Morgunblaðið - 25.05.2018, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. MAÍ 2018
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/senda grein Prentun Landsprent ehf.
Í bréfi sem Reykjavíkurborg sendir
nýjum kjósendum, þar sem þeir eru
hvattir til að taka þátt í komandi
kosningum til borgarstjórnar, segir
að það sé lýðræðisleg skylda þeirra
að kjósa. Kjartan Magnússon,
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, gerði
athugasemdir við þetta orðalag þeg-
ar efni bréfanna var kynnt í borgar-
ráði en þar sem meirihlutinn taldi
efnið trúnaðarmál fékkst bókun hans
ekki birt í opinni fundargerð.
Ýmsar ráðstafanir eru gerðar til
að reyna að auka þátttöku í komandi
sveitarstjórnarkosningum. Er það
gert á vegum samtaka æskufólks og
sveitarfélaga, einkum Reykjavíkur-
borgar, og beinist hvatningin einkum
að ungu fólki og öðrum hópum sem
líklegir eru til að sitja heima.
Orkar tvímælis
Þessa dagana eru þúsundir kjós-
enda, meðal annars ungmenni sem
eiga nú rétt á að kjósa í fyrsta skipti,
að fá inn um bréfalúguna hvatningu
frá Reykjavíkurborg. Einnig er sagt
frá fyrirkomulagi kosninga til
borgarstjórnar. Fyrirsögn bréfs sem
ungir kjósendur fá er þessi: Það er
borgaraleg skylda að kjósa! Þá er
tekið fram að með því að kjósa sinni
viðkomandi lýðræðislegri skyldu
sinni.
Kjartan Magnússon gerði athuga-
semdir við þetta orðalag og fleira
þegar hann fékk að líta yfir bréfin á
borgarráðsfundi 17. maí. Hann telur
það til dæmis orka tvímælis að ræða
um skyldu íbúa til að kjósa í ljósi þess
að það sé hluti af kosningaréttinum
að nýta hann ekki og senda þannig
ríkjandi valdhöfum skýr skilaboð.
Kjartan lagði fram bókanir þar
sem hann fer yfir málið en borgar-
stjóri og aðrir fulltrúar meirihlutans
neituðu að birta þær. Flokkuðu þeir
efni bréfanna sem trúnaðarmál og
létu færa bókanir Kjartans í trún-
aðarmálabók sem ekki mætti opin-
bera fyrr en eftir kosningar. Kjartan
furðar sig á þessu í ljósi þess að verið
sé að senda kjósendum þessi bréf í
þúsundatali. „Með þessu er meiri-
hlutinn að misnota vald sitt í því
skyni að koma í veg fyrir að gagnrýni
á framkvæmd umræddra aðgerða
komi fram fyrir kosningar,“ segir
Kjartan.
Aðeins getið um meirihlutann
Landssamband ungmennafélaga
og Samband íslenskra framhalds-
skólanemenda standa fyrir lýðræðis-
átaki undir myllumerkinu Ég kýs.
Reykjavíkurborg tekur þátt og legg-
ur til upplýsingar um borgar-
stjórnarkosningarnar. Efst á síðunni
er sagt frá því hvaða flokkar mynda
meirihluta í borginni og hver gegnir
embætti borgarstjóra en ekki sagt
frá öðrum flokkum sem eiga fulltrúa
í borgarstjórn eða hvaða listar eru í
framboði nú. Neðar á síðunni er
hægt að velja hnapp til að skoða
heimasíður framboða. Samkvæmt
upplýsingum eins aðstandanda
átaksins leggur Reykjavíkurborg til
þennan texta og ber ábyrgð á
honum.
Talað um skyldu til að kjósa
 Leynd hvílir yfir efni bréfs sem Reykjavíkurborg sendir þúsundum íbúa með hvatningu um að kjósa
 Borgarráðsfulltrúa meinað að bóka opinberlega athugasemdir við orðalag og framkvæmd átaksins
Skylda! Bréf borgarinnar eru að berast kjósendum þessa dagana.
Guðmundur Magnússon
gudmundur@mbl.is
Minni háttar tilfærslur á atkvæðum
milli flokka geta ráðið því hvort
meirihlutinn í borgarstjórn Reykja-
víkur heldur velli eða fellur í kosn-
ingunum á morgun. Þetta segir Haf-
steinn Birgir Einarsson, verkefnis-
stjóri hjá Félagsvísindastofnun
Háskóla Íslands. Hafsteinn segir að
vegna fjölgunar borgarfulltrúa þurfi
að öllum líkindum innan við 4% at-
kvæða til að ná kjöri, en þar sem
framboð séu mörg sé líklegt að
þessi tala verði enn lægri, eða í
kringum 3,6%.
„Því eru nokkrar líkur á því að
úrslit kosninganna ráðist af því
hvaða frambjóðendur ná að hafa
3,6% á bak við sig,“ segir Hafsteinn.
Hann tekur dæmi úr nýjustu könn-
unum Félagsvísindastofnunar og
Gallup. „Félagsvísindastofnun
mældi Samfylkinguna með 31,8%
fylgi og 8 borgarfulltrúa, en Gallup
mældi flokkinn með 31,2% og 9 full-
trúa. Með öðrum orðum olli 0,6%
fylgisaukning milli kannana því að
flokkurinn missti fulltrúa. Skýringin
á því er að Framsóknarflokkurinn
var með 3,3% í könnun Gallup en er
með 3,6% hjá Félagsvísindastofnun
og nær því manni inn í þeirri könn-
un á kostnað Samfylkingarinnar.“
Hafsteinn segir að af þessu megi
sjá að minni háttar tilfærslur á
fylgi innan hægri og vinstri „blokk-
anna“ geti ráðið miklu um hversu
marga borgarfulltrúa framboðin fái
og hvort meirihlutinn haldi eða
falli.
„Þar að auki var kjörsókn afar
slök í síðustu borgarstjórnarkosn-
ingum og ef það sama er upp á ten-
ingunum núna getum við átt von á
enn meiri breytingum þegar talið
er úr kjörkössunum. Þó að meiri-
hlutanum gangi vel nú er ekki þar
með sagt að hann muni halda
velli.“
Meirihlutinn héldi án fjölgunar
Hafsteinn var spurður að því
hvaða áhrif það hefði á einstök
framboð ef borgarfulltrúum hefði
ekki verið fjölgað úr 15 í 23. Er þá
miðað við að úrslit kosninganna
yrðu í samræmi við skoðanakönnun
Félagsvísindastofnunar sem birt var
í Morgunblaðinu á miðvikudaginn.
Hafsteinn sagði að við þær að-
stæður myndi Samfylkingin fá sex
fulltrúa kjörna, Sjálfstæðisflokkur-
inn fimm og fjórir aðrir flokkar; Pír-
atar, VG, Miðflokkurinn og Við-
reisn, einn hver.
Meirihlutinn myndi því halda
velli, en Sósíalistaflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn ekki fá full-
trúa.
Í þessu sambandi verði þó að hafa
í huga að óvanalegur fjöldi fram-
boðslista í ár stafi líklega af fjölgun
borgarfulltrúanna því það auki líkur
minni flokkanna á að fá fulltrúa
kjörinn.
Ekki víst að meirihlutinn haldi velli
Morgunblaðið/Hari
Kosningar Frambjóðendur flokkanna í Reykjavík kynna sig í Ármúlaskóla.
 Minni háttar tilfærslur á atkvæðum geta ráðið því hverjir stjórna Reykjavík á næsta kjörtímabili
 Ef kjörsókn verður jafn slök og í kosningunum 2014 gæti það haft úrslitaáhrif á fylgi flokkanna
Óvissa í Reykjavík
» Skoðanakannanir benda til
þess að meirihlutinn í borgar-
stjórn haldi velli á morgun.
» Vegna fjölda framboða og
fjölgunar borgarfulltrúa þarf litl-
ar tilfærslur til þess að staðan
breytist.
» Ekki er hægt að útiloka að
kosningarnar færi Reykvík-
ingum öðruvísi meirihluta.
» Dræm kjörsókn eins og 2014
getur einnig haft mikil áhrif á
úrslit kosninganna.
Allt er breytingum háð. Uppbygg-
ing húsa við Hafnartorg á gatna-
mótum Geirsgötu og Lækjargötu
gengur vel en tilkoma húsanna hef-
ur breytt útsýni úr Stjórnarráðshús-
inu, þar sem ekki sést lengur þaðan
til sjávar.
Á efstu hæð bygginga við Hafnar-
torg koma fljótlega í sölu einhverjar
dýrustu þakíbúðir sem byggðar
hafa verið í Reykjavík. Alls verða 69
íbúðir í húsunum fimm við Hafn-
artorg.
Mitt í byggingarframkvæmd-
unum jarðtengir styttan af Hannesi
Hafstein fyrir framan Stjórnarráðs-
húsið borgarbúa og minnir á að eitt
sinn var Stjórnarráðið stór og mikil
bygging sem varðveitir merkilega
sögu lands og þjóðar. Fallega grænt
grasið nýtur góðs af vætutíðinni
sem verið hefur en gefur einnig von
um að sumarið komi að lokum.
Hannes á
sínum stað
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Breytingar í borg