Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Qupperneq 102

98
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
W cg SLYS Á HAFNFIRÐINGUM 1990 OG ÁR-
ANGUR SLYSAVARNA
Faraldsfræöileg athugun.
Jóhann Ág. Sigurðsson, Guömundur Sverrisson,
Hlynur Þorsteinsson, Kristín Pálsdóttir, Brynjólfur
Mogensen. Heilsugæslustööin Sólvangi/Heimilis-
læknisfræöi Háskóla íslands.
Inngangur: Slys eru algeng hér á landi og tíöari en
í hinum Noröurlöndunum. Slysum á Stór-Reykja-
víkursvæÖinu var áöur fyrr aö mestu sinnt á Slysa-
deild Borgarspítalans, en hlutur heilsugæslustööva í
þessari þjónustu fer vaxandi. Eitt megin verkefni
heilsugæslustööva er einnig aö sinna slysavörnum.
Miklivægur þáttur í slíkri heilsuvernd er aö afla
faraldfræöilegra upplýsinga og meta árangur íhlut-
unar.
Efniviöur og aöferöir: Þann 1 .jan. 1990 voru Hafn-
firöingar samtals 15.225 (6% allra íslendinga). Á
svæöinu er ein heilsugæslustöö opin frá kl 08,00 til
20.00 alla virka daga, meö 7 læknum og ööru
starfsfólki. Minniháttar slysum var sinnt þar á
þessuni tíma en annars á Slysadeild Bsp., sent er
opin allan sólarhringinn. Allar komur á stööina voru
tölvuskráöar í vandaliöaöa sjúkraskrá meö lorritinu
MEDICUS. Komur á Slysadeild Bsp. eru einnig
tölvuskráöar eftir stööluöu spurningablaöi. Upp-
lýsingum um slys á Hafnfiröingum var safnaö frá
þessum tveimur stööum.
Niöurstööur: Samtals voru skráö 4.855 slys á tíman-
um. 42% allra slysa var sinnt á heilsugæslustööinni.
Nýgengi var = 319 slys/1000 íbúar/ár. Karlar slös-
uöust mun oftar en konur (nýgengi: = 392/1000
karlar og 244/1000 konur), sérstaklega í yngri
aldurshópunum og fram aö fimmtugsaldri, p< 0,001
áhættuhlutfall 2,25. Alls voru 334 lagöir á sjúkrahús
og 2 létust. Nýgengi umferöaslysa var 17,1/1000
kttVlar og 16,6/1000 konur. Tíöni skólaslysa var
50/1000 nemendur á aldrinum 6-16 ára/ár. Tíöni
alvarlegra slysa í skólum (beinbrota og skurösára)
t'ækkiiöi marktækt viö íhlutun (p<0,001; Áhættuhlut-
fíill: 0,468; 95% öryggismörk 0,34-0,64).
Samantekt og ályktun: Góö skráning gerir kleyft aö
bera saman upplýsingar á sama svæöi frá mis-
munandi tímum. Minniháttar slys eru algeng og eru
drengir í sérstökum áhættuhóp. Svæöisbundin
íhlutun svo sem slysavarnir í skólum viröist skila
árangri, en þörf er á þjóöarátaki til þess itö fækka
umferöarslysum.
V 60 TENGSL MILLI RENIN GENS OG
TILHNEIGINGAR TIL FÆÐINGAKRAMPA
OG MEÐGÖNGUEITRUNAR í FJÖLSKYLDU
ERU ÓSENNILEG.
Reynir Arngrímsson1-2, RevnirT. Geirsson2. Alexander
Cooke1, Michael Connor1 and James J. Walker3
Duncan Guthrie Institute of Medical Genetics,
University of Glasgow, Yorkhill G3 8SJ, Glasgow,
Skotlandi1, Kvennadeild Landspftalans. Revkiavfk.
íslandi2 og Department of Obstetrics and Gynecology,
Royal Infirmary, Glasgow, Scotlandi3.
Tilgáta um tengsl tilhneigingar til
meðgöngueitrunar (pre-eclampsiu) og fæðingakrampa
(eclampsiu) í fjölskyldu við renin gen svæðið á Iengri
armi litnings 1 var athuguð.
Blóðsýni úr 9 íslenskum fjölskyldum með a.m.k.
þrjár konur með meðgöngueitrun/fæðingakrampa f tveim
eða þrem ættliðunr voru athuguð. Ættmóðirin hafði
alvarlega meðgöngueitrun og/eða fæðingakrampa
(bþ>160/100 ± proteinuria) og dætur eða barnadætur
meðgöngueitrun og/eða fæðingakrampa samkvæmt
skilgreiningunni bþ>140/90 ± proteinuria.
DNA var melt með Bgl I og Hind III restriktion
endonúkleösum og rafdregið. Southem blot voru unnin
á nælon himnur og hybridiseruð með tveim 32P-
merktum renin gen þreifurum. Tengslagreining var gerð
með útreikningi á LOD gildum með LIPED og
LINKAGE tölvuforritum.
Tíðni Bgl I 9.0/5.0 kb allela (exon 1) og Hind
III 9.0/6.2 allela (exon 2-9) reyndist vera 0.67/0.33 og
0.71/0.29 í hvoru tilviki um sig. Enginn marktækur
munur var milli maka og kvennanna með sjúkdóminn.
LOD-gildi voru reiknuð fyrir ýmis möguleg
erfðamunstur og genatíðni. Gildið -2, sem útilokar
tengsl, fannst við gildi fyrir rekombinations-hluta
(recombination fraction) upp að 3 %.
í fyrri athugun var sýnt fram á fjölskyldutengsl
og erfðir í þessu sjúkdómsástandi þungaðra kvenna (1).
Þær niðurstöður sem hér fengust gera það ósennilegt að
tengsl séu á milli afbrigða á renin svæði linings 1 og
tilkomu meðgöngueitrunar og/eða fæðingakrampa .
1. Amgrímsson R, Björnsson S, Geirsson RT et al.. Br
J Obstet Gynaecol 1990;97:762-770.