Morgunblaðið - 15.02.2012, Blaðsíða 22

22 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. FEBRÚAR 2012
✝ Torben Frið-riksson fæddist
í Faaborg í Dan-
mörku 21. apríl
1934. Hann lést á
Landspítalanum
við Hringbraut 4.
febrúar 2012.
Foreldrar Tor-
bens voru Karen
Signe Cecilie
Skovgaard hús-
móðir, f. 27.11.
1903 í Kaupmannahöfn, d. 20.7.
1982, og Knud Frederiksen
landsréttarlögmaður, f. 1.12.
1903 í Faaborg í Danmörku, d.
31.8. 1954. Bræður Torbens eru
Jan Skovgaard, f. 25.5. 1931, og
Claus Skovgaard, f. 12.5. 1946,
d. 1.12. 1990. Torben kvæntist 6.
september 1956 Margréti
Björgu Þorsteinsdóttur, f. 17.10.
1930. Foreldrar Margrétar voru
Katrín Jóhannsdóttir, f. 1888, d.
1941, og Þorsteinn Jónsson, f.
1884, d. 1970. Börn Torbens og
Margrétar eru: 1) Steen Magn-
ús, f. 1961, maki Heléne Westr-
in, f. 1965. Dætur þeirra eru Ell-
frá Köbmandsskolen í Kaup-
mannahöfn árið 1955. Ári síðar
flutti hann til Íslands með eig-
inkonu sinni og lauk viðskipta-
fræðiprófi frá Háskóla Íslands
árið 1960. Meðfram námi starf-
aði Torben hjá hagdeild SÍS og
síðar í tvö ár á vegum OECD í
París. Hann var forstjóri Inn-
kaupastofnunar Reykjavíkur-
borgar 1966 til 1982, þá fram-
kvæmdastjóri Félags íslenskra
stórkaupmanna um tveggja ára
skeið, en var skipaður ríkisbók-
ari 1984 og gegndi því embætti
fram til 1. ágúst 1994, að hann
tók við stöðu sérfræðings og
ráðgjafa í fjármálaráðuneytinu.
Torben vann að ýmsum félags-
málum, sat m.a. í stjórn Dansk-
íslenska félagsins í Reykjavík í
átta ár, þar af sem formaður í
fjögur. Þá sat hann í stjórn Fé-
lags forstöðumanna ríkisstofn-
ana og í stjórn Stjórnsýslu-
sambands Íslands og var þar
formaður um tíma. Hann vann í
þágu Rauða krossins um ára-
tuga skeið og átti m.a. lengi sæti
í stjórn Reykjavíkurdeildar RKÍ.
Útför Torbens verður gerð
frá Dómkirkjunni í Reykjavík í
dag, 15. febrúar 2012, og hefst
athöfnin kl. 13.
en, f. 1998, og
Agnes, f. 2002.
Börn Steens Magn-
úsar og Maríu
Ólafsdóttur eru
Einar Búi, f. 1986,
og Una Björg, f.
1990. 2) Hanna
Katrín, f. 1964,
maki Ragnhildur
Sverrisdóttir, f.
1960. Dætur þeirra
eru Elísabet, f.
2001, og Margrét, f. 2001. 3)
Knútur Þór, f. 1968, maki Hanna
Kristín Pétursdóttir, f. 1965.
Börn Knúts Þórs og Evu Sifjar
Heimisdóttur eru Alma Karen, f.
1996, og Daníel Þór, f. 1997.
Sonur Knúts Þórs og Steinunnar
Sigurðardóttur er Sigurður
Karl, f. 2006. Dætur Hönnu
Kristínar eru Snædís, f. 1989,
Hildur, f. 1990, og Steinunn, f.
1993.
Torben ólst upp í Faaborg á
Fjóni. Hann lauk stúdentsprófi
frá menntaskólanum í Svend-
borg árið 1952 og versl-
unarskólaprófi og prófi í sjórétti
Torben Friðriksson var lífs-
glaður maður, með óbilandi áhuga
á samfélagi sínu og umhverfi öllu.
Þar skipti engu hvort hann var að
stúdera nýjustu myndavélina
sína, velta fyrir sér hvernig hægt
væri að létta skuldabyrði heimil-
anna eða rökræða um valdatíma
þjóðarleiðtoga í fjarlægari lönd-
um; allt nálgaðist hann af sama
ákafanum. Hann sökkti sér ofan í
íslensk blöð af öllu tagi, en beið
um leið með óþreyju eftir News-
week og National Geographic.
Tengdafaðir minn flutti til Ís-
lands frá Danmörku árið 1956, að-
eins 22 ára gamall. Enginn vafi er
að fyrstu árin tóku á; hann kunni
enga íslensku þegar hann kom til
landsins en var ákveðinn í að bæta
við menntun sína. Viðskiptafræði
við Háskóla Íslands varð fyrir val-
inu, enda námsefnið á dönsku og
hinum unga Dana leyft að skila
lokaritgerð sinni á móðurmálinu.
Smám saman náði hinn ágæti
námsmaður slíkum tökum á ís-
lenskunni að stóð honum aldrei
fyrir þrifum í starfi. Hann lét það
heldur ekkert á sig fá þegar þess
var krafist að Torben hinn danski
Frederiksen tæki upp íslenskt
nafn, skráði sig snarlega Friðrik
Torben Friðriksson og hló mikið
að staðfestingarplagginu sem var
undirritað af eintómum Möller-
um, Briemum og Thoroddsenum í
íslenskri embættismannastétt.
Rölti svo á Hagstofu og felldi
Friðriks-nafnið niður, sem enginn
gat bannað hinum íslenska ríkis-
borgara.
Þrátt fyrir hartnær sex ára-
tuga búsetu á Íslandi virtist Tor-
ben á einhvern hátt gerður fyrir
suðlægari slóðir. Hann vissi ekk-
ert betra en að njóta sólar og
ferðalög um heitari lönd voru hon-
um beinlínis nauðsyn. Þetta var
strákurinn sem hljóp léttklæddur
um danskar sveitir og eyddi heilu
dögunum á lítilli seglskútu með
bræðrum sínum tveimur. Strák-
urinn sem veiddi spriklandi ál í
síki á fallegum sumardögum.
Stríðni strákurinn sem lék sér að
því að gera grikk þýsku hermönn-
unum er ruðst höfðu inn í land
hans. Strákurinn sem sneið falleg
segl á litlu seglskútuna sína úr
fallhlífarsilkinu sem hann fann úti
á akri.
Á löngum tíma trosna stundum
bönd sem tengja brottfluttan við
fjarlæga ættingja. Þeim mun
meiri var gleði Torbens sl. sumar
þegar eldri bróðir hans kom í
heimsókn til Íslands ásamt konu
og tveimur sonum. Þeir bræður
sátu löngum stundum og rifjuðu
upp öll strákapörin í Svendborg.
Þá fengum við, fjölskyldan heima
á Íslandi, endanlega staðfestingu
á því að Torben hafði verið glað-
sinna og uppátækjasamur frá
unga aldri.
Ísland var fyrir löngu orðið
landið hans Torbens og hann sá
sannarlega aldrei ástæðu til að
kvarta undan vistaskiptunum.
Hann var jafnspenntur fyrir
ferðalagi um Vestfirði og Tyrk-
land. Hann hlakkaði alltaf til
næsta skrefs, sama hvert það var.
Þessi ungi maður, sem kom hing-
að kátur á dönsku blankuskónum
sínum á hryssingslegum febr-
úardegi árið 1956, eignaðist glað-
ur sína fjölskyldu, var stoltur fað-
ir, skemmtilegur og fjörugur afi,
dyttaði endalaust að húsi, garði –
og fólkinu sínu.
Að leiðarlokum þakka ég hlýja
og trausta vináttu Torbens Frið-
rikssonar. Hann var dóttur sinni
besti faðir og dætrum okkar
Hönnu Katrínar dýrmætur afi.
Ragnhildur Sverrisdóttir.
Afi okkar var skemmtilegur og
fyndinn prakkari. Þegar við vor-
um 8-9 ára biðu hann og amma oft
heima hjá okkur eftir skóla og
hugsuðu um okkur. Þau gáfu okk-
ur að drekka og stundum líka öll-
um vinkonum okkar. Þegar við
vorum orðnar tíu ára þá kom afi
oft og sótti okkur eftir skóla og við
fórum heim til hans og ömmu. Við
brölluðum margt heima hjá þeim.
Við kenndum ömmu og afa að
spila núllu og við spiluðum langt
fram á kvöld með súkkulaði í skál.
Stundum sátum við bara öll fjög-
ur og lásum. Stundum gistum við
líka hjá þeim. Þá eldaði hann
uppáhaldsmatinn okkar, sem við
fengum bara hjá þeim. Og við
fengum alltaf ís í eftirrétt. Alltaf.
Við systur eigum svipaða mynd
af afa í huganum. Hann er í inni-
skónum sínum, nýbúinn að segja
eitthvað fyndið og brosir breitt til
okkar.
Núna sjáum við afa fyrir okkur
uppi í himnaríki að borða súkku-
laði og kenna hinum englunum
núllu.
Elísabet og Margrét.
Elsku afi okkar, það er svo
skrítið að hugsa til þess að þú sért
ekki hérna lengur. Að þú takir
aldrei aftur á móti okkur þegar
við komum í heimsókn. Að heyra
þig ekki söngla „Hvar er Alman
mín?“ Að hjálpa þér ekki oftar
með fiskana þína. Að sjá þig aldrei
aftur grilla í góða veðrinu á pall-
inum. Að hafa þig ekki með að
tína rifsber í garðinum á haustin.
Að sjá þig aldrei aftur stússa í
garðinum. Að heyra þig aldrei aft-
ur kalla „Dannyboy“. Að heyra
þig aldrei aftur segja okkur sögur
inni í skrifstofuherbergi. Að horfa
aldrei aftur á Spaugstofuna með
þér. Að fá aldrei aftur afaknús.
Þú varst alltaf svo glaður, já-
kvæður og fyndinn. Þú elskaðir
lífið og tókst á móti hverjum nýj-
um degi brosandi. Það er svo
skrítið að það skuli bara vera
fimm ár síðan þú varst að stinga
þér af brúnni við sundlaugina á
Krít, 72 ára gamall og þú varst
langflottastur.
Svo ertu bara farinn, það gerð-
ist allt svo hratt.
Við söknum þín endalaust og
hugsum til þín á hverjum degi.
Það verður erfitt að halda fiska-
búrinu þínu jafn hreinu og fínu og
þú gerðir, en við skulum reyna
okkar besta.
Þín afabörn,
Alma Karen og Daníel Þór.
Það er með miklum söknuði
sem við kveðjum í dag Torben
Friðriksson, „Torben hennar
Möggu“, eins og við kölluðum
hann ávallt.
Torben var fæddur í Dan-
mörku, en fluttist til Íslands með
eiginkonu sinni Margréti Björgu,
sem hann kynntist þegar hún var
þar við nám.
Torben var afskaplega ljúfur
og elskulegur maður, kurteis og
fágaður. Hafði næma kímnigáfu
eins og títt er um Dani og ein-
staklega ljúfan og skemmtilegan
húmor. Frásagnir hans eru eftir-
minnilegar, litaðar næmu skop-
skyni og góðri frásagnargáfu.
Torben var mjög barngóður og
átti auðvelt með að bregða á leik,
sem var nú aldeilis vinsælt hjá
börnunum í fjölskyldunni.
Frá samverustundum með fjöl-
skyldunni eigum við margar góð-
ar minningar, sem ljúft er að
minnast þegar komið er að
kveðjustund, sem bar svo brátt
að.
Torben og Magga voru höfð-
ingjar heim að sækja. Heimili
þeirra í Gilsárstekk, sem Torben
byggði með eigin höndum, ber
smekkvísi þeirra og fegurðar-
skyni fagurt vitni.
Dætur okkar Þorsteins, þær
Katrín Sigríður og Jórunn María,
halda mikið upp á Möggu afasyst-
ur sína og Torben var líka í miklu
uppáhaldi. Á milli Torbens og
Jórunnar Maríu ríkti sérstakt
samband gagnkvæmrar væntum-
þykju, sem ekki verður með orð-
um lýst.
Gaman er að rifja upp ættar-
mót Ennisættarinnar í Ólafsvík
og á sunnanverðu Snæfellsnesi
sumarið 2009. Snæfellsnesið
skartaði sínu fegursta á Jóns-
messunni. Logn og blíða, sumar-
sól, já lánið lék við okkur. Við nut-
um við þess að ferðast og gleðjast
saman, rifja upp sögu ættarinnar
og heiðra minningu látinna for-
feðra. Ferð um Ólafsvík og síðar
samvera á Löngufjörum er
ógleymanleg. Allir fundu eitthvað
við sitt hæfi, baðströndin hafði
mikið aðdráttarafl, síðan var það
grillið, fótbolti og spjall, því mað-
ur er nú alltaf manns gaman.
Daginn eftir hittum við Þorsteinn
og stelpurnar þau Möggu og Tor-
ben í Stykkishólmi og áttum með
þeim yndislega samverustund í
dásamlegu veðri.
Magga og Torben höfðu yndi af
ferðalögum og kunnu að njóta lífs-
ins. Þau hjónin voru mjög sam-
rýnd, samhent og góðir félagar,
verðugar fyrirmyndir.
Torben og Magga eiga miklu
barnaláni að fagna og bera þau
systkinin Maggi, Kata og Knútur
foreldrum sínum fagurt vitni. Þau
voru vakin og sofin yfir velferð
foreldra sinna í veikindum föður
síns og standa nú þétt við hlið
móður sinnar á þessum erfiðu
tímum.
Þegar við Þorsteinn og stelp-
urnar heimsóttum Torben á spít-
alann á milli jóla- og nýárs, hvarfl-
aði ekki að okkur að svo stutt væri
í kveðjustund. Þar lék Torben að
vanda á als oddi og sló á létta
strengi eins og honum einum var
lagið.
Nú er Torben lagður af stað í
það ferðalag sem bíður okkar
allra.
Að leiðarlokum er okkur Þor-
steini og dætrum okkar efst í
huga þakklæti fyrir einstaklega
góða viðkynningu og samveru
sem var okkur fjölskyldunni
ómetanleg.
Við biðjum góðan Guð um að
styrkja þig, elsku Magga mín,
ykkur elskulegu systkini, Magga,
Kötu, Knút, og ykkar yndislegu
fjölskyldur á þessum erfiðu tím-
um.
Við höfum hugfast orð þín,
Magga mín: „Góðar minningar
lifa.“
Halla Bachmann Ólafsdóttir.
Animus tamen omnia vincit.
Ille etiam vires corpus habere facit.
Svo kvað latneska skáldið Ovi-
dius, fjarri sínum ástkæru heim-
kynnum: „Djörfung ber sigur í
öllum meinum. Hún gefur jafnvel
líkamanum styrk.“ Torben Frið-
riksson fluttist, ungur mennta-
maður, til Íslands frá Danmörku
og helgaði síðan þessu landi alla
starfskrafta sína og umhyggju.
Hann kynntist í Danmörku list-
elskri, gáfaðri íslenzkri stúlku,
sem þar var við kennaranám, og
örlög hans voru ráðin. Þau Mar-
grét og Torben eignuðust þrjú
mannvænleg börn, sem öll hafa
orðið mikilsvirtir borgarar á
þessu landi. Ég þekkti Torben
best á fyrstu árum hans á Íslandi.
Að loknu háskólanámi hafði hon-
um hlotnazt tækifæri til þess að
vera tvö ár fulltrúi Íslands hjá
OECD í París. Þetta var tími mik-
illa umskipta á Íslandi og á meg-
inlandi Evrópu. Það altók hug
hans að vinna að þeim endurbót-
um, sem hann óskaði sínu nýja
föðurlandi til handa. Eftir það
skildi okkur að, haf og hauður, um
marga áratugi. Ég vil því eftirláta
öðrum að ræða öll þau miklu
ábyrgðarstörf, sem hann vann í
þágu þjóðarinnar.
Torben var annt um málstað
þessa lands. Sennilega hefur hon-
um þó á stundum ofboðið ofur-
kapp og biturleiki hinna nýju
heimkynna. Hugurinn hefur leit-
að til ævintýraljóma og yndis-
þokka hans gamla lands. Í ferskri
bjartsýni, göfuglyndi og virðingu
fyrir mannlegu lífi átti hann sam-
leið með einum frægasta landa
sínum, Niels Bohr, sem oft hafði
við hönd eftirtalda sögu: Þrír
heimspekingar komu saman til
drykkju á ediki, kínversku tákni
lífsandans. Fyrsta sopann fékk
Konfúsíus, sem sagði: „Það er
súrt.“ Næstur drakk Búdda og
sagði: „Það er beizkt.“ Síðastur
drakk Lao-tze og sagði: „Það er
ferskt.“
Megi Guð styrkja Margréti
föðursystur mína, börn þeirra,
tengdabörn og barnabörn, í sorg
þeirra. Torbens er saknað báðum
megin hafsins. Megi hið eilífa ljós
lýsa honum.
Ketill Ingólfsson.
Ef ég ætti að lýsa Torben í
tveimur orðum myndi ég lýsa
honum sem elskulegum og góðum
manni. Það var alltaf stutt í brosið
og hláturinn ef maður var í návist
hans.
Hann var alltaf svo kátur og
meira að segja þegar við heim-
sóttum hann á spítalann á milli
jóla og nýárs var hann hinn hress-
asti og því var brátt fráfall hans
erfitt að takast á við og er það
ennþá.
Ég á margar minningar um
Torben og þær munu alltaf lifa.
Minning Torbens mun alltaf lifa
því að hann snerti svo mjög
hjörtu.
Við Torben áttum sterk tengsl
sem ekki er hægt að rjúfa. Þau
eru enn til staðar og munu alltaf
vera. Þrátt fyrir það að hann sé
núna hjá Guði veit ég að hann er
alltaf nálægur. Mér líður vel við
tilhugsunina um að hann sé núna í
himnaríki að segja ömmu minni
og afa eina af skemmtilegu sög-
unum sínum sem við þekkjum öll
svo vel. Mér líður vel, því að ég
veit að honum líður vel. Ég sofna
með bros á vör í kvöld þegar ég lít
yfir á náttborðið mitt sem prýðir
mynd af okkur saman á góðum
sumardegi.
Torben, þín er sárt saknað.
Þín
Jórunn María.
Torben hitti ég fyrst fyrir tæp-
um 40 árum á skrifstofu Inn-
kaupastofnunar Reykjavíkur-
borgar. Virðulegt fas hans og
framkoma virkaði á mig, ungan
manninn, alúðlegt og traustvekj-
andi. Allt stóðst það í þessum
fyrstu samskiptum okkar. En
raunveruleg kynni okkar hófust
hins vegar árið 1986, þegar Félag
forstöðumanna ríkisstofnana var
stofnað, en Torben var meðal
stofnfélaganna 80. Eftir starfs-
tímabil fyrstu stjórnar félagsins
leituðum við eftir nýju fólki til
stjórnarstarfa, og þá hafði Torben
verið ríkisbókari í nokkur ár. Ég
mundi góð samskipti okkar fyrr,
og hvernig hann hafði komið mér
fyrir sjónir þá. Úr varð að starfs-
árin 1988 til 1989 settist Torben í
varastjórn þessa unga félags, og
var síðan í aðalstjórn þess í fimm
ár, frá 1989 til 1994. Stjórnarfund-
irnir voru því allnokkrir sem við
sátum saman og þá eins og ætíð
síðan munaði um framlag hans,
hvar sem hann kom að málum.
Torben bjó yfir víðtækri reynslu,
hafði m.a. starfað hjá OECD í
París, tekið þátt í störfum nor-
rænna stjórnsýslusamtaka og í
ýmsum öðrum félagsmálum.
Þessi þekking hans á margvísleg-
um viðfangsefnum var okkur
meðstjórnendum hans því mikils
virði. Auk alls þessa var Torben
skemmtilegur félagi, glaðbeittur
ef við átti en mjög ákveðinn þegar
mikilsverð mál voru til umræðu,
en þau voru sannarlega mörg á
þessum árum. Við vorum að hasla
okkur völl sem tiltölulega ný sam-
tök, og stjórnarfundir einkennd-
ust af mikilli eindrægni.
Þegar nokkrir fyrrverandi for-
stöðumenn ríkisstofnana ákváðu
fyrir nokkrum árum að endurnýja
gömul kynni og hittast reglulega
tók Torben þátt í þeim samveru-
stundum af lífi og sál. Hinstu
kveðju fengum við frá honum í
tölvupósti hinn 2. janúar sl., með
niðurlagsorðunum: „Með bestu
kveðjum og ósk um velferð og
heilbrigði ykkur til handa.“ Ég
vissi ekki þá að þessi trausti sam-
herji okkar væri orðinn alvarlega
veikur.
Ávallt lagði Torben Friðriks-
son gott til sérhvers máls, og fyrir
það ber að þakka. Eiginkonu og
fjölskyldu hans sendi ég hug-
heilar samhryggðarkveðjur. Í
mínum huga er bjart yfir minn-
ingu góðs drengs.
Óli H. Þórðarson.
Torben Friðriksson
✝
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
ÁRNI GUÐMUNDSSON,
Grænumörk 5,
Selfossi,
lést á Landspítalanum Fossvogi föstudaginn
10. febrúar.
Útför hans fer fram frá Selfosskirkju laugar-
daginn 18. febrúar kl. 11.00.
Guðmundur Árnason,
Bárður Árnason, Aðalbjörg Skúladóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
✝
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir og amma,
ÍRIS JÓNSDÓTTIR,
Arnartanga 35,
Mosfellsbæ,
lést á Landspítalanum Fossvogi laugar-
daginn 11. febrúar.
Útför hennar fer fram frá Lágafellskirkju mánudaginn
20. febrúar kl. 13.00.
Kristján Þór Valdimarsson,
Hrafnhildur Gísladóttir,
Ósk Kristjánsdóttir,
Lúðvík Aron Kristjánsson, Lis Ruth Klörudóttir
og barnabörn.
✝
Elskulegur sonur, faðir, tengdafaðir, bróðir
og afi,
PÁLL ARNAR GEORGSSON,
fæddur 4. mars 1958,
lést á Sjúkrahúsi Vestmannaeyja sunnu-
daginn 12. febrúar.
Útförin fer fram frá Landakirkju í Vestmanna-
eyjum laugardaginn 18. febrúar kl. 11.00.
Georg Stanley Aðalsteinsson,
Reynir H. Pálsson,
Arndís Pálsdóttir, Hörður Pálsson,
Helgi Heiðar Georgsson
og barnabörn.