Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.05.2009, Blaðsíða 56

lensku dæmi réttlæta samt ekki beinan
samanburð, hvorki með tilliti til bygg-
ingarforms né kornleifa. Hvatinn að
byggingu múrsteinahringsins á Íslandi
gæti átt rætur sínar að rekja til ensks-
skosks áhrifasvæðis en múrsteinarnir
sjálfir gætu stutt þá kenningu. Þeir eru
einsleitir (29 x 16 x 8) og formaðir í
framleiðslu sem fer fram í opnum
kössum. Þar sem engin nákvæm gögn
eru fyrir hendi til samanburðar er nær
ómögulegt að tímasetja þá.136 Það
merkilega við að þeir finnist á Íslandi
er þeir eru örugglega innflutningsvara.
Leir sem hentar til brennslu múrsteina
finnst ekki á Íslandi. Þar að leiðandi
fór þar ekki fram nein innlend leirgerð
á víkinga- eða miðöldum.
Grunnir skurðir sem teknir voru í
múrsteinabygginguna í Gautavík sýndu
að þeir innihalda mikið magn forsögu-
legs efnis (Qvarz).137 Nákvæmari
upprunagreining múrsteinanna var ekki
möguleg, nema að því leyti að augljóst
var að um leir frá Skandinavíu eða
Skotlandi er að ræða. Fyrri mögu-
leikinn er samt vart inni í myndinni og
frekar hægt að ímynda sér að
upprunans sé að leita á Bretlands-
eyjum, vegna þess að vel má tengja
múrsteinana við verslunarskeið enskra
kaupmanna við Ísland.138
Óljóst er einnig hvaða efni var
þurrkuð inn í múrsteinahringnum í
Gautavík. Staðarvalið og staðreyndin
að Gautavík var verslunarstaður bendir
til þess að ekki hafi verið ræktað mikið
af korni þar eða í næsta umhverfi hans.
Ólíkt því sem var á Gröf, fundust
heldur engar leifar korns í múrsteina-
hringnum í Gautavík. Jafnvel þótt korn
hafi getað verið til, er „Kiln“ með
meira en 2 m innanmál allt of stór fyrir
slíka notkun.139 Þar af leiðandi má
ímynda sér að um aðra notkun hafi
verið að ræða. Spurning er hvor rýmið
hafi verið notað til að reykja fisk. Þar
sem hins vegar engar leifar elds var að
finna í hringnum, hlýtur reykur í því
tilfelli að hafa verið leiddur inn í rýmið
136. Til nánari upplýs-
inga sjá bls. 43, neðan-
málsgrein 99.
137. Múrsteinabrotin
voru greind af dr. D.
Stöffler prófessor við
Háskólann í Münster og
eru honum færðar bestu
þakkir fyrir.
138. Til nánari upp-
lýsinga sjá B. Þorsteins-
son, Enska öldin í sögu
Íslendinga (1970).
139. Dr. P. Glüsing,
Háskólanum í Münster
eru þakkaðar uppbyggi-
legar umræður.
Mynd 42. Bygging fá Lundi (eftir Voionmaa).
__________
56