Morgunblaðið - 25.10.1968, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. OKTÓBER 1968
3
Éinrömá áiit á aukafundi
SÍF að efla beri samtökin
AUKAFUNDUR SÍF hófst kl.
10 árdegis i Sigtúni og lauk
honum um kl. 19 síðdegis. í
upphafi fundarins flutti for-
maður samtakanna, Tómas
Þorvaldsson yfírgripsmikla
skýrslu um markaðs- og sölu-
málin, en ank hans talaði
fjöldi fundarmanna. Fundar-
stjóri var Jón Árnason, al-
þingismaður, en fundarritari
var Bragi Steinarsson.
í ræðu sinni rakti Tómas
Þorvaldsson rækilega allar
söluferðir á vegum SÍF á
þessu ári, tiltók samningsdaga
á hverjum stað og við hverja
var rætt, svo og niðurstöður
af samningaviðræðunum.
f ræðu Tómasar kom m.a.
fram, að fyrsta söluferðin var
farin í síðari hluta janúar og
stóð hún yfir til síðari hluta
febrúar. Var þá rætt við kaup
endur á ftalíu. Spáni, Portú-
gal og Englandi Mikil óvissa
ríkti á ítalska markaðnum,
aðallega vegna þess að verið
var að leggja r.iður innkaupa-
samtökin Gadus (aðilar: Rid-
ce, Valesce, Marabotti og La
Rocca Eminente o.fl.) ítölsk-
um kaupendum bar saman
um, að markaðurinn þar tæki
aðeins á móti 3 þúsund tonn-
um frá íslandi.
í Portúgal var einnig mik-
11 óvissa á markaðinum, þar
sem innflutningur á saltfiski
hafði verið gefinn frjáls og
það haft í för með sér óheppi
leg kaup Portúgala á saltfiski
og valdið þeirra eigin fram-
leiðslu erfiðleikum.
í fyrstu söluferðinni tókst
þó að selja ca. 9000 tonn á
góðu verði og von í 12-1500
tonna sölu til viðbótar. Mark
aðsútlit var þó ekki eins gott
og yfirleitt á þessum árs-
tima.
í aprílbyrjun var farið til
Esbjerg og Þýzkalands og
rætt við kaupendur þar. f
mai var farið til Portúgals og
Spánar, en engar sölur gerð-
ar, enda mikil óvissa á mörk-
uðum þar.
Einnig var farið til ftalíu, en
þar var allt í uppnámi á mark
aðinum. Innflytjandinn La
Rocca hafði gert bandalag við
Færeyinga og myndað með
þeim innkaupasambandið Ital
faroe. Afleiðingin var alger ó-
vissa þar á markaðinum. Ekk
ert varð úr sa>nningum í það
skiptið. Hins vegar tókust
samningar í júní í London
um sölu á 1300 tonnum til
Unifish, sem ftalarnir Ricce,
Valeski og Eminenti standa
að. Keyptu ítalarnir með því
skilyrði, að þeir fengju einka-
leyfi á viðbótarsölum á smá-
fiski og millifiski til Ítalíu í
ár. Var á það fallizt með
leyfi íslenzkra stjórnarvalda.
í júní tókst einnig að selja
2.600 tonn til Portúgal.
• í júní var innflytjandanum
Paonessa boðir.n stórfiskur til
kaups, en hann hafnaði boð-
inu.
í ágúst var farið til Grikk-
lands og seld þar 2 þúsund
tonn. f sömu ferð var reynt að
selja á ítalíu og þá seld 12—
1600 tonn af stórfiski og milli
fiski til innkaupasambands
Unifisih, Nordfish og Soc-
imba. Var þessi fiskur seldur
með því skilyrði, að öðrum
aðilum á ítalíu yrði ekki seld
ur sa’ltfiskur fram í janúar
1967. Fékkst leyfi stjórnar-
valda hér fyrir því. Gat því
ekki orðið af frekari sölum
til Paonessa, sem hafði fyrr
á árinu keypt ca. 1000 tonn.
í september var faríð í sölu
ferð til Portúgals, Spánar og
Suður-Ameríkulanda. Hefur
sú för Tómasar og Helga Þór-
arinssonar, framkvæmdastj.
SÍF, áður verið rakin ítarlega
í Morgunblaðinu. Því er þeim
kafla úr ræðu Tómasar sleppt
hér. Nægir að geta þess, að
innflutningsleyfi fyrir ailt að
4.850 tonnum feri^ust endur-
nýjuð í Portúgal.
í lok ræðu sinnar sagði
Tómas, að nú væri unnið að
því að fá innflutningsleyfi á
Spáni, enda lægju þá fyrir
sölur þanga'ð. Er sendiherra
íslands í London þegar kom-
inn til Spánar til að vinna að
því og Helgi Þórarinsson fer
þangað sömu erindagjörða
fljótlega.
Loks sagði Tómas Þorvalds-
son, að sölur á þurrfiski á S-
Ameríkumarkað á árinu
hefðu orðið betri en búizt
hefði verið við en verð þó
heldur lakara en á sl. ári.
Stjórn SÍF hefði góðar vonir
um, áð geta selt allar birgðir
í landinu á næstu vikum.
Á aukafundinum voru lagð
ar fram 12 spurningar til
stjórnarinnar og dreift meðal
fundarmanna. Voru þær frá
Jóni Guðmundssyni og Hall-
dóri Snorrasyni (Eyvör h.f.)
og Árna Halldórssyni (Brynj-
ólfur h.f. í Keflavík).
Skúli Þorleifsson tók fyrst-
ur til máls að ræðu Tómasar
lokinni (eftir matarhlé). Vildi
Skúli fá að vita, hvað stjórn
SÍF hefði gert fyrir saltfisk-
framleiðsluna á innlendum
vettvangi.
Loftur Bjarnason kvaddi
sér hljóðs og kvað spurning-
arnar tólf hafa átt að hafa
borizt stjórn SÍF tveim til
þrem dögum fyrr, ef spyrj-
endur hefðu ætlazt til að fá
þeim svarað. Þær væru of
yfirgripsmiklar ti’l þess a’ð
svör fengjust fyrirvaralaust.
Arni Halldórsson sagði, að
bréf þeirra félaga hefði ver-
ið lagt fram í fundarbyrjim
og hlytu forsvarsmenn SÍF
að hafa svörin á reiðum hönd
um. Einnig vildi hann fá að
vita, hvers vegna Seðlabank-
inn hefði gefið sjónvarpinu
upp, að birgðir saltfisks í land
inu væru 19 þúsund tonn, en
þa'ð stemmdi ekki við tölur
formanns SÍF.
Stefán Pétursson kvað fulla
þörf á að slaka ekki á við
sölur á saltfiskframleiðslunni.
Hann kvaðst hafa lagt til á
stjórnarfundi í SÍF, að út-
flutningsgjald á saltfiski yrði
lagt niður. Vildi hann fá að
vita hvað aðhafzt hefði vexið
í því máli.
Pétur Benediktsson kvað
fháleitt að gefa upp umsamið
verð á hinum einstöku söl-
um. Enginn með réttu ráði
sýndi mótleikaranum á spil
sín. Kvað hann meðalverð til
Ítalíu hærra en hið fræga boð
Poanessa. Kvað 'hann spaugi-
legt, hvernig höfundar spurn
inganna tólf reyndu að dreifa
ósannindum á fundinum, ein-
mitt á sama tíma og formað-
urinn væri að segja sannleik-
ann í sölumálunum í ræðu
sinni.
Pétur kvað óhróðurinn, sem
borinn 'hefði verið út í sam-
bandi við Poanessa-tilboðin
sýna algjört þekkingarleysi
viðkomandi manna á ítalska
markaðinum. Ef boði Poan-
essa hefði verið tekið hefði
álika samningur eða stærri
fallið niður og íslendingar
orðið minni menn fyrir.
Pétur Benediktsson kvað
spurninguna fyrst og fremst
vera þá, 'hvort halda ætti uppi
samtökum saltfiskframleið-
enda eða drepa þau. Ættu
menn að minnast þess, hvern
ig umhorfs hafi verið í salt,-
íisksmálunum þegar samtök-
in voru stofnuð. Kvað hann
samtökin geta gert margt,
sem einstaklingum væri um
megn, m.a. að taka á sig smá
skakkaföll, sem einstaklingar
þyldu ekki. Kvaðst hann full
yrða, að það væri hagur salt-
fiskframleiðenda að halda
áfram að starfa í samtökun-
um og efla þau. Benti hann á
reynslu manna af því, þegar
þeir hefðu selt saltfiskinn í
gegnum ævintýramenn utan
SÍF.
Tómas Þorvaldsson skýrði
frá því, að tölur sjónvarpsins,
sem hafðar voru eftir Seðla-
bankanum um 19000 tonna
birgðir í landinu, væru byggð
ar 'á misskilningi.
Margeir Jónsson kvað auka
fundinn hafa verið boðaðan
með 1'5 daga fyrirvara. Því
hefðu þeir félagar vel getað
lagt fram spurningarnar tólf
í tíma, ef þeir hefðu haft það
eitt í huga að afla sér upp-
lýsinga.
Lagði Margeir á'herzlu á, að
SÍF greiði öllum framleiðend
um hvar sem er á landinu
sama verð fyrir sömu fisk-
tegundir. Það sé ekki svo lít-
ils virði.
Jón Guðmundsson las upp
spurningarnar tólf og kvað for
manninn eiga að hafa svör
við þeim fiestum í höfðinu.
Kvað hann engum hafa <jfott-
ið í hug að leggja SÍF nið-
ur, en samtökin væri varla
svo veik að þau þyldu ekki
að fleiri flyttu út saltfisk.
Jón Axel Pétursson kvaðst
vara eindregið við því, að
láta uppi upplýsingar um
framleiðsluna, sem keppinaut
ar og kaupendur gætu fært
sér í nyt. Kvað hann sam-
tökin hafa orðið til vegna
nauðsynjar meðlimanna.
Kvað Jón Axel enga þjóð fá
jafn hátt verð fyrir saltfisk-
inn og íslendingar. Það væri
vegna þess að vel væri á spil
unum haldið og erlendum
herramönnum ekki leyft að
komast inn í raðir íslenzkra
framleiðenda. Væri nær að
þakka forystumönnum 9ÍF
vel unnin störf fremur en að
íáta þá sæta ákúrum.
Tómas Þorvaldsson svaraði
spurningu um stuðning við
saltfiskframleiðsluna og saigði,
að lofað hefðj verið af hálfu
hins opinbera 6 milljónum
fcr., 2,5 milljónum á smáfisk
og 3,5 millj. á millifisik. Hve-
nær þetta fé kæmi til út-
borgunar vissi hann ekki.
Kvað Tómas ekki koma til
mála að gefa upp söluverð
samkvæmt einstökum samn-
ingum. Hins vegar kvaðst
hann vilja upplýsa, að meðal-
verð í ár fyrir stórfisk 1. fl.
væri 485,59 Bandaríkjadollar-
ar á tonnið, sem búið væri
að afskipa.
Sigurgeir Sigurdórss. kvaðst
hafa skipt við Friðrik Jörgen-
sen á sínum tíma og fengið
þar góða fyrirgreiðslu og eng-
an skaða beðið af þeim við-
skiptum. Minnti hann á, að
erfitt væri að fá fisk þurrk-
aðan og sífellt þyrfti að um-
stafla honum í geymslum með
ærnum kostnaði. .
Sigurður Haraldsson spurð-
ist fyrir um lánamöguleika
vegna framhaldsverkunar á
saltfiski. Þakkaði h,ann Tóm-
asi Þorvaldssyni greið svör
við spurningum.
Einar Guðfinnsson kvaðst
vera einn af stofnendum SÍF.
Þjóðin hefði stigið happaspor
með stofnun samtakanna. For
ráðamenn samtakanna frá
fyrstu tíð hefðu verið mætir
menn og þakkaði hann stjórn
SÍF störf hennar. 1
Ólafur Jónsson spurðist fyr-
ir um afgreiðslu á samþykkt-
um aðalfundar. Svaraðí for-
maður því til, að þær hefðu
aliar verið afgreiddar hjá
stjórninnL
Sigurgeir Sigurdórsson bar
fram tillögu, þar sem stjórn
SÍF voru þökkuð vel unnin
störf að fisksölumálum og
trausti lýst á stjórnina. f til-
lögunni var einnig kveðið svo
á, að fleirum en SÍF væri
heimilað að flytja út saltfisk.
Meðflutningsmaður að tillög-
unni var Þorgeir Árnason.
Óskaði Sigurgeir leynilegrar
atkvæðagreiðslu.
Sigurður Ágústsson lýsti
trausti sinu á samtökunum.
Hann kvaðst hafa kynnzt vel
sölumálum íslendinga. Hefði '
SÍF unnið ómetanlegt þjóð-
nytjastarf.
Jón Árnason, fundarstjóri,
kvað rétt að bera tillöguna
upp í tvennu lagi, þar sem
fyrri hluti hennar færi ekki
saman við seinni hlutann.
Finnbogí Guðmundsson tók
til máls og kvað stjórn SÍF
hafa unnið mjög gott starf.
Benedikt Jónsson kvaðst
styðja það að tillaga Sigur-
geirs og Þorgeirs yrði borin
upp í tvennu lagi. Kvað hann
ekki ráð að splundra sam-
tökunum nú, fremur ibæri að
efla þau.
Við atkvæðagreiðslu var til—
lagan borin upp í tvennu lagi. V
Fyrri hlutinn, sem lýsti
fcrausti á stjórnina, var sam-
þykktur einróma með handa-
uppréttingu. Skrifleg atkvæða
greiðsla var um seinni hlut-
ann og var hann felldur með
486 atkvæðum gegn 26. Fimm
seðlar voru auðir og 40 ógild-
ir- .
Tomas Þorvaldsson mælti
nokkur lokaorð. Minnti hann
á, að vandi saltfiskframleiðsl-
unnar værj ekki yfirstiginn,
en vonandi leystust málin á
farsælan hátt. Þakkaðj hann
fundarmönnum komuna og
sleit síðan fundinum.
Hlýtt á ræður af athygli.
8TAK8TE1HAR
í læri hjá Heimdalli
Bersýnilegt er, að stjórn Al-
þýðuflokksfélags Reykjavíkur
hefur gengið í læri hjá Heim-
dalli, félagi ungra Sjálfstæðis-
manna i Reykjavík, í sambanði
við undirbúning vetrarstarfs A1
þýðuflokksfélagsins. Er það að
sjálfsögðu til fyrirmyndar og
ekkert nema gott um það að
segja. Öllu lakara er, að for-
ráðamenn félagsins hafa séð
ástæðu til að básúna út sem ein-
hverjar „nýjungar“ það sem
þeir hafa lært af Heimdallar-
félögum. Stjórn Alþýðuflokksfé-
Iagsins boðaði sem sé til blaða-
mannafundar í fyrradag til þess
að kynna þessar „nýjungar“ og
segir að þær séu svar við kröf-
um fólks um opnara stjórnmála
starf. Aðal „nýjungin" hjá Al-
þýðuflokksfélaginu er sú, að nú
eiga fundir þess að vera öllum
opnir, en ekki eingöngu fyrir
flokksmenn í Alþýðuflokknum.
Þessi nýjungagimi þeirra Al-
þýðuflokksfélagsmanna kemur
þeim á óvart, sem kynnst hafa
starfi annarra stjórnmálaflokka
sem hingað til hafa ekki bann-
að fólki aðgang, þótt það til-
heyrði ekki viðkomandi flokki.
Þess vegna er hér um enga „ný-
ung“ að ræða, en bendir til þess,
að úrelt fyrirkomulag hafi lengi
ríkt í þessum efnum í Alþýðu-
flokksfélaginu. Annað atriði,
sem Alþýðuflokksfélagið leggur
nú mikla áherzlu á er sú „nýj-
ung“ að efna til hádegisverðar-
funda. Þetta hefur Heimdallur
FUS gert síðan 1959 og gefið
góða raun. Þá þykir stjórnar-
mönnum Alþýðuflokksfélagsins
það mikið frjálslyndi, að félag-
ið hafi á sl. vetri boðið stjóm-
málaandstæðingi til fundar við
sig og segjast ætla að halda
þessari „nýjung“ áfram. Heim-
dallur FUS tók upp slíka starfs
hætti fyrir 3 eða 4 áram og
sá ekki ástæðu til að efna til
blaðamannafundar af þeim sök-
um. Formaður Alþýðuflokksfé-
lagsins afhenti blaðamönnum
prentaða vetrarstarfsskrá og
sagði að þetta mundi vera
í fyrsta skipti, sem stjórnmála-
félag gæfi út slíka vetrar-
starfsskrá, en taldi að önn-
ur félög mundu fylgja í fót-
spor brauðryðjandans í þessu
efni. Heimdallur FUS hefur gef-
ið út slíka prentaða starfsáætl-
un í a.m.k. heilan áratug, ef
ekki lengur. Af þessu má glöggt
sjá, að Alþýðuflokksfélagið hef-
ur af mikilli samvizkusemi tek-
ið sér starfshætti Heimdallar
FUS til fyrirmyndar og er það
vissulega fagnaðarefni, og mættu
fleiri stjórnmálafélög fylgja Al-
þýðuflokksfélaginu eftir í þess-
um efnum, enda hefur Heimdall-
ur FUS jafnan verið langt á
undan öðrum stjórnmálafélögum
í breyttum starfsháttum. Hitt er
svo annað mál, að það er nokk-
uð bíræfin senuþjófnaður að
boða til sín fréttamenn blaða,
útvarps og sjónvarps til þess að
skýra frá því hvað Alþýðu-
flokksfélagið hafi lært mikið af
Heimdalli án þess að geta læri-
föðurins!
Eiga að gefa upp
nafn og númer
Viðleitni Alþýðuflokksfélags-
ins til að feta í fótspor Heim-
dallar er ánægjuleg. Hitt er al-
varlegra, þegar félagið hyggst
efna til ráðstefnu, sem er öllum
opin, að viðkomandi verða að
skrá sig til þátttöku á skrif-
stofu Alþýðuflokksins og er
ekki víst, að allir vilji leggja
þar inn nöfn sín, heimilisföng
og simanúmer.

<