,19 ml/mín./kg. Eftir inntöku á 14c-merktu candesartan
cílexetíli safnast um 30% af heildargeislavirkni fyrir í þvagi og um 70% í saur.
Lyfjahvörf hjá ákveðnum sjúklingahópum: Hjá öldruðum (eldri en 65 ára) aukast
bæði Cmax og AUC fyrir candesartan miðað við unga einstaklinga. Engu að
síður er blóðþrýstingssvörun og tíðni aukaverkana svipuð eftir gefinn skammt
af Atacand® hjá ungum og öldruðum, svo ekki er nauðsynlegt að leiðrétta
skammta hjá öldruðum. Hjá sjúklingum með skerta nýrnastarfsemi í
samanburði við þá sem hafa eðlilega nýrnastarfsemi, sést hækkun á Cmax,
AUC og útskilnaðarhelmingunar-tíma candesartans. Þrátt fyrir það er ekki
nauðsynlegt að leiðrétta skammta hjá sjúklingum með væga til miðlungs skerta
nýrna-starfsemi. Hjá sjúklingum meö alvarlega skerta nýrnastarfsemi (þ.e.
kreatínín klerans <30 ml/min71,73 m? BSA) er klínísk reynsla takmörkuð og
íhuga skal hvort gefa skuli lægri upphafsskammt 4 mg. Hjá sjúklingum með
væga eða miðlungs skerta lifrarstarfsemi hafa engar breytingar á lyfjahvörfum
sést.
Pakkningar og verð: mars 1998. Greiðsluþátttaka sjúkratrygginga: R, B.
Pakkningar: Töflur 4 mg: 28 stk. (þp.) -2.853 kr.; 98 stk. (þp.) -7.966 kr.; 1 tafla x 98
stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -7.966 kr. Töflur 8 mg: 28 stk. (þp.) -3.172 kr.; 98 stk. (þp.) -
8.987 kr.; 1 tafla x 98 stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -8.987 kr. Töflur 16 mg: 28 stk. (þp.) -
3.810 kr.; 98 stk. (þp.) -10.980 kr.; 1 tafla x 98 stk. (þp, sjúkrah.pkn.) -10.980 kr.
Markaðsleyfishafí: Hássle Lákemedel, Svíþjóð.
Umboð á íslandi: Pharmaco hf., Hörgatúni 2. Garðabæ.
Heimildir
1: Nishikawa K et al. Candesartan cilexetil: a review of its predinical pharmacology. Journal of Human Hypertension
1997; 11 Suppl 2: S9-S17.
2: Sever P. Candesartan cilexetil: a new, long-acting, effective angiotensin II type 1 receptor blocker.
3: Húbner R et al. Pharmacokmetics of candesartan after single and repeated doses of candesartan cilexetil in young
and elderly healthy volunteers. Journal of Human Hyperlension 1997; 11 Suppl 2: S19-S2S.
4: Elmfeldt D et al Candesartan cilexetil. a new generation angiotensm II antagonist provides dose depentent
antihypertensive effect. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2. S49-SS3.
S: Andersson OK and Neldam S. A comparison of the antihypertensive effects of candesartan cilexetil and losartan in
patients with mild to moderate hypertension. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S63-S64.
6: Sever P and Holugreve. long-term efficacy and tolerability of candesartan cilexetil m patients with mild to
moderate hypertension. Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S69-S73.
7: Belcher G et al Candesartan cilexetil: safety and tolerability in healthy volunteers and patients with hypenension.
Journal of Human Hypertension 1997; 11 Suppl: S85-S89.
8: Heuer HJ et al. Twenty-four hour blood pressure profile of different doses of candesartan cilexetil in patients with
mild to moderate hypertension. Journal of human Hypertension 1997; 11 Suppl 2: S55-S56.
Atacandjm
candesarian cilexetil/