Tíminn - 24.12.1949, Blaðsíða 16

76
JÓLABLAÐ TÍMANS 1949
íslenzkur barrskógur.
hann smáþvkknar og verður
að lokum ljós og hreinn og
þéttur. Og út úr verksmiðj-
unum fara fínar hvítar papp-
írsarkir, viðarsilki og fleiri
slíkar vörur. Skógurinn breyt-
ist í nauðsynjavörur eins og
fæði og klæði, hreinlætisvör-
ur og sprengiefni.
Á þessu ári hafa Svíar gert
það kunnugt, að hægt er að
búa til smjör úr trjáviði. Það
hefir sömu efnafræðislegu
samsetningu cg kokosolía og
nú hefir tekizt að láta það
fá rétt smjörbragð og sama
næringargildi og venjulegt
smjör. í þetta verk hafa Sví-
ar lagt átta ára starf. Á stríðs
árunum hófu þeir víðtækar
tilraunir í þá átt að framleiða
feiti og eggjahvítu til dag-
legrar neyzlu úr sænskum hrá
efnum. Og nú er smjörið til.
Auk þess hafa Svíar búið
til góða grauta úr viðarmjöli,
ef svo má segja.
Eins konar gervikjöt er lika
búið til úr skóginum.
Það tekur 46 klukkustundir
að meðhöndla tréð frá því
það kemur að verksmiðjunni
og þangað til það er orðið
að feitmeti, sem hefir svipað
bragð og næringargildi sem
annað nýstrokkað smjör.
Svo að nefnd séu dæmi um þær vörur, sem
nú eru framleiddar af skógartrjám má telja
hér sápu, sprengiefni, vínanda (einkum þó til
iðnaðar, tréspiritus) skósóla og klóroform.
Gervigúmmí úr almennum viði verður alltaf
betra og betra. Kvenfólk sækist eftir vörum
eins og hörundssmyrslum ýmsum, silkisokk-
um og bað má líka nefna tannpöstu og ljós-
myndafilmur.
Skógarnir eru því mikil auðæfi og veita
jafnan fjölbreyttari og fjölbreyttari lífsskil-
yrði með hverju ári sem líður. Sú vinna, sem
lögð hefir verið í það að rannsaka hverjar
trjátegundir þrifist bezt á íslandi og jafn-
framt að læra nokkur frumatriði þess, að
hirða og rækta tré og skóga, er bæði land-
varnarstarf og sjálfstæðisbarátta.
Það er ekki ætlunin með þessari grein að
leggja neinar nákvæmar áætlanir. Hún átti
bara að minna á það, sem allir íslendingar, og
ekki sízt þeir ,sem ungir eru, verða að skilja,
að það eru skógarnir, sem geta frelsað og
verndað ísland og verða að gera það.
Þegar vorar við gamla bæinn.
vilji nokkuð fyrir íslenzka skóga gera eöa
ekki. Hvernig eigum við að fara að því að
rækta samfelldan skóg? Hvar eigum við að
byrja? Hvað er auðveldasta leiðin til að ná
árangri og hvernig getum við, þú og ég, látið
muna mest um okkur í því starfi?
Það eru þessar og þvílíkar spurningar, sem
allir ættu að hugleiða. Á allra næstu árum
verður að hefjast handa um nýja ræktun
skóga, svo að skipti ferkílómetrum í öllum
landsfjórðungum. Segja má, að vel hafi verið
unnið að undirbúningi þeirra mála hin síð-
ustu ár, en nú á starfið sjálft að fara að hefj-
ast af fullum krafti.
Halldór Kristjánsson.
4*4
áaman
Hinn stóri gluggi var vel lýstur. Þetta var
sýningargluggi 1 mikilli verzlun. í glugganum
var fjöldi kerta af öllum stærðum og litum.
Sum kertin voru mjó, önnur gild, sum mjög
löng o. s. frv. Svo voru öskjur með litlum kert-
um í. Á sumum kertunum voru myndir af
jólasveinum, álfum og ýmsu öðru.
Margt fólk stóð úti fyrir glugganum og
horfði á þetta kertasafn. Sumir fóru inn í
búðina og keyptu kerti. En ekki af þeim kert-
um, er voru í glugganum. Þau voru þar í aug-
lýsingarskyni.
Um nóttina fóru kertin að tala saman.
„Við erum fínustu kertin, sem hér eru í búð-
inni,“ sögðu hárauð kerti. Þau voru auðsjáan-
lega montin. „Við verðum látin á borðið í
samkvæmum. í fínum veizlum eru ekki notuð
rafljós.“
„Nei. Við verðum notuð í samkvæmum,"
sögðu hvít tylgiskerti. Allir sem eiga fallega
kertastjaka setja okkur í þá. Einkum er fallegt
aö hafa okkur í silfurstjökum. En þá eiga
margir, sem kunnugt er. Og þetta er í tízku,
hvít kerti í silfurstjökum. Það þýðir ekki að
neita þessari staðreynd.
„Ekki trúi ég þessu,“ sagði kerti með jóla-
sveini á. Þetta kerti var ánægt með sjálft sig,
hló og mælti: „Ef menn vilja hafa skemmti-
leg kerti nota menn okkur. Það er eðlilegt. Við
erum mjög heppileg á stórum mannamótum
eða gildum. Jólasveinar eru í miklum metum.
Við höfum mikiö verið notuð fram til þessa,
og mun svo verða framvegis.“
„Það vill, að líkindum, enginn hafa okkur,“
hvíslaði lítið hvítt kerti, sem lá í öskju með
sjö öðrum kertum af sömu gerð. „Við erum
lítil og leiðinleg."
„Já, og þess vegna eigið þið að þegja,“ sagði
digurt, stutt, gult kerti. „Við erum miklu til-
komumeiri en þið. Við erum stutt og digur og
getum enzt lengi. Þegar fólk hefir 'gestaboð
notar það okkur. Það er algengt að gestirnir
ganga til okkar og kveikja í vindlingum sin-
um í loganum. Við endumst heila nótt. Við
erum bæði til skrauts og gagns. Og það er
meira en segja má um fjölda annara kerta.“
„Það væri gaman að geta sagt hið sama,“
sögðu litlu, hvítu kertin átta, sem lágu í öskj-
unni. Og bræður þeirra og systur, hin rauðu
kerti, sem voru í öðrum öskjum óskuðu þess
sama.
Rauðu litlu kertin sögðu: „Við skiljum það
ekki hvers vegna við erum búin til, þar sem
við erum svo lítil að leiðinleg.“
„Eigum við ekki að kjósa okkur kóng og
drottningu?" sagði eitt hinna hárauðu kerta.
„Ég er sannfærður um, að ég yrði ágætur
kóngur, ég er svo glæsilegur og atkvæðamikill.
Ég er rauður eins og kápur konunga, og ég
mun velja hvíta kertið þarna fyrir drottn-
ingu.“
En það vildu hin kertin ekki samþykkja.
Þau töluðu mörg í einu, og það varð mikið
þvarg og suða, órói og erjur.
„Gerið svo vel og þegið,“ heyrðist sagt djúpri
röddu, er kom ofan frá. Kertin þögnuðu öll.
Þarna kom náungi til sögunnar, er kertin
höfðu gleymt. En nú tók þetta kerti máls. Það
var aftarlega í hópnum. Þetta var hátt, dig-
urt og atkvæðamikið hvítt kerti. Það var altar-
iskerti. Það gæti enst margar klukkustundir.
Það var hreykið af því að eiga fyrr eða síðar
að lenda í kirkju, þar sem heill söfnuður
horfði á það og dáðist að því. Kertiö mælti:
„Ég hefi hlustað á þessar umræður. Þið er-
uð flest heimsk og montin. Þið verðið notuð
hvert á sinn hátt. En þau smæstu munu ekki
minna metin en hin stærri. Hið gagnstæða
mun ske. Litlu kertin í öskjunum verða vin-
sæl, og að líkindum vinsælust."
„Er þetta sagt í alvöru?“ spurðu litlu kert-
in. „Við getum ekki orðið til mikils gagns. Við
erum bæði lág og grannvaxin.“
Altariskertið tók aftur til máls:
„Ég skal skýra þetta betur fyrir ykkur
vegna þess að ég er fróðari en þið, og mest
að marka hvað ég segi. Því er ykkur óhætt
að trúa.“
„Á jólanóttina verða sett upp falleg tré. Þau
nefnast jólatré, og eru skreytt flöggum og
blómfestum, hjörtum, stjörnum, sælgætispok-
um, englahári og ýmsu fleiru."
„Börnin taka höndum saman og slá hring
um tréð. Svo dansa þau og syngja sálmalög og
ýmis önnur lög. Meðal annars syngja þau
kvæði, sem byrjar þannig: „Greinar á lífsins
tré eru grænar með lítil kerti sem líkjast fugl-
um á kvisti.“ Og þetta kvæði er um ykkur litlu
kertin. Ykkur verður þannig sýndur meiri
heiður en öðrum kertum.“
„Syngja börnin um okkur?“ spurðu litlu
kertin og voru mjög forviða.
„Já, það gera þau,“ svaraði altariskertið.
„Þið verðið alls staðar á trénu og ljómið og
tendrið meira en nokkur önnur kerti. Börnin
hafa mikla ánægju af ykkur. Gleðin yfir litlu
kertunum speglast í augum barnanna. Börn-
in hafa, að líkindum, meira gaman af kert-
unum, á jólunum, en nokkru öðru. Án kerta
er varla hægt að halda skemmtileg jól.
Þið, litlu kertin, berið hið fagra heiti: jóla-
kerti.“
Jóh. Sch. þýddi.