Tíminn - 24.12.1949, Blaðsíða 10

70
JÓLABLAÐ TÍMANS 1949
Var siglt um sund og firði, og skemmti fólk
sér við að beina sjónaukum sínum að skógi-
vöxnum hæðum og heiðum. Einstaka nes
voru þarna, sem líktust útkjálkanesjum á ís-
landi. Þarna sáum við kastala í fyrsta sinn,
,Knock kastala", en enginn var viðstaddur,
sem vissi nokkuð um hann meira en nafnið.
Clydefjörðurinn er lygn og breiður. Meðfram
honum alla leið til Glasgow eru hús og smá-
þorp, álíka að stærð og Akureyri og sum
þorpin jafnvel stærri. Menn hafa atvinnu
sína við skipabyggingar, og er þarna hver
slippurinn við annan. í Clydeslipp var Queen
Elisabeth og Queen Mary smíðaðar, stolt
brezkra hafskipa. Fljótt á litið virðist fólkinu
hljóta að líða þarna vel. Þessi smáþorp, sem
við sáum upp með Clydefirðinum, voru sumar-
bústaðir Glasgowbúa, að meira eða minna
leyti, og taka menn sér far meö bátum
kvölds og morgna. Eru þetta eins konar
strætisvagnar fjarðarins og hafa ákveðnar
ferðir. Fjarðaskip þessi eru skemmtileg í út-
liti, og auðséð, að hér búa skiphagir menn.
háskóli væri frægari. Listasafnið er líka stór
bygging í kastalastíl, þungt og dökkt.
Áður en við vissum af, vorum við orðnar
of seinar til Heklu og flýttum okkur allt hvað
af tók í gegnum lystigarðinn, þar sem börn
og fullorðnir voru að leik í gróðursælunni,
mitt í sótugri borginni. Garðurinn var yndis-
lega grænn og blómin og trén svo mörg og
mikil. Göturnar í garðinum lágu í bugðum
og voru hæðir og dældir á milli, svo að garð-
urinn var tilbreytingarmeiri fyrir brafc'ðið.
En sælan okkar var skammvinn þarna sem
annars staðar, við stikuðum út á steinlögð
strætin. Loks römbuðum við í Drottningar-
„dock“ 22 á næstum réttum tíma. En þaðan
var gerð út ferð jttn Glasgow og til Loch
Lommond, sem er nokkuð frá borginni, og
vildum við með engu móti af ferðinni tapa.
Göturnar eru allar steinlagðar og mjög vel
akfærar. Mér virtust bílstjórarnir fara mjög
nákvæmlega eftir settum reglum í umferð-
inni. í borginni óku þeir ekki hraðar en 40
mílur á klst., en slógu svo í fyrir utan hana.
græni litur var alls ekki gras, heldur brenni-
netlur, og stungu þær mig herfilega í fætur,
svo að mig sveið í þær það sem eftir var
dagsins.
Ekið var fyrir botn vatnsins, en þar var
gistihús, sem matast átti í. Enginn hlakkaði
til matarins, en þó var eftirmatur alltaf góð-
ur í þessu landi, ávextir og því um líkt. Eng-
inn vegur lá kringum vatnið, en svo nefnd
efri leið lá fyrir botn þess, og komum við hana
frá Glasgow. En heim var neðri leiðin farin.
Var hún mjög svipuð þeirri efri, því að Loch
eða Vatn var á aðra hönd alla leiðina, og þeg-
ar vatnið þraut, tók við fjörður, sem skerst
upp úr Clyde, og loks kom svo sjálf Clyde-
áin.
Vegalengdirnar eru þarna mjög miklar, en
landslaginu svipar til Fljótshlíðarinanr, ef
jöklarnir væru horfnir, en dalgróður þessi
kominn þeirra í stað. Mest ber á græna litn-
um — alla vega grænum lit, blár litur er um
vötn og heiðar, en sjóndeildarhringurinn er
móðukenndur. Kornið var ekki fullsprottið, í
Hesti brynnt. Á skemmtigöngu í Glasgow
Annars er landslagið ekki stórbrotið, en á-
iaflega hlýlegt. Trén skera sig úr frá græn-
im og gulum ökrum.
Loks náði Hekla „Drottningarbryggju 22“ í
Glasgow. Á móti okkur kom Skoti í fullum
skrúða og spilaði á sekkjapípu. Búningurinn
ar afar skrautlegur, eins og allir vita, alsett-
jr spennum og skjöldum og ýmsu glingri, sem
illt hefir sina fornu sögu og merkingu. Far-
aegarnir Urðu mjög glaðir við og tróðust upp
im bekki og brikur til að ná myndum af
aonum. Skotinn, sem hét Seott, tók þessum
íkotum öllum með blikandi augum og blés
?em ákafast í pípuna. Hann þnytti dável
nljóðfærið, annars er ég ekki fær um að mcta
pessa tónlist.
Eftir toll- cg vegabréfaskoðun áttum við
oveggja tíma hlé til að skoða okkur um i
Glasgow á eigin spýtur. Var tíminn ekki of
iangur í borg, sem í bjó hálf önnur milljón
tbúa. Uppgangan var samt hafin, og reynd-
um við að setja á okkur öll götuhorn til að
villast ekki. En á hverju horni voru auglýs-
mgar um vín og hinar og þessar víntegundir,
svo að við sjálft lá, að við enduðum bara á
einu götuhorninu og eyddum þar hýrunni, sem
ekki var of há. Loks réðst á okkur maður, en
arásin var vinsamleg, og var hann vinveittur
Heklubúum, og vísaði hann okkur í fallegan
skemmtigarð og að einu hæðinni í Glasgow,
þar sem nokkuð er hægt að sjá yfir, svo að
nemi. Fannst okkur þetta mikið happ. Sáum
við þarna háskólabygginguna og listasafnið
cilsýndar og óteljandi húsaþök, svo langt sem
augað eygði. Einstaka turnar á afgömlum
kirkjum gnæfðu við himin, og var það eina
tilbreytingin í þessu húsahafi. Á hæð þessari
var reist minnismerki lord Roberts, sem meðal
annars var hershöfðingi í Búastríðinu og
talinn göfugur hershöfðingi. Styttan var
ljómandi falleg. Háskólabyggingin er dökk
og þunglamaleg eins og flest húsin í sjálfri
Glasgow. Mér var sagt, að Glasgowarháskóli
væri sæmilega rómaður, sérstaklega hvað
snerti verkfræði og vísindi, en Edinborgar-
Ekið var um borgina og okkur bent á helztu
staðina, en flestum nöfnum og sögum sleppt,
enda ekki víst, hve miklu við hefðum komið
fyrir í höfðinu af þess konar. Þá var haldið
niður með Clydeánni, sem rennur 1 sam-
nefndan fjörð, og enn voru' göturnar stein-
lagðar. Til hliðar við okkur voru skógar og
akrar. Akursvæðin voru víst eins mikil og
allur Mýrdalssandur, ef ekki Skeiðarársand-
ur iíka. Gulrætur, kartöflur, hafrar og gras,
allt í stórum breiðum. Hér var heyskapur
hafinn og heystakkarnir tveggja mannhæða
háir, þeir stærstu. Hvergi sáum við hlöðu og
gizkuðum því á, að hérlent fólk geymdi úti
hey sitt, enda sáum við gríðar háa heystakka,
sem nokkurskonar þaki var komið á efst uppi,
svo að vatn rann út af til hliðanna. Hér er
að sjálfsögðu snjólétt um vetur, svo að minni
þörf er á hlöðum í Skotlandi en á íslandi.
Húsín verða skemmtilegri eftir því, sem
fjær dregur miðborginni, minni og bjartari.
Garðar eru umhverfis hvert hús, afar smekk-
legir og vel hirtir, íbúunum til sóma og að-
komufólki til fyrirmyndar.
Loch Lommond er nokkuð stórt vatn, þó
veit ég ekki, hvort það er stærra en Þing-
vallavatn. Minnir vatnið mjög á Kleifarvatn
og umhverfi þess, en gróður er mikill alls-
staðar í nánd við það. Þarna sáum við furur,
reyni, eik og sydrusvið. Rósarunnar uxu
þarna villtir og alls kyns smærri blóm. Enga
sóley sá ég og ekki heldur fifil. Samt voru
þarna gul blóm og blá, en nöfn kunni ég
engin á þeim. Fjallið Ben Lommond er ekki
stórkostlegt að útliti, en vingjarnlegt og
gróðurríkt. Græni liturinn umhverfis gefur
landinu gæðablæ, sem kemur auganu til að
gleyma, hve kollótt landslagið er.
Því miður get ég ekki sagt neitt um gróð-
urinn eða gefið honum heiti. Samt rak ég
mig ónotalega á eina tegundina, þegar ég
ætlaði að koma mér i færi til að ná mynd
af Ben Lommond. Hljóp ég út i eitthvað,
sem ég hélt vera gras eða grænan gróður, til
að ná betri forgrunn í myndina, en þessi
ágúst yrði það uppskeruhæft. Á leið okkar
mættum við ávaxtavagni, og fengum við þar
perur og kirsiber. Ávaxtasalinn hafði aldrei
gert svona mikil kaup á stuttri stund, vagn-
inn hans tæmdist í einni svipan, góðir menn,
íslendingar.
Þarna við Loch Lommond var eini staður-
inn, sem ekki var mjög þéttbýll og líktist
sveit að nokkru Ieyti. Allir aðrir staðir, sem
við sáum, voru þéttbýlir, og lágu akrarnir og
engin bak við húsaraðirnar og skiptust í
reiti eftir tegundunum, sem í þá var sáð, og
sums staðar voru það trjáaraðir, sem að-
greindu reitina.
Dalurinn milli Glasgow og Edinborgar er
aðalundirlendi Skotlands og fæðir fleira fólk
en ailt ísland gerir nú. í Glasgow er 1 millj.
og 500 þús. manna, en Edinborg geymir hálfa
milljón. Allt Skotland, var mér .sagt, að
byggðu 5 millj. manna. Þessi dalur er í raun
og veru ein stór samvaxin borg, vegir og
samgöngur allar í mjög góðu lagi.
Mörgum ferðalanginum varð það á að óska
sér þessa eða hins hússins, sem hann sá á
leiðinni, en ævinlega fylgdi óskinni. að garð-
urinn yrði að fylgja með, annars hefði lítið
orðið úr öllu saman.
Næsta dag var gerð út ferð til Edinborgar,
hinnar sögufrægu borgar. Dagurinn byrjaði
illa, rigning og þoka. Á leið okkar skoðuðum
við forna höll, sem heitir Linlithgow, og þýðir
nafnið nákvæmlega „Vatn hinnar votu
lægðar“ (The Loch of the wet Valley). Höllin
er talin vera frá 12. öld. Snemma á 15. öld-
inni brann hún, en var endurreist. í miðjum
hallargarðinum er gosbrunnur, um 19 feta
hár og sagður hafa verið beztur sinnar teg-
undar í Skotlandi. Jakob 5. byggði hann i
hinum eldri gotneska stíl. Á stórhátíðum var
víni veitt í gosbrunninn, og geta menn í-
myndað sér afleiðingarnar. Við furðuðum
okkur á, hvernig mennirnir hefðu gert þessa
köldu steinveggi hlýlega og byggiiega, en
vörðurinn sagði okkur, að veggirnir hefðu
allir verið þakktir dýrum dúkum og gólfin