Sagnir - 01.04.1988, Qupperneq 75

,Þeir sem guðirnir elska ...
Tilvísanir
1 Hugtakið ungbarnadauði táknar
fjölda barna sem deyja á fyrsta
aldursári miðað við fjölda fæddra
sama ár. Heimild um ungbarna-
dauða á 18. öld er Gísli Gunnarsson:
The Sex Ratio, the Infant Mortality
and Adjoning Societal Response in
Pretransitionai lceland. Lundur
1983, 8-9; 1981-1983 var ungbarna-
dauði 0,6% skv. Tölfrœðihandbók
1984. Hagskýrslur íslands II, 82. Rv.
1984, 12-13.
2 Um 1760 áætlaði þó rússneski fræði-
maðurinn og skáldið Michael Lom-
onosov að aðeins helmingur þeirra
500.000 barna sem fæddist árlega í
Rússlandi næði þriggja ára aldri.
Dunn, Patrick P.: „„That Enemy Is the
Baby“: Childhood in Imperial Russ-
ia.“ The History of Childhood. Lloyd
deMaude ritstj. New York 1975, 384.
3 Flandrin, Jean-Louis: Families in
Former Times. Kinship, Household
andSexuality. Cambridge 1979, 199.
4 Loftur Guttormsscn: „Barnaeldi,
ungbarnadauði og viðkoma á íslandi
1750-1860“. Athöfn og orð. Afmœlis-
rit helgað Matthíasi Jónassyni átt-
rœðum. Rv. 1983, 143.
5 Loftur Guttormsson, Barnaeldi, 144.
6 Tölfrœðihandbók 1984, 12-13.
7 Loftur Guttormsson, Barnaeldi, 146.
8 Eggert Ólafsson: Ferðabók Eggerts
Olafssonar og Bjarna Pálssonar urn
ferðir þeirra á íslandi árin 1752-
1757 I. Sórey 1772/Rv. 1974, 194-5;
Loftur Guttormsson, Barnaeldi, 137.
9 Arni Björnsson: Merkisdagar á
mannsœuinni. Gamlar uenjur siða-
reglur og sagnir. Rv. 1981, 44.
10 Árni Björnsson, 44; Loftur Guttorms-
son, Barnaeldi, 150-151.
11 Flandrin, Jean-Louis, 201.
12 Tölfrœðihandbók 1984, 10.
13 Eggert Ólafsson, 194.
14 Árni Björnsson, 42.
15 Árni Björnsson, 44.
16 Árni Björnsson, 42, 44; Jónas Jónas-
son: íslenzkir þjóðhœttir. Einar Ól.
Sveinsson bjótil prentunar, Rv. 1961,
268.
17 Árni Bjömsson, 42; Eggert Ólafsson,
264-265; Jónas Jónasson, 268.
18 Lloyd deMaues bendir á að sá siður
að gefa alls enga brjóstamjólk hafi
tíðkast allt aftur til 15. aldar á mörg-
um stöðum í Evrópu, en Bæjaraland
er eina dæmið sem hann nefnir.
deMause, Lloyd: „The Evolution of
Childhood." The History of Child-
hood, 34.
19 lllick, Joseph E.: „Child-rearing in
Seventeeth-Century England and
America." The History of Childhood,
309.
20 Jónas Jónasson, 267.
21 deMause, Lloyd, 37.
22 deMause, Lloyd, 11, 37.
23 Jónas Jónasson, 268.
24 deMause, Lloyd, 38.
25 Anna Sigurðardóttir: „Úr veröld
kvenna. Barnsburður.“ Ljósmæður á
íslandi II, Rv. 1984, 256-257.
26 deMause, Lloyd. 38.
27 Jónas Jónasson, 269.
28 Það er að nokkru leyti skiljanlegt hve
sjaldan fatnaður var þveginn því
keyta var notuð til þvotta og sat lyktin
lengi í efninu. Eftir 1750 kynntist al-
menningur sápu fyrst en sápa til and-
lits og handþvotta varð ekki algeng
fyrr en á s.hl. 19. aldar. Jónas Jónas-
son, 31-32.
29 Árni Björnsson, 44.
30 Jónas Jónasson, 442-446.
31 Loftur Guttormsson: Bernska, ung-
dómur og uppeldi á einueldis-
öld. Tilraun til félagslegrar og lýð-
frœðilegrar greiningar (Ritsafn Sagn-
fræðistofnunar 10). Rv. 1983, 146.
32 Jónas Jónasson, 461-463.
33 Jónas Jónasson, 461.
34 Flandrin, Jean-Louis, 96; Minchin-
ton, Walter: „Patterns and Structure
of Demand 1500-1750.“ The Fontana
Economie History ofEurope. The Six-
teenth and Seuenteenth Centuries,
Carlo M. Cipilla ritstj., Glasgow 1974.
35 Árni Bjömsson, 66-68.
36 Jónas Jónasson, 266; Loftur Gutt-
ormsson, Bernska..., 144-145.
37 Árni Björnsson, 67-68.
38 Dunn, Patrick P., 388-389.
39 Loftur Guttormsson, Bernska..., 188-
189.
40 Björg Þ. Blöndal: „Barnsmæður,"
Skírnir XII, 1907, 172-173.
41 deMause, Lloyd, 29.
42 Barn á brjósti. María Heiðdal bjó til
prentunar, Rv. 1985, 12-14. Lade-
mann lœgeleksikon 7. Aage Andres-
sen og Anders Tuxen ritstj., Kh.
1977-1980, 126-127.
SAGNIR 71