Vísir - 23.12.1945, Blaðsíða 6

6
JóLABLAÐ VfSIS
eins og væri að koma í liann
eifthvert óþol. Var þáð Kinn-
in og gilið, sem hann var að
liugsa um — eða —. ? Allt
í einu greikkaði liann spor-
ið, fór siðan út af slóð son-
ar síns og komst á hlið við
liann. Eg heyrði, að hann
sagði eittlivað, en gat hins
vegar ekki greint orðaskil.
Nú, greip mig forvitni, og eg
lierti gönguna og dró þá
fljótt á þá feðga. Svo heyrði
eg, að gamli maðurinn sagði:
— Þú heldur, að þú hafir
ekki átt þetta skilið, Tommi
jninn — þú heldur það?
Tómas ræskti sig:
— Nei, það eitt er áreið-
anlegt!
Gamli maðurinn stundi.
Ha? Það var engu líkara en
honum líkaði það miður, að
sonur lians hefði ekki verð-
skuldað sitt lilutskipti ....
Villeysa! Auðvitað var það
ranglætið — eða óheppnin,
sem særði hann .... Nú
sagði liann — alveg yfirgeng-
inn:
-v- Eg er svo aldeilis for-
viða!
Tómas — nú mun röskari
i máli:
— Það voru fleiri!
— Svo það ætlar að verða
sama sagan!
— Ha?
— Sama sagan meðykkur,
börnin. uosj
— Hvað ertu að segja,
pahbi ?
— Eins og með mig.
— Hva.... ?
— Það er einhver dómur
■— víst! Og nú liékk höfuð
gamla mannsins niður á
brjóstið, eins og enginn
máttur væri í hálsinum. -
En Tómas hafði víst ekki
fvlgzt með liugsanagangi
föður síns.
,Nú leit faðirinn til hans, — var sem hann tæki viðbragð/
— Á, finnst þér um það?
Finnst þér það líklegt, að eg
hafi ekki vitað nokkurn
veginn, hvernig svona lagað
gengur til, búinn að vera sex
úthöld á seglskipum hér fyr-
ir vestan—og eitt hjá Friðrik
fyrir sunnan á sjálfri vetrar-
vertiðinni — á þvi líka skipi,
sem hann hefir!
Aflur steinshljóð — öræfa-
þögn. Því næst gámli maður-
inn:
— O, það er, nei, ekki lík-
legt, Tómas minn, að þú haf-
ir ekki. .. .! Nú var eins og
rómurinn lyppaðist niður —
og sá baksvipur á vesalings
Pélri gamla!
En skyndilegá nam hann
staðar, leit upp — og þessi
hógláti og umbrotalilli písl-
argöngumaður brá annarri
hendi á loft, já, pataði:
— Það ætti nú hreinlega
að mega prófa það, treysti
mér m'eira að segja til að
prófa það — svona í þéiiri
atriðum, sem sérdeilis kem-
ur an upp á!
— Hu, það hugsa eg nú
líka, að þú ættir að geta, lief-
ir verið það lengi til sjós!
Enn seig höfuð Péturs. Svo
leit hann á son sinn og sagði,
og. .. . já, eg heyrði ekki bet-
ur en hann talaði í bænar-
róm: •
seglvindur, austlæg átt, ja,
hann svo innarlega i herini,
að þú þarft ekki að lireyía
skaut, eflir að þú ert búinn
að koma mér undir segl ....
Hvað gerirðu þá?
Tómas:
— Er þetla í fjæsta túr?
— Já, segjum það! . .. .
Við skulum rölta, getum
prófað þetta jafnt fvrir því
.... Og Barna-Pétur rjátl-
aði af stað, þeir Iilið við
hlið, feðgar.
—■ Ehemm, jamm! drundi
— og ekki sosum vesaldar-
lega—í skipstjóranum á ein-
möstrungnum, á slúffunni,
Pétri Tómassyni. — Hja,
það er bezt að bíða með að
skipta vöktum. Nú, látum
okkur sjá — ehemm! . .. .
Svó af þrótti og myndug-
leik: — Eg læt fyrst af öllu
taka bátinn á dekk og selja
hann í súrringar.
— Rétt.
— Svo skipa eg tveimur
að fara að leysa utan af
stórseglinu, en læt hina fara
að létta.
— Jú-jú, og livað gerir þú
svo?
— Eg læt þá hífa á spilinu,
þangað til allur slaki er af
keðjunni, og svo skipa eg
þeim að heisa á þér stórsegl-
ið!
—■ Ja, mér er sama, hvort
þú vilt trúa mér eða trúa mér
ekki, en það get eg sagt þér,
pabbi, að það var meira að
segja ekki á því bóklega,
sem eg var felldur, trevstu
sér ekki til þess, svo margir,
sem voru viðstaddir og
lieyrðu livernig eg svaraði!
.... Ho, hann var víst að ná
sér á strik, hann Tómas —
var ekki alveg málrómur og
látbragð bugaðs manns,
þelta.
— Ha — ekki því bóklega?
— Nei, það var á því skrif-
lega, vitaskuld, því þar gat
enginn litið eftir!
— Og var það þá ekki sjó-
reikningur og þess slags?
— Eg hélt þú vissir það
nú, pabbi .... Nei, eg held
nú síðúr! Það er einmitt það
verklega, sem er skriflegt hjá
þeim, maður látinn segja
til að mynda við siglingu úr
höfn, livernig maður leggi
til fiskjar. .. . og allt í kring-
um svoleiðis — og eins hvað
maður geri, ef hann hvessir
og maður þarf að fara á
fjörð.
Þögn. Síðan frá gamla
manninum í neyðartón:
- — Mikið er!
— Og þú heldur... . held-
ur það, Tonimi minn bless-
aður, að þér liafi nú ....
hafi nú hvergi feilað?
Tómas, hristandi höfuðið
og auðheyrilega teljandi sig
standa með páímánri f
liöndunum:
— Nei, hvergi feilað,
livergi, — slétt borð þar ....
En þú getur sosum spurt
mig, efast ekkert um það, að
þú klárir þig af því, enginn
sjóreikningur eða kompás-
skekkja í þeim fræðum!
Sá gamli liafði aldrei ver-
ið lútari en nú. En svo var
allt í einu eins og hann bryt-
ist uhdan fargi:
— Það er bezt eg geri það,
það er klárast, það er þá
ekki að * tvila .... Jæja,
Tommi minn: Þú ert skip-
stjórinn, en eg er skip, já, við
skulum segja, að eg sé ein-
möstrungur, slúffa— ámóta
og Skeiðin — þú hefir svo
hvort sem er verið á henni,
— og nú ligg eg inni á Vogi,
allur mannskapur um borð,
salt í kössum, búið að taka
kost, eitt akkeri í botni, tveir
liðir úti af keðju, ekki búið
að taka bátinn á dekk, —
veður gott, rétt þægilegur
— Vel er! Á meðan snýst
eg upp á við, svo að stefnið
veit á land.
— Eg doka við, þangað til
þú liggur þannig, að þú tek-
ur skriðinn út af/.:ypgnum,
þegar þú er;t.,la,«,s. .;
— Rétt mundi það!, ■
—- Þá skipa eg þeim að
létta skarpt, og þegar þú
losnar, þá læt eg þá gefa
þér fokkuna í hvínandi
livelli — og svo er akkerið
bíft undir borð, læt þá bara
hamast á sveifunum.
— Uhu! Og hvað gerir þú
næst?
— Þá læt eg heisa á þér
lognklífinn ....
— Vitaskuld lognklíf!
— Já mér datt ekki stærri
milliklífurinn einu sinni i
hug — i svona veðri!
— Nei, nei.
* — Nú, svo stend eg til
rórs út Voginn, læt þá á
meðan ganga frá legufærun-
um, en þegar maður er
sloppinn út fyrir Hrygginn,
er klár af landinu, sem sagt,
þá fæ eg öðrum stýrið og
segi honum, að það sé gott
sem liorfi — og svo skipti
eg mannskapnum ekspress í
vaktir, tek sjálfur fyrstu
vakt á dekki, en segi bak-
borðsvaktinni, að hún megi
fara til kojs.
— Þelta er og!. .. . Hvað
gerirðu svo?
— Ja, svo læt eg .pumpa
þig lens og athuga livort
pumþan sé nokkuð óldár!
— Jamm, betra mundi
það!
— Þá athuga eg strik og
stefnu, ofservera, að það er
hagstæður bjæ út úr firði,
gæli á kompásinn — átta-
vitann, sem maður kallar í
lærdómftum — og set á mig
hæði vindstöðuna og strikið.
— Huhu!
— Jamm, jú •»- við skul-
um segja, að maður hafi
siglt um liádegisbilið, svo
það er langavaktin, sem við
stjórnbyrðingar eigum á
dekki, og um vaktaskipti, þá
erum við komnir á líklega
fiskislóð, þriðju Hvilft eftir
Kili, fimmtugt vatn, sirk-
abát — eins og maður segir,
og þá legg eg þér til, já, liala
niður og læt þá fara að
renna.
— Rétt, en meira um það,
hvað er gert?
Við skulum segja, að þeg-
ar eg sé búinn að nótera all-
ar ástæður, komist eg að
þeirri niðurstöðu, að eftir
straumi og vindstöðu að
dæma, þá liggirðu rólegri,
standir belui'' á, ef maður
snúi þér upp. Eg læt þess
vegna liala inn í stórskaut-
ið og venda, já, þú ferð yfir
stag eins og ekkert sé. Svo
eru forseglin tekin og gefið
eftir á stórskautinu, ja, sem
sagt eins og maður er vanur.
— Ja-á, eins.og maður er
vanur!
— Ruglaðu mig nú ekki!. .
. . Stýrið sett niður í borð
ög allt eins og vera ber ....
|Hnú, svo er þá bara farið að
‘slcaka!
— Og livað gerir þú þá?
— Jú, eg fleygi út færi eins
og hinir, vil fá fisk og helga
mér mark — hugsa eg hafi
það hamar — hef haft það
marlc tvö undanfarin sum-
ur. .. . en vitaskuld man eg
það, veit eg það, að sumir
kkipstjórar hafa sinn fisk
þmarkaðan, en það kann eg
felcki við, finnst það bölvað-
úr skita-vani!
Gamli maðurinn svaraði
ekki, gekk á ný álútur,—hvo
livort mundi hann þá liafa
talið fullprófað orðið,að son-
urinn væri stálsleginn í verk-
legri skipstjórnarmennt? —
en Tómas skipherra kærði
sig ekki um neina tilslökun,
hélt bara áfram sinni grein-
argerð:
— Hnú, svo held eg, að eg
sjái ekki ástæðu til annars
en að stinga mér bara i koj-
una!
| Nú leit faðirinn til lians
ú- var sem liann tæki við-
bragð:
! — Stingur þér?
■ r — Ja, auðvitað lít eg fyrst
á kompásinn og athuga veðm
ið og'sjólagið, stend stundar-
korn f gátiriu — sko, káetu-
gatinu, og svo segi eg sí sona
við stýrsa, að ef litið verði
að fá, þá skuli liann sigla
sjiölkorn án þess að vekj.a
mig, en auðvitað ýti liann
strax við jnér, ef hann breyti
sér eitthVað með veður — já,
og bið hann um fram allt að
gá að því, ef hann dimmi i
loftið, að setja á sig bæði
vindstöðu og kúrs.
Pétur horfði á hann, þagði
nokkur andartök, en sagði
síðan, og það var greinileg
eftirvænting í rómnum:
— En setjum nú svo, setj-
um nú svo, að hann rjúki
bara upp, gangi í norðan-
rudda, slyddukafald og
kreppingssjór, sé bara að
verða skítaveður í byrjun
þundavaktarinnar, eg fari-
inn að taka sjó á dekk, ekk-
ert fiskiveður orðið — hvað
gerir þú þá?
— Eg bið mannskapinn,
sem á vakt til kojs, að fara
fekki slrax ofan í, og svo læt
eg tvirifa stórseglið, þykir
vissara að liafa rifin tvö, þar
sem langt er til birtingar, og
þegar það er búið, heisi eg
fokkuna og læt liafa á þér
klífaskipti, slá undir storm-
klíf, og svo er hann heistur,
eg sjálfur við stjórn, sleppi
ekki stýri við nokkurn
mann, og loksins segir mað-
ur þá við bakborðsvaktina:
— Þakka vkkur fyrir, pilt-
ar! Nú getið þið farið ofan i!
Pétur af óþoli:
— Nú, nú — siglirðu beiti-
vind?
— Nei, eg tel mig vissan
á kúrsinum — ætla að skella
þér á Hamrafjörð, vil ekki
leita hafnar vestar, því þetta
hefir verið bezli fiskreyting-
ur á kvöldvaktinni — og svo
stýri eg þá hálfvindi!
— Umm! umlaði í föðurn-
um. — Og hvar ætlarðu þér
þá að hafa landkenningu,
sonur?
— Tel mig ekki þurfa að
liafa hanafyrri en inni i firði,
legg þér þá lil í versta tilfelli,
þegar eg lel mig kominn inn
á fjörð, ef svo kynni að
fara, að ekki sæist þá móa
fvrir landinu! Og skipstjór-
inn góndi í liáloft — eins og
hann væri að skj'ggnast eft-
ir núpum og hnúkum, mað-
ur alls óragur og vel þess vit-
andi, hvað liann söng.
En faðir hans virtist nú
orðinn eins og léttari i spori,
já, liann bar fæturna ekki
eins þyngslalega og liann
liafði gert, var líka beinni.
Hann leit snöggt á son sinn
án þess að segja nokkuð,
hagræddi síðan pokanum á
bakinu á sér og sagði ....
ha ?— einhver alveg nýr tónn
í röddinni:
— Jæja, Tommi rninn, —
áfram, áfram!
Tómas, háleitur og örugg-
ur sem fyrr:
— Ekki beinlinis liættu-
veður, finnst ekkert erfitt að
verja þig áföllum sosum,
skitá-báía sáirit sem áðrir!