RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Blaðsíða 52

RM
D. H. LAWRENCE
þeirra hvort tveggja í senn andlegs
og veraldlegs eðlis. Vitanlega sóttust
þau ekki fyrst og fremst eftir þessum
munum vegna þeirra sjálfra heldur
vegna ,,fegurðargildis“ þeirra. Þau
lögðu höfuðáherzlu á innbyrðis sam-
stillingu „munanna“ til þess að ná
sem mestum áhrifum hvað „fegurð“
snerti. Valería hafði sett upp glugga-
tjöld úr mjög óvanlegu og dýrmætu
efnj, sem gljáði eins og silki og skipti
litum eftir því sem birtan féll á það.
Og hún kom varla svo inn í anddyrið
að hún félli ekki á hné og tilbæði
það í huganum. Og þá bar Melville
ekki minni virðingu fyrir bókaskápn-
um sínum frá Feneyjum á sextándu
öld. Ekkert gat jafnazt á við hann.
Idinsvegar hafði barnið illan bifur
á þessum fornu híbýlaminjum og
forðaðist eins og heitan eldinn að
koma nálægt þeim; það var engu
Iíkara en að það væri jafnlífshættu-
legt að snerta við þeiin og Sáttmáls-
örkinni, og það var engin leið að
koma vitinu fyrir það.
En hugsjónamenn frá Nýja Eng-
landi geta ekki réttlætt tilveru sína
með því einu saman að eiga fallega,
gamla muni, að minnsta kosti var það
ógerlegt fyrir þau. Þau vöndust svo
hinum dýrlegu munum sínum: ból-
ónsku dragkistunni, gluggatjöldun-
um, stólunum frá París, legubekkn-
um og bronzstyttunum og jafnvel
feneyska bókaskápnum, að þeim fór
að þykja þeir næsta hversdagslegir.
Frómt frá sagt höfðu þau safnað
munum frá því fyrsta daginn sem
þau stigu á land í Evrópu. Og enn
voru þau í óðaönn. Það er það síð-
asta sem Evrópa hefur að bjóða ut-
angarðsmönnum; og jafnvel það
fyrsta líka.
Gestir sem komu til þeirra urðu
frá sér numdir af hrifningu yfir hí-
býlaprýði þeirra hjónanna og þá
fundu þau Valería og Erasmus, að líf-
ið væri þeim ekki til einskis veitt og
að enn gætu þau notið þess. En
morgnarnir sem aldrei ætluðu að
Iíða voru heldur óskemmtilegir, þeg-
ar Erasmus sat á lesstofu sinni og
dundaði við flórenskar bókmenntir
frá Endurreisnartímabilinu og Valer-
ía leit eftir húsverkum og ekki var
þá skárra eftir matinn, þegar manni
fannst tíminn næstum standa kyrr
eða á kvöldin, þegar maður sat og
skalf og nötraði í þessum stóru og
kuldalegu salarkynnum. Þá var ljóm-
inn horfinn af húsgögnunum og
munirnir þeirra misstu töfra sína
og urðu þunglamalegir og óbifan-
legir um alla eilífð, það blátt á-
fram lá við að þau færu að hatast
við þá. Hin glóandi fegurð kulnar
von bráðar ef ekki er kynt stöðugt
undir. Og þó að þeim þætti ennþá
ákaflega vænt um muni sína, þá
höfðu þau eignazt þá. Það er sorgar-
sagan um flesta muni, að þó að mað-
ur sjái þá í töfrandi hillingum um
það leyti sem maður leggur fölur á
þá, þá er viðhorf manns gjörbreytt
innan eins til tveggja ára og manni
stendur næstum alveg á sama um þá.
Náttúrlega horfir málið allt öðru-