Vísir - 23.12.1945, Blaðsíða 23

JÓLABLAÐ VfSIS
23
(^lmlor<ý cJ^dmódóttir:
ALFSTEINN.
haustið átti að bera fyrsta- j konur í hinu. Við hjónin og Spurðu hana, segja þær og
kálfs kvíga. Var hún af á-
gætu mjólkurkyni og ein-
slaklega fallegur gripur.
drengirnir sváfum niðri á
hæðinrii. Eg hað stúlkuna
mína að sofa niðri þessa nótt,
Hlakkaði eg mjög til að fálsvo að eg væri ekki ein með
Bærinn á Mosfelli og Álfsteinn.
Álfsteinn lieitir steinn í
túninu á Stóra-Mosfelli í
Grímsnesi. Ævagamlar sagn-
ir herma, að þarna búi
huldufólk. Svo mikið er víst,
að allt fram til skamms tíma
hefir margt furðulegt gerzt,
er sumir setja í samband við
íhúana í Álfsteini.
Steinninn er grasi gróinn
að ofan. Rennur grassvörður
hans saman við grassvörð
túnsins á þrjá.Vegu. En að
sunnan er steinninn ber og
gizka
rís beint upp, á að
mannhæð. Minnir hann á
hæjarþil, nema hvað hurst-
irnar vantar.
Sagt er, að aldrei megi slá
Álfstein. Á ])á hezti gripur-
inn í fjósinu að drepast.
Þykir þetla hafa gengið eft-
ir, og eru þess dæmi ekki
langt undan.
Þegar síra Gísli Jónsson
var prestur á Mosfelli, var
Álfsteinn eitt sinn sleginn.
Var það óviljaverk og' af ó-
kunnugleika sprottið. Kjart-
an, sonur síra Gísla, segir
mór, að faðir sinn hafi aldr-
ei látið slá Álfstein, og aldrei
hafi það borið við nema í
þetta eina sinn.
Um haustið har það til tíð-
inda, að ein hezta kýrin i
fjósinu fahnst dauð á bása-
um. Hún hafði Iiengt sig i
bandinu. ^
í tíð síra Þorsteins Briems,
sem nú er prófastur á Akra-
nesi, var Álfs'teinn eitt sinn
’sleginn, að því er mér er sagt.
Á móti síra Þorsteini hjó ey-
firzlflir maður. Kom Álf-
steinn i lians hluta. Mun
hann annaðhvort ekki háfa
Jagl trúnað á sögnina eða
þá ckki lieyrt hana. Um vet-
urinn er sagl, að hann hafi
misst góðan grip úr fjósinu.
Bar það til með þeiinThætti,
að er komið var i fjósið, lá
ein kýrin á hásnum og gat
ekki reist sig. Þíegar betur
var aðgæll, var hún gengin
.úr háðum augnakölluniim,
og varð að drepa hana.
} Næst á eftir sira Þorstejni
kom sira Ingimar Jónsson.
Ekki liöfðum við verið þar
langavolum, er viö neyro-
Teikn. Tr. Mag.
sögnina um Álfstein.
um
Hvað sem þessu leið, kom
okkur saman um að friða
Álfslein, meðan við hvggj-
um á Mosfelli. Það munaði
svo lítið um þessi strá. Við
vöruðum alla við að slá Álf-
stein. Eitt sumar var lijá
okkur aldraður maður. Var
liann manna ólíklegastur lil
þess að hrjóta gefnar reglur.
Iiann trúði á huldufólk og
trúði þjóðsögunum á sama
hátt og biblíunni.
Hann og vinnumaður
voru að slá Kualautina. Ligg-
ur hún norðanvert við Álf-
stein. Varð mér gengið út
og sá eg gamla manninn vera
að slá rélt við Álfstein. Þótti
mér vænt um, að liann sló
þennan hlett, og þóttist örugg
um, að hann gætti þess að
ganga ekki of nærri.
Geng eg svo aftur inn og
hefi engar áliyggjur af slægj-
um lnildufólksins. En eftir
augnahlik stendur gamli
maðurinn frammi fyrir mér
og' hiður um sýrudrykk. Eg
sé, að honum er hrugðið, en
hefi ekki orð á. Færi eg hon-
um drvkkinn. Meðan hann
þamhar, hörfi eg á hann og
sé, að hann er rennsveittur.
Þegar hann hefir drukkið
nægju sína, réttir liann mér
mjólkina úr henni og gerði
mér miklarsvonir um hana.
En Búhót gat ekki borið.
Eg og stúlkan mín vöktum
vfir henni heila nótt. Það
var sent eftir mönnum, sem
oft hjálpuðu, er líkt stóð á.
En enginn gal hjálpað Bú-
hót. Var hún orðin svo að-
þrengd að lokum, að hún gat
ekki reist sig. Þegar allar til-
raunir voru árangurlausar,
lét eg leysa liinar kýrnar.
Voru þær reknar út á meðan
Búbót var skotin á hásnum.
Þegar farið var innan í
hana, var kálfurinn einhver
mesti vanskapningur, ei’
menn vita dæmi um. Hold-
rosinn sneri út, en maginn
og garnirnar héngu á taug
utan við húkinn.
Það vildi svo kynlega til,
að þelta gerðist um haustið.
En um sumarið taldi gamli
maðurinn sig hafa ge'ngið
of nærri ^Álfsteini.
Eg get ekki látið lijá liða,
að minnast á atburð, er gerð-
ist meðan við vorum á Mos-
felli, og sumir setlu í sam-
hand við huldufólkið í Álf-
steini.
Túnin á Stóra-Moáfelli og
Minna-Mosfelli liggja sam-
an. Mun. Álfsteinn vera um
þáð hil miðja vegu milli hæj-
anna. Þau sex ár, sení við
vorum á Stóra-Mosfelli, I
hjuggu sömu hjónin áMinna-
Mösfelli. Hét.u þau Ingvar og
Kristrún. Vo.ru þau tvö ein,
nema rétt um sláttinn.
Mjög náinn samgangur var
milli hæjanna, og' var gott
sambýli. Þau voru grandvör
og hciðarleg og vildu ekki
vamm sitt vila.
Eilt vorið fór maðiirinn
drengjunum, sem þá voru
þriggja og sjö ára. Var þessi
slúlka hjá mér í fimm vetur
á Mosfelli, og því orðin mér
mjög handgengin.
Þrjár stofur voru í suður-
lilið hússins. Sváfum við
Iijónin og drengirnir í mið-
stofunni. Austur af lienni
var selustofa. Þar kom, fólk-
ið saman á vetrum með
vinnu sina. Þar svaf tengda-
móðir mín alltaf. En um
þessar mundir var hún ekki
lieima. Stóð rúm hennar nú
autt. í því svaf Friða þessa
nótt. Hurðiif milli svefnher-
bergisins og setustofunnar
stóð opin, og heyrði eg glöggt
hverja hrevfingu þar inni.
Uppi voru þrjú rúm i
hvoru herbergþ En af þvi
benda á mig.
Eg sþyr, hvað um sé að vera.
Hann her það fram, að við
höfum verið úti í nótt. Þú
getur frætl liann um, hvar
eg var, segir Eriða hlæjandi.
Og Ögmundur veit, hvað mér
Ieið, segir Jóa litla. Hann
sagðist í morgun hafa ætlað
að vekja mig, er liann kom
upp, en eg Iiafði sofið svo
fast, að það hefði ekki verið
nein leið.
Um hvert' leyti á þetta að
liafa verið? spyr cg.
Klukkan var vist um eitt
eða rúmlega það, svarar
Ingvar liiklaust.
Eg get með góðri sam-
vizku borið að á þeim tíma
hafi Fríða sofið mjög vært.
En nú vil eg vita, hvers vegna
Ingvar heldur að þær liafi
vcrið úti, og nú segir Ingv-
ar frá:
Eg kom lieim um sajna
leyti og prestur. Matur var
efu ára, og öllum ókunnur, a horð horinn og serði eg
að drengurinn var aðeins ell-
híð
könnuna og segir:
Nú hefir mér orðið mikið minn út að Minnihorg á fund.
a. Fór Ingvar hóndi á Minna-
Mosfel'i einnig á fundinn, og
urðu þeir samferða. Maður-
inn minn sagði, að óvíst væri,
að hann kæmi heim þetta
kvöld, éf fun’dur vrði seint
úti.
Heima var ekki margt
manna. Vorannir voru úti.
Sláttur fór senn í hönd.
Svo-o -— seg'i eg
nánari skýringar.
Eg er liræddur um, að eg
liafi slegið of langt upp í
Álfstein.
Slóstu liann allan? spyr eg.
Nei, en eg gekk mjög nærri
hopum. Allt of nærri, að eg
held.
Eg vissi, að gamli maður-
inn var skvggn. Einhvern
veginn faniist mér sem hann
liefði orðið einhvers vísari.
En og sá, að honum leið illa,
og' því spvirði ;ég eícki, en
sagði Iilæjandi:
Blessaður, seltu þetta ekki
fvrir þíg. Það kemur víst
ekki að sök, þótt þú liafir
kroppað nokkur strá frá
huldufólkinu.
~ Svo leíð sumarið. Um
lét eg lvann sofa inni hjá
stúlkunum þar til kaupa-
mennirnir komu, svo að hon-
um leiddist síður.
Áður en við gengum til
hvílu hárum við mat upp í
setustofuna, þar sem Fríða
svaf, ef vera kynni, að inað-
urinn minn kæmi lieim. Svo i
háttuðum við. Eg hevrði |
glöggt liinn róleí
andardrátt Fríðu og greindi
að lnin var sofnuð. Aftur á
111'óli lá eg glaðvakandi og
heið ef vera kynni, að mað-
urinn minn kæmi Iieim.
Klukkan að ganga eitt kom
liann með mann raeð sér.
Var það eklri máður, er
verið hafði Iijá okkur í tvö
ár.
Þeir horðuðu. Svo vildi
Ögmundur vita, hvar hann
ætti að sofa. Þá mundi cg
eftir því að ekkert rúm var
upphúið i piltaherherginu.
Eg spurði, hvort honum væri
ekki sama þólt hann svæfi í
nött lijá vikadrengnum. Eg
nennti ekki að klæða mig'
upp úr rúminu og timdi ekki
að vekja Fríðu. Hún svæfi
svo vært cins og hann sæi
sjálfur. Hún rumskaði ekki
þótl þeir gengju uni stofuna,
mér golt af lionum. Kristrún
var háttuð, en-ekki sofnuð.
Spurði hún mig frélta af
fundinum og röhhuðum við
saman meðan eg var að
horða. Svo fer eg að liátta.
Þá man eg allt i einu eflir
því, að eg á eftir að gæta að,
hvort fé er i túninu, og reka
frá, ef svo er. Eg geng út og
, ' ’ ler þá fáklæddur. Sé eg enga
kind. En eg heyri glögglega
mannamál og litast um. Sé
eg þá tvær bláklæddar stúlk-
Kaujiafólk var ókomið. Vor- h°i'ðuðu þaina inni og íöbb-
maður var farinn. Létta- uðu saman nieðan l,eir
dreiigurinn vár sá eini, sem
kominn var af þvi fqlkir sem
álti að vera vfir sláttinn.
Vetrarstúlkan var pfarin.
Eg hafði upgiing með h.enni,
yfir vorið, stúlk u ura i'erm-
ingu, og var syo. ráðið, að
liún vrði allt fram að sþetti.
Þanhig hágaði til, að tvö
herhergi voru á loftinu.
Sváfu karlmenn í öðru, en
snædau.
1 .Tfi, Ögmundur ljélt það ÚÚ.
Þegar eg kem 11iðm4Hor^á’áj-
inn eftir lieyri egf!dátf.'jjíeg-j
ið i eldliúsinú. ^ftt|var_‘æ
Minna-MosfelÍi situr í eld-
húsinu 'og ræðir Við stúlk-
urnar mínar. Eitihvað hefir
liahn ság't, 'sem skemmtir
þeim. Þær lárfella af hlátri.
Þarna kemur húsmóðirin.
ur standa rétl fyrir norðan.
Álfstein. Þær standa and-
spænis livor annarri og eru
að tala saman. Heyri eg
glöggt óminn, en greini. ekki
orðaskil. Eg liugsá að þetta
séu stúlkurndF frá Stóra-
Mosfelli. En skil sízt, liva'ð
þær geta verið að géra úti
um þetta leyti.
Eg Jivkist vita, að þær hafi
séð mig. Nú taka þær á rás
upp eflir Kúalautinni. En eg
hrosi með sjálfum mér og
geng lil haðstofu. Þegar inn
kemur segi eg við Kristrúnu.
Nú slcal eg svei mér striða
slelpunum á Stéira-Mosfelli á
morgun. Þær urðu víst
hræddai’, cr þær sáu mig úti
á tónium nærhuxiinum.
Við Iilógum að þessu, og
hæði töldum við víst, að
þettá hefðu verið þær, Fríða
og Jóa. Það var ckki fvrr
en siðar, er við Kristrún
juðum um þetta í fullri
.a.lvöru, að við mundum
ekki lil þess, að hafa séð þær
í hláum kjóluni með. Iivíla
skýlu á höfði en þannig var
11 ('ifnðhú n aðiu’ s túl kna 11 u a,
sem eg sá við Alfsteins
Það var erfitl að láta Ingv-
ar trúa því að þetta hefðu