Vísir - 23.12.1945, Blaðsíða 17

JóLABJLAÐ VÍSIS
17
Kirkjan- á
ars á Iveim „köngakertum",
seni kölluð voru; fjögur ljós
á hvoru. Tveir Ijósahjálmar
voru þá líka i kirkjunni, ann-
ar með tólf ljósum, en hinn
með fjórum. Þrir trébogar
voru festir innan á hvorn
vegg framkirkjunnar. Á
hverjum þeirra var sæti fvr-
ir fjögur kerti, minriir mig,
og nokkur fleiri ljós voru í
kirkjunni. Líkast til um (iO
ljós alls. Ólafur prófastur
var trúmaður einlægur, að
þeirrar trðar hætti, og mjög
vandur að öllum kirkjusið-
um. Oft var það eins og
metnaðarmál væri hjá hon-
um og bændaliöíðingjanum
víðkunna, Bjarna Þórðar-
svni, sem þá bjó á Reykhól-
um, livor kSrkjan væri bet-
ur ljósuð á.jólum og öðrum
slórhátíðum,Reykhólakirkja
eða Staðarkirkja. Reykhóla-
kirkja er annexía frá Stað.
Árum saman lét frú Sigrið-
ur Þorláksdóttir á Stað
stévpa væn slrokkkerti í kúf-
að mjólkurlrog skömmu
fvrir liver jól, sem liún svoj
skipti mi^li heimila i ná-
grenninu, cinkum hinna fá-!
tækari, þannig, að hver
heimilismaour eignaðizt sitt
jólakerti frá Stað. Frá því eg
nian fyrst (il min, eignað-
ist eg þannig árlega jólakerti
frá Stað þar lii eg var tólf
ára gamall, en þá flulfist eg
úr prestakallinu. Til þess
tíma ólst eg upp allnærrij
Stað, á i)a‘ þeim, sem lieitir
Miðjanes. Öll þau ár og lengi
siðan l)jó þar bóndi sá, er
Guðmundur hét og var Pét-
ursson, gáfumaður og vel að
sér. Uann var þá djákni bæði
i Staðar- og Reykhólakirkju.
Guðmundur var kvæntur
konu þeirri, cr Sigríður liél,
Jónsdóttir. Dóttur áttu'þau,
er Hólmfriður heitir. llún
var fædd á jólanótt. Hún er
enn á lífi. Var hún elzt barna
þeirra. Guðmundur var ein-
lægur en öfgalaus trúmaður.
Allgott var vinfengi hans og
Ólafs prófasls.
Mjög voru hinir sömu jóla-
siðir á Miðjancsi á þeim ár-
um og hér að framan liefir
verið lýst. Þó skal gess get-
ið, að síðla á aðfangadags-
kvöldið las Guðmundur ætíð
fyrri jólalesturinn í Vída-
lins-postillu, cn Iiinn síðari
á jóladaginn eða á jóladags-
kvöl.dið, væri í'arið til kirkju,
s.em ætíð var, yæri fært yeð-
ur. Fyrir Iesturinn á að-
fangadagskvöldið var áValIt
sunginn s-álmurinn númer
(i1 i gömlu mcssusöngsbók-
inni: .Dýrð sé guði i liæslurii
hæðum, en á eflir lestri núm-
er 57: Mildi .Icsús, er mann-
dc'in lóksl, o. s. frv. Eftirj
jólanótíarlesturinn var svo
ætio gefið afmæliskaffið
hennar Fríðu. Bæn var svo
Iesin og sálmur sunginn. Og
„I.jósin Ioguðu skært“.
Hér að framan hefir vcrið
getið nokkurra atburða í
sambandi við jólahald og
jólafagnað, eins og slíkt liðk-
aðist víða vestanlands á síð-
asta fjórðungi 1!). aldar, —
og ef til vill viðar á landi
hér - eins og' það blasir nú
við, „sem leiftur um nótt“ á
cndurminninga-himni nokk-
urra gamalla manna, sem
lifðu á þeim árum. Síðan
liefir margt tekið afarmikl-
um breytingum, livað allan
efna- og atliafnahag þjóðar-
innar áhrærir. Þeir virða
fyrir sér og meta þátíð og
nútíð og spyrja: Er jnikils
að sakna; miklu tapað, scm
ekki liefir fengizt endur-
goldið? Svarið verður: Fás
mjög er að sakna, cn ærið
margt Iiefir unnizt, hæði.
efnalega og andlega. Mann-
lal þjóðarinnar hefir meira
en tvöl'aldazt á æviskeiði
sjötugra manna. Þjóðarauð-
urinn hel'ir margfaldazt.
' vma máli cr að gegna ilin
h kni og andlegan auð. En
lu'inur þelta nokkuð við jól-
um og.jólagleði? Við skulunr
aíhuga það. Með batnandi
efnahag hafa menn átl þess
kost, að veita sér fleiri lifs-
þægindi, framfaraþrá liefir
aukizt og .framfaraskilyrp-
um fjölgað. Skemmtisam-
koinum fjölgaði, og þar af
lciðandi liafa menn eins og
fæi’zt nær hver öðrum og
skilið betur liver annan.
Samúð Iiefir aukizt, en yfir-
stéttamelnaður farið þverr-
andi. Allir þessir lækir virð-
ast falla að einum og sama
ósi. Vinir og vandamenn
hafa ski])zt á heillakveðjum
og samúðarskevtum. Allt líf
þjóðai'innar hefir orðið fjöl—
breyttai’a og glæsilegra.
Þetta hefir einnig á sinn háll
náð til jólaliátiðanna. Vinir
og velunnarar skiptast á jóla
kveðjum og dýrum jólagjöf-
uin. Jólatré é’ru keypt og.
iccccíioeaceccaaoecoccGccccccccccaGOcccGGCGociaööooöaccöcaacaGCöCGacacGGCcöíioo!
JHJSJM -VJ
o
a
a
a
o
a
a
a
8
a
3
o
o
o
o
o
g
iatsacoacccaooccccccccticccccacccccccac
Bækurnar, sem hv@r góöur bókamaður þarf að eiga og lesa:
1. íslenzkir þjóðkættir,
Eftir Jónas Jónasson frá Hrafnagili. Fyrri útgáfa seldist á örskömmum tíma og bókin hefir verið ófáanleg síðan.
Um miðjan desember kemur út önnur útgáfa, að öllu leyti jafnvönduð hinni fyrri. Tryggið yður cintak sti'ax.
2. Ljóðasaín Jóns Magnússonar.
Ljóð Jóns Magnússonar eru ])jóðkunn og viðurkennd að makleikum. Þau hafa komið út með nokkru millibili, og
aldrei verið öll samtímis i bókaverzlunum. Þetta er góð og falleg útgáfa, sem er prý’ði á hverju hcimili.
3. Sjósókn,
Endurminningar Ei’lends Björnssonar á Breiðabólsstöðu m, skráðar af síra Jóni Thorarensen. Þcssi bók á sam-
stöðu með Islenzkum þjóðháttum og mun verða vinsæl um aflt land. Hún cr skcmmtileg og falleg.
4. Sálin hans Jóns mins.
Snilldarkvæði Davíðs er hér búið í svo fallega umgjörð eftir Valgerði Ólafsdóttur, að þar er hvort öðru samboðið.
5. Biblían í myndum.
Síra Bjami .Tönsson vígslubiskup hefir undanfarin ár unnið að því að búa undir pi’entun þetta vci'k. Myndirnar
eru eftir hinn l'nega franska listamann Gustavé Doré, og til verksins er að öllu leyti vandað, svo sem kostur er á.
. ð. Snót.
.\ 11 ir sem. konjpir ern til fullorðinsára þekkja hina vinsælu ijóðabt)k Snót. Hún var um skcið vinsælasta ljóðabókin
,á .jandinu. NriTgpimvhún út í nýrri vandaðri útgál'u í desember.
7. Ljóð Einars Benedikissonar,
eru nú fullpreutiið qg.Jcoma i desember í bókavcrzianir.
8. Völuspá
í útgáfn Eiriks Kerúifs, hefir að vonum vakið mikla athygli, og ættu þeir sem unna norrænum fraeðum ekki að
draga það lengui' að fá sér þessa bók.
9. Raula eg við rokkinn minn.
Safn af þulum og þjóðkvæðum, sem Ófeigur Ófeigsson læknir hci'ir sltráð og skreytt.
ÆMóktMveraiun Msafnidar §
í?
5CCCCCCCCÍÍCCCCÖCCCCCCCOCOCCCOOCCCCCCCCCGCCC1CCCOOCCCCCCCCGCCOOCCCOCCCCCOCCCOCCCCCCOCCC530CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCOCCCCOCCCCC