Sagnir - 01.04.1988, Blaðsíða 53

leggja hausinn svolítið að veði.
Óðinn: Það er einmitt það sem
mér finnst oft svolítið grátlegt hvað
stjórnmálafræðingarnir og félagsvís-
indamenn hafa stolið senunni af
betur menntuðum mönnum sem ég
veit að eru til.
Sp.: Er það ekki meginástæðan
fyrir því Óðinn hvað sagnfræðingar
eru seinir til þegar þið eruð að leita til
þeirra að þeir vilja hafa allt á hreinu?
Óðinn: Ég held að sagnfræðingar
verði að ákveða hvort þeir vilji taka
þátt í almennri þjóðfélagsumræðu
og nota til þess eitthvað af sinni
menntun, eftir því sem þeir geta og
treysta sér til. Ég held að Engilsaxn-
eskir sagnfræðingar leyfi sér nú að
vera virkari í umræðunni, og eru þar
af leiðandi notaðir miklu meira. Það
nægir að minna á það sem við
þekkjum öll: Allar þessar runur af
heimildamyndaflokkum um heims-
styrjöldina, eða hvað það er. Sagn-
fræðingarnir koma í róð sem full-
trúar menntamanna, sem fulitrúar
þessarar tíðar sem verið er að fjalla
um.
Einar: Þetta er alveg rétt. Þarna er
þessi hópur mjög áberandi og
kannski miklu meira en stjórnmála-
fræðingarnir.
Guðjón: Það má aldrei gleyma
því að sagnfræðin er ekki raunvís-
indi. Menn geta aldrei sýnt raun-
veruleikann nákvæmlega.
Einar: Ég held að stjórnmála-
fræðingarnir hafi skynjað þetta
frekar. Þeir eru tilbúnir til að leggja
svolítið „súbjektíft" mat á hlutina og
jafnvel að vera svolítið kaldir. Þeir
vita sem er að öll umræða um pólitík
er tekin á þeim nótum. Það sem þeir
Seta fest hendur á í „statistík" sann-
faera þeir sig vitanlega um og fara
rétt með en síðan er alveg hin hliðin
e peningnum sem er þetta „subjekt-
lva“ mat á stöðunni. Útleggingin á
tölunum er „súbjektív" vísindi sem
ég held að engin í þeirra hlustenda-
hópi ætlist til að séu nein raunvís-
•odi. Sagnfræðingarnir þurfa bara
að sannfærast um þetta líka.
Guðjón: Já það er mjög áberandi
hd. í kringum kosningar. Sérfræð-
ingar eru ávallt fengnir til að koma
fram í útvarpssal eða sjónvarpssal
eða hvar sem það nú er. Það eru
nánast aldrei sagnfræðingar þar til
þess að leggja mat á úrslit kosning-
anna með tilliti til fortíðarinnar. Það
eru alltaf stjórnmálafræðingar eða
félagsfræðingar.
Sp.: Svo er það að þessir fræðing-
ar ná alltaf að tala í nafni sinnar
fræðigreinar ekki sem einstaklingar
Einar: I þessu tilviki eru þeir inni
sem einstaklingar, einstaklingar
með þessa þekkingu sem er hand-
hægt að grípa til. Sérfræðingar t.d. í
kringum kosningar, þá eru þarna
menn sem hafa sumir einbeitt sér
að t.d. íslenska flokkakerfinu, kosn-
ingarannsóknum og eru mjög góðir.
Þeir finna sig líka í þessu drama
sem er í kringum kosningar og eru
óhræddir við að takast á við það og
eru t.d. ómissandi við að fara yfir
tölur. Það koma upp á kosninganótt
tölur og áherslan er á að fá þær túlk-
aðar með miklum hraði.
Óðinn: Ég held að sæmilega
sögulega menntaður maður hafi
miklu meira að bjóða í sjónvarpssal
eða útvarpssal þegar verið er að
skoða þetta. Af því að hann þekkir
þetta sem þú kalla „human interest"
á bak við hlutina. Hann getur sagt
sögur af Ólafi Thors.
Þátttakendur drápu á margt fleira en
hér er kostur á að láta fljóta með
rúmsins vegna. M.a. var rætt talsvert
um unnið sagnfræðilegt efni í fjöl-
miðlum: Sagnfræðilega þætti og
dagskrár í útvarpi, heimildamyndir í
sjónvarpi og greinar í blöðum. Guð-
jón Friðriksson lét eftirfarandi orð
falla í þeirri umræðu og látum við
þau vera lokaorð og um leið hús-
karlahvöt til sagnfræðinga og fjöl-
miðlamanna með sögulegan áhuga.
Guðjón: Það er eitt í sambandi
við fjölmiðla að þeir eru ekki ein-
göngu undirgefnir markaðnum sem
þeir eiga að þjóna. Þeir eru ekki
bara í því að gæla við meirihluta
neytenda, heldur geta fjölmiðlarnir
líka hafa áhrif á þessa neytendur.
Þeir geta mótað töluvert smekk
þeirra og það er skylda sagnfræð-
inga sem koma nálægt fjölmiðlum
að reyna svolítið að vekja áhuga á
sagnfræðilegum efnum. Við sjáum
t.d. að dagblöðin eru full af umfjöll-
un um bókmenntir og bækur og þar
held ég einmitt að blöðin séu mjög
mikið að móta smekk almennings
með þessari umfjöllun og vekja
áhuga. Því skyldi þetta ekki alveg
eins gilda um sagnfræðileg efni.
Þess vegna hafa þeir sagnfræðingar
sem vinna í fjölmiðlunum að mörgu
leyti brugðist í því að koma sínum
áhugamálum nógu vel á framfæri.
SAGNIR 49