Morgunblaðið - 15.02.2012, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. FEBRÚAR 2012
FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Þótt þing Grikklands hafi samþykkt
sparnaðartillögur, sem ráðamenn á
evrusvæðinu settu sem skilyrði fyr-
ir neyðarláni til að afstýra greiðslu-
þroti gríska ríkisins, er óvissa um
hvort þeim verði komið í fram-
kvæmd eftir þingkosningar sem
eiga að fara fram í apríl. Deilan um
sparnaðartillögurnar hefur orðið til
þess að tveggja flokka kerfið í
Grikklandi er í rúst, að sögn Tha-
nassis Diamantopoulos, stjórnmála-
fræðings við Aþenuháskóla.
Frá því að lýðræði var komið á
að nýju í Grikklandi árið 1974 eftir
sjö ára einræði hersins hafa for-
sætisráðherrar landsins komið úr
tveimur flokkum, að undanskildum
forsætisráðherrum þriggja skamm-
lífra bráðabirgðastjórna. Flokkarnir
tveir eru íhaldsflokkurinn Nýtt lýð-
ræði og sósíalistaflokkurinn
PASOK.
Enginn með meirihluta
í fyrsta skipti frá 1993
Sósíalistaflokkurinn fékk hreinan
meirihluta á gríska þinginu fyrir
tæpum þremur árum, 160 þingsæti
af 300. Flokkurinn hefur nú misst
meirihlutann vegna þess að 22
þingmönnum var vikið úr honum
eftir að þeir greiddu atkvæði gegn
sparnaðartillögunum á þinginu.
Þetta er í fyrsta skipti frá árinu
1993 sem enginn flokkur er með
meirihluta á þinginu.
21 þingmanni var vikið úr Nýju
lýðræði vegna þess að þeir neituðu
að styðja sparnaðartillögurnar og
flokkurinn missti þar með fjórðung
þingsæta sinna.
Hægriflokkurinn LAOS hafnaði
einnig sparnaðartillögunum og
ákvað því á föstudag að ganga úr
samsteypustjórninni sem mynduð
var á liðnu ári undir forystu Lucas
Papademos forsætisráðherra, fyrrv.
varaforseta Seðlabanka Evrópu.
LAOS klofnaði þó einnig í deil-
unni um sparnaðaráformin því tveir
af þingmönnum flokksins studdu
tillögurnar í atkvæðagreiðslu á
þinginu á sunnudaginn var. Auk
LAOS eru vinstriflokkar og frjáls-
lyndur miðflokkur í stjórnarand-
stöðu. Aðeins 193 þingmenn styðja
nú samsteypustjórnina, þ.e. 131
sósíalisti og 62 þingmenn Nýs lýð-
ræðis.
Thanassis Diamantopoulos segir
að uppreisn þingmannanna 43 í
stóru flokkunum tveimur hafi orðið
tveggja flokka kerfinu að falli og
valdið „pólitísku tómarúmi“ sem
eigi sér ekki fordæmi í Grikklandi á
síðustu áratugum.
Leiðtogi PASOK, Georgios Pap-
andreou, á mjög undir högg að
sækja eftir að hann neyddist til að
segja af sér embætti forsætisráð-
herra í nóvember vegna skulda-
vanda Grikklands. Blossað hefur
upp valdabarátta innan flokksins og
hún gæti orðið til þess að Evange-
los Venizelos fjármálaráðherra yrði
leiðtogi sósíalistaflokksins. Financi-
al Times taldi hann versta fjár-
málaráðherra ríkja Evrópusam-
bandsins á liðnu ári.
Haldi Papandreou velli er talið
líklegt að hann styðji sparnaðar-
áformin eftir þingkosningarnar.
Meiri óvissa er hins vegar um af-
stöðu Antonis Samaras, leiðtoga
Nýs lýðræðis, sem spáð er mestu
fylgi í kosningunum.
Vill breyta skilmálunum
Samaras hvatti þingið til að sam-
þykkja sparnaðartillögurnar í ræðu
fyrir atkvæðagreiðsluna á sunnu-
dag en gaf til kynna að hann vildi
semja um breytingar á skilmálum
neyðaraðstoðarinnar eftir kosning-
arnar. „Ég vil komast hjá því að
fara fram af bjargbrúninni í dag, ég
vil vinna tíma, koma þjóðfélaginu í
eðlilegt horf og hefja kosningabar-
áttu á morgun,“ sagði hann í lok
ræðunnar. „Þess vegna bið ég ykk-
ur um að greiða atkvæði með nýja
lánasamningnum núna og geta síð-
an endursamið og breytt núverandi
stefnu sem var þröngvað upp á
okkur. En til að breyta henni þurf-
um við að halda velli sem land, sem
þjóðfélag og lýðræðisríki. Ég bið
ykkur ekki um að greiða atkvæði
með rangri uppskrift. Ég varð
fyrstur til að hafna henni og stend
við það. En ég bið ykkur um að
stíga frá bjargbrúninni og berjast
saman síðar.“
Komist Samaras til valda eftir
kosningarnar er því líklegt að ráða-
mennirnir á evrusvæðinu þurfi að
hefja nýtt samningaþref við Grikki
um skilmála aðstoðarinnar.
Tveggja flokka kerfið í rúst
AP
Óeirðir Skemmdarverk voru unnin í miðborg Aþenu um helgina þegar ung-
menni gengu berserksgang til að mótmæla sparnaðaráformum stjórnvalda.
 Óvissa er um hvort sparnaðartillögunum verði komið í framkvæmd í Grikklandi eftir þingkosningar
 43 þingmönnum vikið úr tveimur stærstu flokkunum fyrir að greiða atkvæði gegn skilmálum ESB
Atvinnulíf í lamasessi
» Fjórðungur allra fyrirtækja í
Grikklandi hefur hætt rekstri
frá árinu 2009. Helmingur
smáfyrirtækja landsins segist
ekki geta greitt öllum starfs-
mönnum sínum laun.
» Nær helmingur Grikkja und-
ir 25 ára aldri er án atvinnu.
» Margir Grikkir hafa flúið
landið, einkum ungt og vel
menntað fólk.
Forsætisráðherra Kína, Wen
Jiabao, sagði í gær að stjórn
landsins vildi taka meiri þátt í að-
gerðum til að leysa skuldavanda
ríkja á evrusvæðinu.
Forsætisráðherrann sagði þetta
eftir fund í Peking með Herman
Van Rompuy, forseta leiðtogaráðs
Evrópusambandsins, og José
Manuel Barroso, forseta fram-
kvæmdastjórnar sambandsins.
Wen sagði þó ekkert um hvernig
kínversk stjórnvöld hygðust leggja
meira af mörkum í þessum efnum.
Kína er með mesta gjaldeyris-
varasjóð í heiminum eins og sjá
má hér að ofan og leiðtogar Evr-
ópusambandsins hafa vonast til
þess að kínverska stjórnin leggi fé
í björgunarsjóði sem á að nota til
að leysa vanda skuldugustu
ríkjanna á evrusvæðinu. Fréttavef-
ur BBC hefur eftir sérfræðingum
að svo virðist sem Rompuy og
Barroso hafi ekki fengið þau loforð
frá kínversku stjórninni sem þeir
hafi vonast eftir. Kínverjar hafi áð-
ur lýst yfir því að þeir væru reiðu-
búnir að leggja meira af mörkum
til að leysa skuldavandann en hafi
verið tregir til að fylgja orðunum
eftir í verki.
Leiðtogar Kína hafa látið í ljósi
áhyggjur af efnhagskreppu evru-
ríkjanna og ítrekað hvatt ráða-
menn þeirra til að leysa skulda-
vandann. Kínverskir embættis-
menn vöruðu við því í vikunni sem
leið að kreppa í ríkjum Evrópusam-
bandsins gæti orðið til þess að
hagvöxturinn í Kína minnkaði um
helming.
Leiðtogar ESB fengu ekki lof-
orðin sem þeir vonuðust eftir
KÍNVERJAR SEGJAST VILJA LEGGJA MEIRA AF MÖRKUM
Heimildir: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, fréttir fjölmiðla, World Gold Council
* Janúar 2012
** Hundraðshluti gulls í heildarvarasjóðnum,
samkvæmt útreikningum
World Gold Council,
samtaka gullnámufyrirtækja
STÆRSTU VARASJÓÐIR RÍKJA HEIMS
% af varasjóði**
TÍU STÆRSTU GULLVARASJÓÐIRNIR
Eftir löndum, í desember sl., í tonnum
Bandaríkin
Þýskaland
Ítalía
Frakkland
Kína
Sviss
Rússland
Japan
Holland
Indland
74,5%
71,4%
71,0%
71,1%
1,6%
16,3%
9,1%
2,9%
59,8%
9,2%
8.134
3.396
2.452
2.435
1.054
1.040
883
765
613
558
3.181
1.326
533
499
386
355*
341
306
297
285
TÍU STÆRSTU GJALDEYRISVARASJÓÐIR HEIMS
Eftir löndum, í desember sl., í milljörðum Bandaríkjadollara
Kína
Japan
Sádi-Arabía
Rússland
Taívan
Brasilía
Sviss
Suður-Kórea
Indland
Hong Kong
1,6% (gull sem % af varasjóðnum **)
2,9
2,9
9,1
5,4
0,5
16,3
0,9
9,2
0
Algengustu gjaldmiðlar
í varasjóðum ríkjanna
Bandaríkjadollar 61,7%
Evran 25,7%
Sterlingspundið 3,9%
Japanska jenið 3,8%
Aðrir 4,9%
Varasjóðir ríkja heims samanstanda af erlendum gjaldeyri, gulli og innistæðu í
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum. Hægt er að nota varasjóðina til að hafa áhrif á gengi
gjaldmiðla og þeir eiga að gera seðlabönkum kleift að þjóna hlutverki sínu sem
lánveitandi til þrautavara.
Teheran. AFP. | Þótt klerkastjórnin í
Íran hafni vestrænum áhrifum nýtur
Valentínusardagurinn vaxandi vin-
sælda meðal unga fólksins þar í
landi.
Klerkastjórnin hefur barist gegn
erlendum menningaráhrifum, sem
hún segir til marks um spillingu og
úrkynjun, en Valentínusardagurinn
hefur samt haldið velli og gott betur.
Ein af ástæðunum kann að vera sú
að 60% af 75 milljónum íbúa Írans
eru undir þrítugu og einn af hverjum
þremur er á aldrinum 15-30 ára.
Vinsæll meðal ungs
fólks í efri stéttum
Margt af unga fólkinu er ein-
hleypt og þar sem klerkastjórnin
hefur bannað bari, skemmtistaði og
kynjablönduð teiti líta mörg ung-
mennanna á Valentínusardaginn
sem kærkomið tækifæri til að stíga í
vænginn við hitt kynið. Íranskir
kaupmenn og veitingamenn líta
einnig á Valentínusardaginn sem
gott viðskiptatækifæri.
Nokkrir kaupmenn í Teheran
sögðu fréttamanni AFP að vaxandi
eftirspurn væri eftir rósum, Valent-
ínusarkortum, konfekti, ilmvötnum
og öðrum gjafavörum í aðdraganda
Valentínusardagsins. Eigandi veit-
ingahúss, sem býður upp á ítalskan
mat, sagði að það væri uppbókað á
Valentínusardeginum og pör hefðu
bókað borð með löngum fyrirvara.
Flestir þeirra sem halda upp á
Valentínusardaginn eru af miðstétt
eða yfirstétt, að sögn eins viðmæl-
anda fréttamannsins, 24 ára konu
sem leggur stund á háskólanám í
arkitektúr í Teheran.
Þjóðernissinnaðir Íranar vilja að
unga fólkið skiptist frekar á gjöfum
á hátíð sem nefnist Mehregan og er
haldin í október til heiðurs Mithra,
fornri persneskri ástargyðju. Lítil
þátttaka er hins vegar í þeirri hátíð
meðal ungra elskenda.
Valentínusardagurinn nýtur
vaxandi vinsælda í Íran
AP
Dagur elskenda Valentínusardag-
urinn er vinsæll víða um heim.
Norðurkóreskur hermaður á verði við athöfn í Pjongjang í gær þegar
styttur af Kim Jong-il, fyrrverandi leiðtoga Norður-Kóreu, og föður hans,
Kim Il-sung, voru afhjúpaðar. Mikil hátíðahöld eru í landinu þessa dagana í
tilefni af því að Kim Jong-il hefði orðið sjötugur á morgun. Kim Jong-il lést
í desember sl. eftir að hafa verið við völd í sautján ár.
AP
Afmælishátíð í N-Kóreu