Morgunblaðið - 25.05.2018, Blaðsíða 1

F Ö S T U D A G U R 2 5. M A Í 2 0 1 8
Stofnað 1913  121. tölublað  106. árgangur 
HOLLUSTA
FYRIR SÁL
OG LÍKAMA
KRUMPAÐAR
KARTÖFLUR
Á TENERIFE
SKOÐA NIÐUR-
LÆGINGU OG
FLEIRA Á NETINU
NÝ FERÐAHANDBÓK 12 NÝ ÓPERA Í TJARNARBÍÓI 41GARÐAR OG GRILL 32 SÍÐUR
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Starfshópur um aðgerðir til að
sporna við misnotkun lyfja leggur
til að læknanemar með tímabundið
starfsleyfi fái framvegis ekki að
ávísa ávanabindandi lyfjum. Birgir
Jakobsson, fyrrverandi landlæknir
og formaður starfshópsins, segir
að umtalsverður hluti ávanabind-
andi lyfja sé uppáskrifaður af
læknanemum. „Það er eins og
stendur umtalsverður hluti en í
sjálfu sér gerum við ráð fyrir því,
og athuguðum það svolítið, að í
langflestum tilfellum er þetta gert
undir leiðsögn sérfræðinga sjálf-
sagt. Við vitum hins vegar ekki að
hve miklu leyti það er en við telj-
um ekki æskilegt að læknanemar
fái yfirleitt að skrifa svona lyf-
seðla,“ segir Birgir.
Hann segir flest slík tilfelli eiga
sér stað á spítölunum þar sem fólk
fer heim með lyfseðla að lokinni
aðgerð. „Þá erum við hrædd um að
það sé verið að skrifa upp á of
mikið magn af þessum lyfjum því
oft er um tímabundna verki að
ræða og sjúklingur tekur lyf í tvo
til þrjá daga og síðan er restin
heima uppi í skáp.“
Hópurinn leggur einnig til að
einungis fimm daga lyfseðill fáist
af sterkum verkjalyfjum þegar þau
eru gefin út á bráðamóttöku og
læknavakt. Þá verður teymis-
nálgun sett af stað í greiningu
ADHD hjá fullorðnum.
Ávísun lyfja settar skorður
 Starfshópur um aðgerðir gegn misnotkun lyfja skilar skýrslu  Vill að lækna-
nemar fái ekki að ávísa ákveðnum lyfjum  Færri sterk verkjalyf á bráðamóttöku
MLæknanemar fái ekki »6
Tillögur starfshóps
» Læknanemar fái ekki að
ávísa ávanabindandi lyfjum
» Fimm daga skammtar af
sterkum verkjalyfjum á bráða-
móttöku
» Ávanabindandi lyfjum ekki
ávísað með símaviðtali nema
nauðsyn sé brýn
Samþykktar byggingarlóðir á höfuð-
borgarsvæðinu rúma aðeins um 16
þúsund íbúa. Til samanburðar áætla
sveitarfélögin að íbúum muni fjölga
um 70 þúsund til ársins 2040.
Þetta kemur fram í greiningu Sam-
taka iðnaðarins (SI).
Sigurður Hannesson, fram-
kvæmdastjóri SI, segir skortinn kalla
á endurmat á skipulaginu.
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri
sagði í Morgunblaðinu í gær að mark-
aðurinn hefði brugðist í húsnæðis-
málum. Til að leiðrétta það myndi
borgin setja kvaðir á lóðir.
Mun kalla á niðurgreiðslur
Ásgeir Jónsson, forseti hagfræði-
deildar Háskóla Íslands, efast um að
það lækki húsnæðiskostnað.
Í fyrsta lagi sé erfitt að stýra eftir-
spurn. Þegar hópi sé boðið húsnæði á
undirverði sé erfitt að koma í veg fyr-
ir að hópurinn selji það áfram. Í öðru
lagi þurfi borgin að leggja eitthvað
fram, eða gefa eitthvað eftir, svo að
húsbyggjendur taki slík verkefni að
sér. Það muni fela í sér aukakostnað
og niðurgreiðslur. Í þriðja lagi hafi
stefnan verið að opna ekki ný svæði
fyrir byggingarlóðir. Áherslan hafi
verið á þéttingarreiti sem hægt gangi
í skipulaginu. Það hafi ýtt undir hús-
næðisverðið.
baldura@mbl.is »10
Lóðir
eru allt
of fáar
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Hafnartorg Skortur er á íbúðum.
 Ekki er rúm fyrir
áætlaða íbúafjölgun
Risaskipið MSC Meraviglia var við bryggju á Akureyri í gær. Er þetta
stærsta skip sem komið hefur hingað til lands. Það er 171.598 brúttótonn,
315 metra langt og breidd þess er 43 metrar.
Um borð í skipinu eru um 4.500 farþegar og 2.000 manna áhöfn og eru
káetur og svítur á 15 hæðum. Næstu daga mun þetta mikla skip sækja Ísa-
fjörð og Reykjavík heim.
Sannkallaður risi við bryggju á Akureyri
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
 Í ákveðnum tilvikum geta lausa-
sölulyf reynst dýrari þegar þau eru
keypt á grundvelli útgefins lyfseðils
frá lækni. Því veldur að lyfja-
greiðslunefnd ákvarðar greiðslu-
þátttökuverð á lausasölulyfjum en
frjáls álagning er á þeim lyfjum á
markaðnum.
Í umfjöllun um þetta í Morgun-
blaðinu í dag er tekið dæmi af maga-
sýrulyfinu Gaviscon, en það er hægt
að fá í apóteki án lyfseðils. Dæmi eru
um að fólk hafi fengið lyfseðil fyrir
því hjá lækni og að þá hafi lyfið kost-
að ríflega 4.000 krónur. Hins vegar
hafi viðkomandi getað fengið sama
lyf á 2.700 í lausasölu án framlagn-
ingar lyfseðils. Lyfjafræðingur segir
í samtali við blaðið í dag að hann
bendi viðskiptavinum alltaf á ódýr-
ari kostinn þegar þessi staða kemur
upp en ekki séu allir starfsmenn
lyfjaverslana meðvitaðir um að þessi
staða geti komið upp. »20
Lyfin stundum dýrari með lyfseðli
Morgunblaðið/Sverrir
Lyf Lyfseðlar tryggja ekki lægra verð.
 Færri hafernir hafa orpið í vor en metárið í fyrra,
að sögn Kristins Hauks Skarphéðinssonar, sviðsstjóra
dýrafræði hjá Náttúrufræðistofnun, en á verksviði
hans er meðal annars vöktun arnarstofnsins. Núna
hefur varp verið staðfest í 43 hreiðrum, en eftir er að
kanna nokkur óðul og gæti varp verið í 46 hreiðrum
alls. Í fyrra urpu ernir í 53 hreiður og alls komust 38
ungar á legg úr 30 hreiðrum. Þá voru pörin talin vera
76 talsins.
Kristinn Haukur segir að á allmörgum óðulum hafi
örninn ekki orpið í ár eða þá að varpið hafi misfarist.
Í heildina virðist ernir ekki vera færri en síðustu ár
en hins vegar séu talsvert færri fuglar á hreiðrum.
Þróun mála um arnarvarpið liggi þó ekki fyrir fyrr
en lengra líður á sumarið.
Hafarnarstofninn hefur verið á hægri en öruggri
uppleið síðustu ár og í fyrra var talið að hann hefði
ekki verið jafn sterkur frá lokum 19. aldar. aij@mbl.is
Morgunblaðið/Golli
Lífsbarátta Færri arnarpör virðast ætla að koma upp ungum nú en í fyrra.
Aðeins hefur verið staðfest varp í 43 hreiðrum hafarna í ár