Morgunblaðið - 25.10.1968, Page 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. ORTÓBER 1968
Kristjcma Magnúsdóttir
MINNIIMG
Fædd 14 nóv. 1884.
Dáin 14. sept. 1968.
HÚN VAR fædd á Höfða á
Vatnsleysuströnd í Gullbringu-
sýslu. Foreldrar hennar voru
hjónin Guðrún Jónsdóttir og
Magnús Torfason. Dvaldi hún
með foreldrum sínum til 8 ára
aldurs, en þann tíma bjuggu þau
á ýmsum bæjum þar á strönd-
inni, unz heimilið leystist upp
sokum fátæktar. Eins og kunn-
ugt er var þetta tímabil einn
mesti hörmungartími þeirrar r.ld
ar, hér á fslandi. Fluttist Krist-
jana þá alf rin frá foreldrum
sínum að Hofsstöðum í Mikla-
holtshreppi á Snæfellsnesi. Má
nærri geta, hvílík raun hefir ver
ið bami á hennar aldri að yfir-
gefa foreldrana og fara í fjar-
lægt hérað, til allra ókunnugra.
A Hofstöðum bjuggu þá hjónin
Kristjana Sigurðardóttir og
t
Systir okkar,
Sigríður Guðný
Jónsdóttir
frá Álftanesi,
andaðist í Landakotsspítala
miðvikudaginn 23. október.
Fyrir hönd okkar systkinanna
og annarra vandamanna.
Oddur Jónsson.
Sonur minn og faðir okkar,
Ragnar Þ. Pétursson,
anda’ðist 24, þ.m.
María Mattjhíasdóttir,
María L. Ragnarsdóttir,
Þór S. Ragnarsson.
t
Faðir okkar, tengdafaðir og
afi,
Jón Pálmi Jónsson
Selvogsgötu 9, Hafnarfirffi,'
andaðist í Borgarsjúkrahúsinu
aðfaranótt 24. þ.m.
Börn, tengdaböm og
barnabörn.
t
Hjartkær móðir okkar,
Guðmundina Árnadóttir,
lézt í Landspítalanum að
morgni 23. þ.m.
Bömin.
t
Konan mín,
Helga Þorsteinsdóttir
Gauksstöffum, Garffi,
verður jarðsungin frá ÚtskáJa
kirkju laugardaginn 26. októ-
ber kl. 2 e.h. — Þeim sem
vildu minnast hennar er bent
á Slysavarnafélag íslands eða
Hjartavernd.
Jóhannes Jónsson.
Hjörleifur Björnsson. Þar dvaldi
hún sín uppvaxtar og þroskaár,
og fer þaðan ekki fyrr en 1911.
Kom fljótt í ljós að hún var
greind, efnileg og fróðleiksfús.
Taldi hennar gamli sóknarprest-
ur, að hún hefði verið óvenju
skýr og vel að sér, miðað við
aldur, er hann við húsvitjanir
prófaði kunnáttu bamanna, sem
þá var siður. Er Kristjana síðar
á ævinni minntist á Hofstaða-
heimilið, þá minntist hún þess
ætíð með hlýju, enda mun hún
þar hafa átt góða vist, eftir því
sem þá gerðist.
Þann 1. nóv. 1913 giftist hún
Þórarni Þórðarsyni, formanni í
Ólafsvík. Á öðrum tug aldar-
innar var skammt storra höggva
á milli, í raðir sjómanna í Ól-
afsvík. Á þeim áratug fórusfc
hátt á þriðjatug sjómanna úr
því þorpi, flest ungir menn og
hraustir, og er ljóst að það hef-
ur verið ægileg blóðtaka fyrir
lítið byggðarlag.
Hjónaband þeirra Kristjönu
var skammvinnt, því 10. febr.
1914 ferst Þórarinn ásamt skips
höfn sinni.
Hefir það verið mikið áfall
fyrir hina ungu konu, að missa
mann í blóma lífsins, eftir svo
stutta sambúð. Fáum mánuðum
síðar eða 19. september fæddi
Kristjana son er hlaut nafn föð
ur síns. Er hann nú löngu þjóð-
kunnur maður. Nokkru siðar
flyzt Kristjana með son sinn
ungan til Bjarna Sigurðssonar
bónda í Kötluholti í Fróðár-
hreppi, sem þá hafði misst konu
sína nokkrum árum áður, frá
stórum barnahópi. Mörg þeirra
voru farin að heiman, er Krist-
jana kom þangað, en þau yngstu
innan við fermingu. Var það eng
an veginn vandalaust hlutverk
er Kristjana tók að sér, er hún
gerðist húsfreyja á þessu heim-
ili. Bjarni var hinn mesti dugn-
t
Útför,
Unnar Pétursdóttur
frá Bollastöffum,
fer fram frá Bergsstaðakirkju
laugardaginn 26. október kl.
2 e.h..
Pétur Pétursson.
t
Þakka innilega auðsýnda hlut
tekningu og samú'ðarkveðjur
við. andlát og jarðarför fóstur
föður míns,
Eyjólfs Vilhelmssonar.
Sérstaklega vil ég þakka
starfsfólki Hrafnistu " fyrir
alla umönnun honum veitta.
Þorleifur Jónsson.
t
Innilegt þakklæti færum við
öllum þeim sem sýndu okkur
einlægan vinarhug og samúð
við andlát og jarðarför,
Jóns P. Hallgrímssonar.
Kæru Þórsfélagar og bekkjar-
systkin fjær og nær, heilar
þakkir.
Elin Halldórsdóttir,
Svanhvít Jónsdóttir,
Ásdís Elfa Jónsdóttir,
Smári Hermannsson
og afabörnin.
aðar og sæmdarmaður, sem í
engu mátti vamm sitt vita. Þann
1. nóvember 1917, giftust þau
Bjarni og Kristjana. Reyndist
Bj arni Þórarni syni Kristjönu
umhyggjusamur fastur faðir, og
hafði mikið dálæti á hinum unga
sveini. Reyndist Kristjana þeim
vanda vaxin að ganga hinum
yngri börnum Bjarna í móður-
stað, og bar ætíð mikla um-
hyggju fyrir þeim. Ekki varð
þeim Bjarna og Kristjönu barna
auðið, en dreng ólu þaú upp, er
Kristján hét Pálsson. Hafði móð
ir hans alið drenginn upp á heim
ili þeirra, þar til hún eignaðist
eigið heimili, en er faðir drengs-
ins féll frá, tóku þau hjónin
hann að sér aftur. Reyndist
hann mesti efnispiltur og mun
Kristjana hafa átt mestan þátt I
því, að hann hóf ungur tré-
smíðanám, sá hún, að sú iðn
myndi henta honum vel. Reynd-
ist það rétt og varð hann bygg-
ingarmeistari, búsettur í Reykja
vík. Kristján andaðist fyrir
nokkrum árum, aðeins 35 ára að
aldri, og var það mikið áfall fyr
ir Kristjönu, sem var þá háöldr-
uð orðin.
Þórarinn sonur Kristjönu var
snemma námfús og bráðger og
fór ungur til mennta, enda var
það móður hans mikið áhugamál
að hann fengi notið einhverrar
menntunar. Var það jafnan á-
hugamál hennar að ungmenni
þau, sem hún þekkti nytu ein-
hverrar menntunar.
Þórarinn er sem kunnugt er
ritstjóri ímans og alþingismað-
ur. Kvæntur er hann Ragnheiði
Þormar frá Geitagerði í Fljóts-
dal.
Með þeim Ragnheiði og Krist-
jönu var évallt mjög kært. Eiga
þau þrjú börn, tvær dætur og
einn son. Þessi sonarbörn urðu
svo Kristjönu til mikillar gleði
í lífinu. En hún var þá tekin að
eldast og heilsan að bila.
Dvöldu þau oft á heimlii henn-
ar, og var það hennar gleði að
t
Þökkum innilega auðsýnda
hluttekningu og samúðarkveðj
ur við fráfall og jarðarför,
Haraldar Marteinssonar
Haukabergi.
Börn, tengdabörn
og barnaböm. -
t
Þökkum innilega hluttekn-
ingu og samúðarkveðjur við
fráfall og jarðarför,
Kristins Magnússonar
Reyffarfirffi.
Sesselja Mágnúsdóttir,
Klara Kristinsdóttir,
Magnús Kristinsson,
Þorsteinn Kristinsson,
Valgeir Magnússon.
fylgjast með menntun þeirra og
þroska. Sonur hennar og tengda
dóttir sýndu henni ávallt ræktar
semi og einnig sonarbörnin.
Eftir að eldri dóttirin, Helga,
giftist — en maður hennar er
Sigurður Steinþórsson, jarðfræð
ingur — kynntist Sigurður Krist
jönu, sem þá var háöldruð. Urðu
þau kynni þeim báðum til
ánægju og reyndist hann Krist-
jönu einstaklega umhyggjusam-
ur. Sigurður dvelur nú við fram
haldsnám við Princeton háskóla
í Bandaríkjunum, og var það
Kristjönu mikið gleðiefni að lifa
það, að Sigurður tók þar glæsi-
legt próf s.'L vor.
Fyrir um það bil 4 áratugum
kom maður að nafni Ólafur Jóns
son sem vinnumaður á heimili
Kristjönu og Bjarna í Kötlu-
holti. Hann var dæmigert
dyggðahjú gamla tímans, full-
trúi þeirrar stéttar, sem nú er
liðin undir lok. Honum líkaði
vistin hjá þeim á þann veg að
hann var hjá Kristjönu meðan
hún lifði, og hélt hún því heim-
ili með honum, eftir fráfáll
Bjarna. Er hann nú sá dyggi
þjónn nú að mestu þrotinn
starfskröftum, fyrir aldurssakir.
f Kötluholti bjuggu þau Krist
jana og Bjarni til ársins 1945
að þau bregða búi og flytja til
Ólafsvíkur. Var Bjarni þó orð-
inn aldurhniginn og þrotinn að
kröftum. Hann andaðist tveim ár
um síðar.
Ég sem þessar línur rita, ólst
upp á næsta bæ við Kötluholt
og var þar tíður gestur. Marg-
ar eru þær minningar sem koma
upp í hugann um góða nágranna.
Minnistæð er mér sú gestrisni
sem allir mættu, þó að ég gæti
vart talizt þar gestur.
Mátti segja að vart liðist veg-
faranda að fara þar framhjá, án
þess að þiggja einhvern beina.
Kristjana var greind kona, og
hafði greinilega komizt í snert-
ingu við félagsmálaáhuga og
menntaþrá hinna fornu ung-
mennafélaga. Er vafalaust að
nafna hennar, húsmóðirin á Hofs
stöðum, hafi haft vekjandi á-
hrif á hug hinnar ungu stúlku
meðan hún var enn á mótunar-
skeiði.
Á þeim árum sem Kristjana
var að alast upp, var næsta fá-
títt að stúlkur kæmust til
mennta. Slíkt var útilokað er
hún var á þeim aldri, miðað við
hennar aðstæður.
En alla stund hafði hún á-
huga fyrir því, að ungmenni
fengju notið menntunar, sem
hún hafði þó orðið að fara á mis
við.
Kristjana var djörf kona og
skaprík að eðlisfari, hrein og
bein í allri framkomu. Undir-
ferli og bakmælgi þekkti hún
ekki. Hverjum sem var sagði
hún skoðun sína umbúðalaust,
en á engan þoldi hún að væri
hallað að ósekju að hennar dómL
Tók jafnan svari þeirra er hún
heyrði lastaða að þeim fjarver-
andi.
Segja þessir efflisþættir
gleggri sögu um manngerðina,
en hægt væri í löngu máli. Held
ég að fáar manneskjur hafi ég
þekkt um ævina, drenglyndari
og sáttfúsari að eðlisfari en
hana. Engan mátti hún vita í ó-
sátt við sig.
Sökum síns meðfædda hrein-
lyndis, hlaut hún virðingu sam-
ferðamanna sinna, sem oftast er
hlutskipti þeirrar manngerðar.
Eftir að ég flutti úr héraðinu
lágu leiðir okkar Kristjönu
sjaldnar saman, en ætíð var hug
ur hennar jafn heiður og hreinn,
og gleði hennar auðsæ, er hún
hitti sina gömlu vini.
Hún var alla ævi trúuð kona,
en trúði jafnframt á hið góða í
manninum. Grétar Fells, sá
kunni gæfumaður og hugsuður,
sagði eitt sinn eitthvað á þá leið
að fólk ætti samkvæmt eðli og
tilgangi lífsins, að mildast með
aldrinum, verða sáttfúsara og
kærleiksríkara. Fátt væri ömur-
legra, en gamalmenni, sem hörðn
uðu með aldrinum og yrðu beisk
í huga. Þá sagði hann að sá,
sem hefði öðlast mildi hugans,
ætti skamma leið eftir til mikils
andlegs þroska, því mildin væri
móðir alls þroska.
Fáar gamlar manneskjur hefi
ég hitt aðrar en Kristjönu sem
betur höfðu þroskað með sér
samúðarkenndina, með öllu sem
lifir í mönnum og málleysingj-
um, og öðlast þennan hreinleika
hugans, sem Steingrímur Thor-
steinsson lýsir í hinni frægu
vísu sinni:
Elli þú ert ekki þung
anda guði kærum.
Fögur sál er ávallt ung
undir silfurhærum.
Að vísu hrörnaði heilsu Krist-
jönu með aldrinum, en andlegum
kröftum hélt hún fram í andlát-
ið. Undir faldi ellinnar var sál
hennar ung og bjart yfir huga
hennar. Er hún að síðustu, þá
þrotin að kröftum, fann að
hverju fór, sagði hún viðstödd-
um, að hún dæi í sátt við Guð
og menn, hún hafði ætíð í sínu
lifi hitt gott fólk og allir hefðu
verið sér góðir.
Kristjana andaðist á Borgar-
sjúkrahúsinu í Reykjavík eftir
stutta legu þar.
Var hún þrotin að kiöftum
eftir vegferð langrar ævi.
Góð mun hvíldin slíkum. Frá-
fall hennar minnti á fagurt sól-
arlag, eftir langan heiðríkan
dag.
Létt mun hennar gangan á
hinni ókunnu strönd. En við sam
ferðamennirnir þökkum henni
samveruna og biðjum höfund
lífs og ljóss að vaka yfir vel-
ferð hennar handan landamær-
anna.
Ólafur Brandsson.
KRISTJANA Magnúsdóttir lézt
1 Reykjavík 14da september sl.,
83ja ára að aldrL Hún fæddist
árið 1884 að Höfða á Vatns-
leysuströnd, fór 8 ára frá for-
eldrum sínum vegna fátæktar,
og ólst upp á góðu heimili á
Snæfellsnesi. Giftist ungum og
fríðum sjómanni, Þórarni Þórð-
arsyni, en missti hann í sjóinn
eftir skamma sambúð, þá þung-
uð. Þrem mánuðum síðar fædd-
ist einkasonur hennar Þórarinn,
en Kristjana giftist öðru sinni,
Bjarna Sigurðssyni i Kötluholti,
sem var ekkill með mörg börn.
Bjarni var allmörgum árum eldri
en Kristjana, og flest börn hans
komin á legg, en Kristjana mun
hafa alið upp hin yngstu þeirra,
svo og önnur, er þau Bjarni
tóku síðar að sér. Snemma á bú-
skapartíð þeirra réðst til þeirra
sem vinnumaður Ólafur Jónsson.
Hann hafði um margt verið ver-
aldar bitbein, en reyndist þeim
nú happamaður mikill. Er Bjami
gerðist ellimóður, brugðu þau
búi og fluttust til Ólafsvfkur í
það hús er Kristjana hafði keypt
að Ólafsbraut 22. Þar bjó hún
æ síðan. Bjami légt árið 1947,
og hafði þá verið óvinnufær um
alllangt skeið. Allan þann tíma
hafði Ólafur séð fyrir heimilinu
með vinnu sinni, og hélt því á-
fram eftir sem áður til skamms
tíma.
Það kemúr ekki á óvart þótt
gamalmenni deyi, því það er Hfs
ins lögmál. En hinir dauðu lifa
áfram í minningu þeirra sem
þekktu þá, og skilja þannig eftir
spor, sem e.t.v. aldrei mást að
fullu, þótt kynslóðir komi og
fari. Bein áhrif hvers einstakl-
ings týna að vísu nafni sínu og
blandast öðrum er stundir líða,
en sérhver maður ber með sér
Hjartanlega þakka ég þeim
sem minntust mín á 75 ára
afmæli mínu.
Kjartan Jóhannesson.