Morgunblaðið - 25.05.2018, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. MAÍ 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Íyfirgripsmikluog upplýsandiviðtali
Morgunblaðsins
við oddvita stóru
framboðanna
tveggja til borgar-
stjórnar Reykja-
víkur voru dregnar fram ýmsar
átakalínur kosninganna í
höfuðborginni sem fram fara á
morgun.
Eitt af því sem kosið er um
að mati Dags B. Eggertssonar
er borgarlínan svokallaða.
Gallinn við að kjósa um þá línu
á þessari stundu er að hug-
myndin er afar óljós. Það ligg-
ur til dæmis alls ekki fyrir hver
kostnaðurinn verður. Allir við-
urkenna að vísu að borgarlína
yrði dýr, en verður kostnaður-
inn talinn í tugum milljarða eða
jafnvel hundruðum? Um það er
ekkert vitað á þessari stundu.
Þá er óvíst hvers konar
vagnar munu aka eftir borg-
arlínunni. Verða það risastórir
strætisvagnar á dekkjum eða
verða það lestarvagnar á tein-
um? Um það hafa ekki fengist
skýr svör. Þá er óljóst hvort
borgarlínan mun draga úr um-
ferðarþunga eða þrengja þann-
ig að umferðinni að hún auki á
umferðarvandann. Síðarnefndi
kosturinn er líklegri og Dagur
hefur ekki getað útskýrt
hvernig það að þrengja götur
og stækka almenningsfar-
artæki eigi að draga úr um-
ferðarvandanum, ekki síst þeg-
ar horft er til misheppnaðar
tilraunar á liðnum árum með
að fjölga farþegum með því að
auka fjárframlög til strætó.
Þrátt fyrir þessa óheppilegu
óvissu um hugmyndina borgar-
línu er ekki ólíklegt að margir
kjósendur hafi hana og önnur
samgöngumál, svo sem vaxandi
umferðartafir og andúð
borgarstjóra á Reykjavíkur-
flugvelli, í huga í kjörklefanum
á morgun.
Annað sem kjós-
endur hljóta marg-
ir að horfa til er
húsnæðis- og
skipulagsmál. Þar
hefur skýr áherslu-
munur komið fram
á milli stóru framboðanna
tveggja, Samfylkingar og
Sjálfstæðisflokks. Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur bent á að
stefna núverandi meirihluta
undir forystu Samfylking-
arinnar hafi skilað því að
íbúðaverð hafi hækkað úr hófi
fram. Borgarstjóri reynir að
kenna „markaðnum“ um
ástandið en það er ekki mjög
trúverðug skýring.
Þeir sem skipuleggja upp-
byggingu borgarinnar og setja
reglur um hvar og hvað skuli
byggt og á hvaða hraða skipu-
lagsyfirvöld starfi til að gera
fólki og fyrirtækjum kleift að
byggja bera stóran hluta
ábyrgðarinnar á því hvernig
komið er. Og það er að veru-
legu leyti eftir þessum leik-
reglum borgarinnar sem mark-
aðurinn starfar.
Þegar borgaryfirvöld ákveða
að stöðva uppbyggingu þar
sem greiðast er að byggja, sem
er á nýjum svæðum, en vilja
eingöngu sjá uppbyggingu þar
sem byggð er fyrir, þá er það
ávísun á vandræði. Á þetta hef-
ur verið bent árum saman og
jafn lengi hafa borgaryfirvöld
skellt skollaeyrum við slíkum
varnaðarorðum. Ekki er líklegt
til árangurs að halda áfram á
sömu braut.
Fleira vegur þungt í þessum
borgarstjórnarkosningum og
víst er að víða þarf að taka á og
breyta til eigi borgin að geta
þróast, vaxið og dafnað með
eðlilegum hætti. Verði engu
breytt er hætt við að höfuð-
borgin dragist enn frekar aftur
úr nágrannasveitarfélögunum.
Morgundagurinn
ræður miklu um
hvert höfuðborgin
stefnir næstu fjögur
árin og til framtíðar}
Á hvaða leið er borgin?
Donald TrumpBandaríkja-
forseti sendi í gær
Kim Jong-un, ein-
ræðisherra
Norður-Kóreu, bréf þar sem
hann tilkynnti að hann hefði
ákveðið að hætta við leiðtoga-
fund þeirra sem fara átti fram
hinn 12. júní næstkomandi.
Trump segir fjandskap sem
Kim hafi sýnt með yfirlýsingum
að undanförnu vera ástæðu
ákvörðunarinnar, en Kim hefur
haft uppi stóryrði sem hann
mátti búast við að Trump
brygðist við.
Kim hefur þó einnig, með
miklum sprengingum í gær,
lokað varanlega að eigin sögn
tilraunastöð sinni þar sem próf-
aðar voru kjarnorkusprengjur.
Einhverjir hafa þó
bent á að sprengjur
gærdagsins hafi
verið minni en
kjarnorkusprengj-
urnar sem þarna hafa verið
sprengdar og að Kim gæti opn-
að þessa tilraunastöð á ný ef
hann kærði sig um.
Afboðun fundarins er bak-
slag en við því var svo sem að
búast að einhverjir hnökrar
kæmu upp á leið Trumps og
Kims í átt til bættrar sambúðar
og kjarnorkuafvopnunar
Norður-Kóreu. Og Trump tók
raunar fram í bréfi sínu að hann
hlakkaði til fundar með Kim í
framtíðinni. Miðað við forsög-
una er líklegt að sá fundur
verði haldinn, og vonandi ekki í
allt of fjarlægri framtíð.
Trump afboðar
fundinn með Kim}Líklega tímabundið bakslag O
ft þekkja kjósendur fæsta þeirra
sem eru í framboði og það hefur
aldrei átt betur við en nú, þegar
flestir þekkja nánast engan fram-
bjóðanda. Í kosningunum í
Reykjavík eru framboðin fleiri en póstnúmerin í
borginni. Mörgum kjósendum finnst ástæðu-
laust að verðlauna núverandi meirihluta fyrir
skuldasöfnun meðan borgin drabbast niður. Enn
erfiðara er að kasta atkvæðinu á framsóknar-
flokkana þrjá í ríkisstjórn, því aðgerða- og að-
haldsleysi er það sem borgarbúar þurfa síst
núna.
Mín reynsla úr stjórnmálum er að fyrir þjóð-
ina sé alltaf best að þeir veljist til forystu sem
besta hæfileika hafa, hvort sem ég hef átt sam-
leið með þeim í skoðunum eða ekki. Í mörgum
tilvikum tekst líka ágætlega til að þessu leyti.
Öllum er í hag að dugmikið, skynsamt, hugmyndaríkt og
heiðarlegt fólk sé fulltrúar kjósenda, óháð því hvaða stjórn-
málaskoðun það hefur.
Best er auðvitað að vera í liði með hinu færasta fólki, því
þannig fer saman gjörvileiki og gagn. Ég hef fylgst með Pa-
wel Bartoszek í nærri tvo áratugi. Hann vakti fyrst athygli
mína sem snjall stærðfræðingur í menntaskóla og var val-
inn til þess að keppa fyrir Íslands hönd á alþjóðlegum vett-
vangi. Allnokkrum árum seinna sá ég að skoðanir okkar
fara saman í mörgum meginmálum. Pawel hefur frjálslynt
viðhorf til stjórnmála, jafnframt því sem hann hefur góða
jarðtengingu. Hans lífsviðhorf er að fólki farnist best þegar
það stjórnar sér sjálft og að ríkið eigi ekki að
hafa vit fyrir íbúunum í stóru sem smáu.
Á Alþingi var Pawel góður félagi sem kom oft
með frumlega sýn á mál. Hann hefur gott lag á
að benda á jákvæðar og uppbyggilegar lausnir.
Með hæglátri kímni og innsæi tókst honum oft
að sætta sjónarmið milli flokka þar sem áður
virtist óbrúanlegt bil. Því miður náði Pawel ekki
endurkjöri á þing, en hann býður sig nú fram til
borgarstjórnar í 2. sæti á lista Viðreisnar.
Í málflutningi Pawels nú kemur enn á ný
fram hve auðvelt hann á með að greina aðal-
atriðin í þeim málaflokkum sem hann fæst við
hverju sinni. Fyrir borgarbúa skipta atvinna,
menntun og umhverfi mestu og á þessum svið-
um hefur hann sett fram skynsamlegar tillögur
í aðdraganda kosninganna. Samtímis leggur
hann áherslu á að fjárhagur borgarinnar verði
traustur. Pawel bendir á að stjórnkerfið í Reykjavík er
kuldalegt og eitt það flóknasta í vestrænum stórborgum.
Ekkert er gert til þess að laða fyrirtæki til borgarinnar og
mörg hafa flúið í nágrannasveitarfélög eða til útlanda.
Staðan núna samkvæmt skoðanakönnunum er þannig að
það munar afar litlu hvort Pawel Bartoszek er inni eða úti.
Oftast hefur hvert einstakt atkvæði ekki mikið vægi, en
núna gæti það oltið á einu atkvæði á C-lista Viðreisnar
hvort Reykvíkingar njóta krafta afburðamanns eins og Pa-
wels eða ekki.
Benedikt
Jóhannesson
Pistill
Sterkari Reykjavík með Pawel
Höfundur er stærðfræðingur og stofnandi Viðreisnar.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
SVIÐSLJÓS
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Lyf í lausasölu geta kostaðmeira gegn lyfseðli en efþau eru keypt án lyfseðilsúti í apóteki. Helgast það
af ákvörðun lyfjagreiðslunefndar
um greiðsluþátttökuverð á lausa-
sölulyfjum hvort lyfið fellur undir
greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygg-
inga Íslands og þrepastöðu kaup-
andans í greiðsluþátttökukerfinu.
Magasýrulyfið Gaviscon er
hægt að fá í apóteki án lyfseðils.
Dæmi eru um að fólk hafi fengið
lyfseðil fyrir því hjá lækni eins og
kona ein sem fór með lyfseðilinn í
Lyfju fyrir nokkru þar sem lyfið í
mixtúruformi átti að kosta rúmar
4.000 kr. með lyfseðli. Starfsmaður
apóteksins benti henni á að það
væri ódýrara fyrir hana að kaupa
lyfið án lyfseðils og fékk hún það á
tæpar 2.700 kr. og sparaði sér þar
með um 1.300 kr. Frjáls álagning er
á lausasölulyfjum og því mismun-
andi verð á Gaviscon milli apóteka.
Lyfjagreiðslunefnd ákveður
greiðsluþátttökuverðið
Hægt er að óska eftir greiðslu-
þátttöku Sjúkratrygginga Íslands í
lausasölulyfjum og þá þarf læknir
að skrifa lyfseðil. Lyfjagreiðslu-
nefnd ákveður greiðsluþátt-
tökuverð á lausasölulyfjum þegar
sjúkratryggingar taka þátt í
greiðslu lyfjanna. Ef einstaklingur
kaupir lyf gegn lyfseðli fer upp-
hæðin inn í greiðsluþrep viðkom-
andi og sjúklingur greiðir fyrir lyfið
miðað við þrepastöðu hans í
greiðsluþátttökukerfinu, sam-
kvæmt upplýsingum frá Guðrúnu
Gylfadóttur, formanni lyfja-
greiðslunefndar.
Greiðsluþátttökuverðið á Gav-
iscon er 4.028 kr. og fellur lyfið ekki
undir greiðsluþátttökukerfi sjúkra-
trygginga þannig að það lækkar
ekki í verði samkvæmt þrepaskipt-
ingunni með lyfseðli.
Guðrún sagði að í framhaldi af
upplýsingum frá blaðamanni um
verðið á Gaviscon myndi lyfja-
greiðslunefnd endurskoða greiðslu-
þátttökuverðið á lyfinu.
Þrepaskipt greiðsluþátttaka
Greiðsluþátttökukerfið byggist
á þrepaskiptri greiðsluþátttöku þar
sem hver einstaklingur greiðir hlut-
fallslega minna eftir því sem lyfja-
kostnaður hans eykst innan tólf
mánaða tímabils. Í fyrsta þrepi
greiðir einstaklingurinn lyf að fullu,
í öðru þrepi greiðir hann 15% af
verði lyfja og í þriðja þrepi greiðir
hann 7,5%. Þegar lyfjakostnaður
hefur náð ákveðnu hámarki fær
hann lyf að fullu greidd af sjúkra-
tryggingum það sem eftir er af
tímabilinu, samkvæmt upplýsingum
á vef Sjúkratrygginga Íslands.
Lyfseðill borgar sig fyrir B12
B12 er lausasölulyf sem er nið-
urgreitt af sjúkratryggingum, ólíkt
Gaviscon. Í apótekum Lyfju kostar
það í lausasölu 2.827 kr. en gegn
lyfseðli 3.854 kr. en ef viðkomandi
er kominn í þrep tvö í greiðsluþátt-
tökukerfinu borgar hann 15% af
þeirri upphæð, eða 578 kr. Í slíkum
tilvikum borgar sig að hafa lyfseðil.
Apótekum er skylt að selja lyf-
seðilsskyld lyf á viðmiðunarverði
sjúkratrygginga. Lyfjafræðingur í
Lyfju í Lágmúla segist alltaf benda
fólki á ef lyf sem það kemur með
uppáskrifað frá lækni er ódýrara í
lausasölu og fellur ekki inn í
greiðsluþátttökukerfið, en ekki allir
starfsmenn apóteka séu meðvitaðir
um það.
Stundum borgar
lyfseðill sig ekki
Morgunblaðið/ÞÖK
Í apóteki Frjáls álagning er á lausasölulyfjum nema ef óskað er eftir
greiðsluþátttöku sjúkratrygginga, þá þarf að fara eftir lyfjagreiðslunefnd.
Greiðsluþátttökuverð* og verð í lausasölu
Greiðsluþátt-
tökuverð*
Lyfja Lyfjaver Garðs apótek Lyf og heilsa Apótekarinn Lyfjaval
4.028 kr.
2.345 kr.2.349 kr.2.369 kr.
1.990 kr.1.889 kr.
2.363 kr.
Í lausasölu í nokkrum apótekum 24. maí 2018
GAVISCON MIXTÚRA 500 ML
*Verð ákveðið af Lyfjagreiðslunefnd og sem þarf að greiða fyrir lyfið ef fengið með lyfseðli