Morgunblaðið - 25.05.2018, Qupperneq 41

MENNING 41
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. MAÍ 2018
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
#bergmálsklefinn nefnist ný
íslensk-ensk ópera um kynjahyggju á
samskiptamiðlum frá tónleikfélaginu
Aequitas Collective í samstarfi við
Alþýðuóperuna sem frumsýnd verð-
ur í Tjarnarbíói í kvöld kl. 20.30.
Leikstjóri er Ing-
unn Lára Krist-
jánsdóttir sem
jafnframt skrifaði
handrit sýningar-
innar, tónlistina
samdi Michael
Betteridge, með
hlutverk fara
Rosie Middleton,
Ísabella Leifs-
dóttir, Jónína
Björt Gunnars-
dóttir og Ívar Helgason, en um pí-
anóleik sér Matthildur Anna Gísla-
dóttir.
„Hugmyndin að því að skoða nið-
urlægingu, smánun og sambönd á
netinu kviknaði af minni eigin
reynslu af því að vera á samfélags-
miðlum á borð við Twitter og Face-
book,“ segir Ingunn og tekur fram að
bókin So You’ve Been Publicly Sham-
ed eftir Jon Ronson hafi líka veitt sér
mikinn innblástur.
Sjálfsmynd kostaði vinnuna
„Ég fékk leyfi höfundar til að nota
bókina og tók í framhaldinu líka við-
töl við konur á Íslandi sem hafa orðið
fyrir miklu netníði eða tengjast því á
einhvern hátt. Þeirra á meðal eru
Hildur Lilliendahl og Margrét Erla
Maack,“ segir Ingunn og rifjar upp
að sjálfsmynd á Facebook og Twitter
hafi kostað hana vinnuna.
„Ég var að vinna baksviðs í bresku
leikhúsi þar sem Martin Freeman úr
Hobbitanum og Sherlock var meðal
leikara. Að lokinni vel heppnaðri
aðalæfingu spurði ég hann hvort ég
mætti taka sjálfsmynd af mér með
honum og hann tók því bara vel. Ég
deildi myndinni bæði á Facebook og
Twitter. Viku seinna var ég kölluð á
fund með stjórnendum leikhússins
þar sem ég var rekin fyrir að deila
myndinni. Þá kom í ljós að þeir vildu
ekki að starfsmenn leikhússins deildu
slíkum myndum, þótt þess væri
hvergi getið í starfsreglum hússins,
en þeir ákváðu greinilega að gera
mitt mál að fordæmi. Ég missti því
vinnuna tveimur dögum fyrir út-
skrift, sem var mér mikið áfall, en
stressið sem þessu fylgdi olli tíma-
bundinni andlitslömun hjá mér, sem
er þekkt viðbragð við streitu,“ segir
Ingunn og tekur fram að sem betur
fer hafi lömunin gengið til baka. Ing-
unn útskrifaðist úr Rose Bruford
College of Theatre and Performance
2014 með menntun í leik, skrifum og
leikstjórn, en hún er núna að klára
meistaranám í ritlist við HÍ.
„Í #bergmálsklefanum kynnast
áhorfendur fjórum persónum sem
segja sögur sínar, sem fléttast saman
í verkinu. Sýningin hverfist um per-
sónu sem Rosie Middleton syngur og
byggist á reynslu Hildar Lilliendahl
og Justine Sacco, sem Jon Ronson
skrifar um í bók sinni en mannorði
Sacco var rústað á samfélagsmiðlum
vegna kaldhæðins tísts sem aðeins
uppistandarar hefðu komist upp
með.“
Með símann í andlitinu
Í #bergmálsklefanum gefst áhorf-
endum tækifæri til að hafa áhrif á
framvindu verksins með því að tísta
gegnum Twitter. „Á sviðinu verður
skjár þar sem tíst áhorfenda birtast í
beinni. Ég fékk forritara til að útfæra
kerfið þannig að allt sem áhorfendur
tísta birtist nafnlaust á skjánum.
Verkið felur í sér rannsókn á því hvað
áhorfendum dettur í hug að tísta þeg-
ar þeir vita að tístin birtast nafn-
laust,“ segir Ingunn og bendir á að
persónan sem Ísabella Leifsdóttir
syngur eigi nánast heima á sam-
félagsmiðlum og tali stöðugt við
áhorfendur og syngi það sem birtist á
skjánum. „Þannig taka áhorfendur í
raun þátt í því að skrifa senuna og
geta heyrt sinn texta sunginn í
beinni,“ segir Ingunn og tekur fram
að ólíkt öðrum leikhúsum verði áhorf-
endur ekki beðnir að slökkva á sím-
um sínum þar sem ljós frá þeim geti
truflað aðra gesti. „Ég mun minna
alla á að hafa kveikt á símum sínum
og nota þá óspart meðan á sýning-
unni stendur,“ segir Ingunn, en sýn-
ingin er leikin án hlés og tekur um 70
mínútur. „Ég er mjög spennt að upp-
lifa hvernig samspilið verður þegar
leikararnir sjá áhorfendur upplýsta
af köldu ljósi símskjáanna. Mig lang-
ar að skoða hvernig samfélagið okkar
er orðið þegar við erum stöðugt með
símann í andlitinu. Mig langar að sjá
hversu fjölhæfir áhorfendur eru, geta
þeir tíst á sama tíma og þeir fylgjast
með óperunni,“ segir Ingunn og
bendir á að áhorfendum gefist líka
kostur á að tísta gegnum síðuna
echochamber.is ef þeim hugnast ekki
að tístin birtist á þeirra Twitter.
Að sögn Ingunnar felst ákveðin
áskorun í því fyrir tónskáldið Michael
Betteridge að byggja sýninguna að
hluta til á spuna. „Michael Betteridge
er búinn að skrifa ákveðnar reglur
fyrir Ísabellu. Hann gefur henni
ákveðinn takt og ákveðnar nótur sem
hún má leika sér með í spunanum,“
segir Ingunn og tekur fram að afar
spennandi sé að skoða tungumál
netsins gegnum tónlist.
Tungumálið í stöðugri þróun
„Óperan hentar mjög vel sem mið-
ill til að skoða netið og samskipti.
Tungumálið er í stöðugri þróun og
samskiptamátar okkar breytast. Nú-
orðið fer meirihluti samskipta okkar
við fólkið í lífi okkar fram í gegnum
netið. Ef það verður raunin áfram er
tilvalið að skoða þetta tungumál í list-
formi á borð við óperu. Þetta er nú-
tímaópera, þannig að fólk sem er
hrætt við klassískar óperur þarf ekki
að óttast þessa sýningu, því það geta
allir notið hennar,“ segir Ingunn og
bendir á að flestar óperur sem hún
hafi séð byggist á litlum texta og mik-
illi endurtekningu.
„Í sýningunni okkar erum við að
vinna með svo mikinn texta að hann
verður á köflum yfirþyrmandi, sem
kallast á við þá textaofgnótt sem birt-
ist okkur á netinu,“ segir Ingunn og
bendir á að útkoman þegar ólíkum
formum og stílum sé blandað saman
geti iðulega komið á óvart. „Það birt-
ist skýrt í söngleiknum Hamilton þar
sem fjallað var um fyrsta fjármála-
ráðherra Bandaríkjanna í rapp/
hipphopp-söngleik. Það reyndist
mjög góð blanda og ég myndi segja
að það sama ætti við um okkar sýn-
ingu.“ Þess má að lokum geta að sýn-
ingin er sungin jöfnum höndum á ís-
lensku og ensku, en þýðingar verða
birtar á skjá. Næstu sýningar verða
27., 29. og 31. maí og eru miðar seldir
á tix.is.
Áhorfendur tísta á sýningum
 Aequitas Collective og Alþýðuóperan frumsýna #bergmálsklefann í Tjarnarbíói í kvöld kl. 20.30
 Í verkinu er verið að skoða niðurlægingu, smánun, netníð og sambönd á samfélagsmiðlum
Ljósmynd/Ómar Sverrisson
Ópera Ívar Helgason og Ísabella Leifsdóttir í hlutverkum sínum í #bergmálsklefanum sem frumsýndur er í kvöld.
Ingunn Lára
Kristjánsdóttir
Raflistahátíðin Raflost hófst í
fyrradag og er hátíðin nú haldin í
tólfta sinn, „framsækin hátíð fyrir
nýja tónlist og miðlalist þar sem
rafmagn og tækni eru notuð við
sköpun eða flutning“, eins og
henni er lýst í tilkynningu.
Í ár er áhersla á tölvulist og
tónlistarforritun í rauntíma og
breski snarkóðarinn Alex McLean
verður aðalatriðið á fyrsta Algo-
rave-viðburðinum sem haldinn
verður á Íslandi annað kvöld kl.
21 í Mengi. „Algorave eru við-
burðir þar sem dansvæn raftónlist
er kóðuð á staðnum, hreyfingin
byrjaði á Englandi og hefur síðan
verið að berast út um allan heim.
Kóðanum er varpað á tjald jafn-
harðan og geta áheyrendur ráðið
hvort þeir fylgjast með kóðanum
eða bara dansa,“ segir í tilkynn-
ingunni en einnig munu koma
fram Daninn Lars from Mars og
Hlöðver Sigurðsson sem mun vera
fremsti snarkóðari Íslendinga.
Í kvöld kl. 21 verður uppákoma
í Mengi þar sem fram kemur
fjöldi innlendra rafrænna mynd-
og tónlistarmanna: Sól Ey & Jesus
Canuto Iglesias, Páll Ivan frá Eið-
um, Rúnar Örn Jóhönnu Mar-
inósson & Árni Jónsson, Andri
Björgvinsson, Kristín Helga Rík-
harðsdóttir, Una Sigtryggsdóttir,
Lommi og Margrét Iversen. Dag-
skrá hátíðarinnar má finna á raf-
lost.is.
Tónlistarforritun í
rauntíma á Raflosti
Snarkóðun Alex Lean kemur fram á hátíðinni Raflost.
DUXIANA Reykjavik | Ármuli 10 | Reykjavik | +354 5 68 99 50 | www.duxiana.is
GÆÐI OG ÞÆGINDI
SÍÐAN 1926
DUX 6006 - SVÆÐISMEÐFERÐ
Í örfáum einföldum skrefum geturðu sett upp rúmið þitt til að mæta þörfum þínum.
ICQC 2018-20