RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Blaðsíða 13

AUÐUNAR ÞÁTTUR VESTFIRZKA
RM
„Hann bauð mér,“ segir Auðun,
„að gerast skutilsveinn hans og mik-
inn sóma til mín að leggja.“
„Vel var það mælt,“ segir konung-
ur, „og launa myndi hann enn fleira.“
Auðunn sagði: „Gaf hann mér
knörr með farmi þeim, er hingað er
bezt varið í Noregi.“
„Það var stórmannlegt, segir kon-
ungur, „en launað myndi ég þér því
hafa.“
„Launaði hann því fleira?“
Auðunn sagði:
„Gaf hann mér leðurhosu fulla af
silfri og kvað mig þá eigi félausan,
ef ég heldi því, þó að skip mitt bryti
við ísland.“
Konungur sagði: „Það var ágæt-
lega gert, og það myndi eg ekki gert
hafa; laus myndi ég þykjast, ef ég
gæfi þér skipið; hvort launaði hann
fleira?“
Einmitt þegar Freud var að byrja sitt
mikla verk, var ritliöfiindurinn farinn að
finna til glundroða þjóðlífsins og fór að
horfa inn í seinasta vígi sitt — sjálfan sig.
Bókmenntirnar urðu innsæjar, þær fengust
meira við andstæðurnar innra í manninum
sjálfum heldur en við andstæðurnar milli
einstaklinganna. Það eru rithöfundar slíkr-
ar stefnu, sem hafa haft mest áhrif á unga
menn nútímans, höfundar eins og Rilke,
Kafka og Proust á meginlandinu, Joyce og
Eliot á Englandi. Hugttr margra ungu höf-
undanna er nú skiptur milli stjórnmálaáhuga
þeirra og þráarinnar til að fylgja hinu ó-
sjálfráða. Vegna þeirrar miklu áherzlu, er
„Svo var víst, herra,“ segir Auðun,
„að hann launaði, hann gaf mér
hring þenna, er ég hef á hendi, og
kvað svo rnega að berast, að ég týndi
fénu öllu, og sagði mig þó eigi fé-
lausan, ef ég ætti hringinn, og bað
mig eigi lóga, nema ég ætti nokkrum
tignum manni svo gott að launa, að
ég vildi gefa; en nú hef ég þann
fundið, því að þú áttir kost að taka
hvorttveggja frá mér, dýrið og svo líf
mitt, en þú lézt mig fara þangað í
friði, sem aðrir náðu eigi.“
Konungur tók við gjöfinni með
blíðu og gaf Auðuni í móti góðar
gjafar, áður en þeir skildust. Auðun
varði fénu til íslandsferðar og fór út
þegar um sumarið til íslands og þótti
vera hinn mesti gæfumaður.
MORKINSKINNA.
Freud leggur á einstaklinginn, er liann
hinn rattnverulegi frumherji frelsisins með-
al okkar. Það er vel hugsanlegt, að það
frjálslyndi, sem menn finna ekki og halda
að liggi grafið á vígvöllum stjórnmálanna,
verði endurhorið í þessu nýja sambandi
tnilli hókmennta og sálarfræði.
C. Day Leuiis.
☆
Því verður ekki neitað, að fegurðin ei
ódauðleg í listinni. En annað er enn ódauð-
legra í listinni: það er lífið. —
Georg Brandes.
11