Morgunblaðið - 08.07.1973, Blaðsíða 24

24
MOHGUN'KLAÐJÐ, SUNNUDACUR 8. JÚLl 1973
VJ3B raeddum vtfl nokkra skip-
fttjóra og litgvrðarmenn frá Eyj-
umng'spnrðnm þá um, hvað þeir
tektu með heimför, væntanlegfa
vetrarvertíð og ástand í þeim efn
uhk Fara viðtölin hér á eftir, en
lieim ætia ailir:
„Til Eyja í hvelli
ef hægt væri“
„Ég fáeri til Eyja í hvelli ef
þflð vseri mögulegt, en það versta
er að ég er bátiaus 1 bili,“ sagði
Bjamhéðinn Elíasson skip-
stjóiri og útgerðarmaður frá Eyj
um, en sem kunnugt er þá missti
Bjarnhéðinn bát sinn, Eiías
Steénsson, í vetur er hann
etmndaði. Bjamhéðinn var ekki
lengi bátslaus, þvi rúmum sól-
arhrimg eftir að báturinn strand
aði var Bjarnhéðinn búinn að
taka bát á leiigu. Eftir að ver-
•tíðitnni lauk hefur hann verið
að huga að nýjum bát, og er
hanin nú búinn að skoða nokk-
ur álitleg skip meðal annars er-
lendis.
1 samtali við okkur sagði
Bjamhéðinm, að hann myndi
fara til Eyja ef hægt
væri, og svo væri einnig um alla
sjómenn. Miðin í kringum Eyj-
arnar væru þeirra mið, og auð-
vit«ð sæktust þeir eftir að kom-
ast á mið, sem þeir þeklitu. Einn
ig væru hafnaraðstæður í Þor
ftákshöfn þannig, að ekki væri
hægt að vera þar aðra \ertíð.
Hvergi hægt
að geyma
veiðarfæri
Sveinn Hjörleifsson skip-
stjóri, útgerðarmaður og bóndi
frá Vestmannaeyjum geriir út bát
ana Kristbjörgu 1. og 2., auk
•þess sem hann á um 60 ær og
nokkra hesta. Sveinn er kunn-
w fyrir dugnað sinn, og þegar
hann er ekki úti á sjó, þá hugs-
ar hann um bústofninn.
„Ég vil fara heim, sem fyrst,
eí eitthvað verður gert fyrir
okkur sjómenn og útgerð-
armenn í Eyjum. I>að sem þarf
að gera eir að drífa í þvi, að
koma upp smiðju, raímagnsverk
stæði og netaverkstæði 5 Eyjum
og það helzt strax. Eimnig þarf
að hraða sem mest tengiingu raf-
magnsins úr landi, en það er bú
ið að dragast alltof lengi," sagði
hiann er við -æddutm við hann.
Sveinn sagði, að sjómenn yrðu
ekki eftirbátar annara með að
flytja til Eyja í haust. Og sjálf-
uip væri hann búinn að flytja
heien mest af sínum veiðarfær-
um. Annað væri ekki hægt, þvi
Eyjabátar hefðu enga geymslu á
meginland'nu fyrir veiðarfæri
og hvorki Viðlagasjóður né rík-
issjóður hefðu sýnt hokkurn lit
á því, að bjarga þeim málum.
Síðan Sveinn þurfti að yfiir-
vilia
geía Eyjarnar heíur henn húið
í lítiitó ibúð ásamt fjölskylidu
sinni, bamabörnum og tengda-
bömum í Reykjavik, ein alfe eru
það 12 manns, og hafa þau ekká
fengið neitt lofonð uim ibúð á
næstunni. Meðal annars þess
vegna er ekkert annað að gena
en að koma sér heim, segir
Sveinn.
Eldri bátur Sveims, Kristbjörg
hefur legið í mestal'lan vetur,
vegna þess, að stefnisrörið bogn
aði þegar skipið rak skrúfublöð
in utan 5. Síðan hefur skipið
Jegið í slippn-um í Njarðvikum,
og þrátt fyrir að ég sé búinn að
ausa milijónum í það, þá geng
ur ekkert hjá þeim þama suð-
ur frá og mætti ég þá frékar
biðja um iðnaðarmenn að heim
an; segir hann.
Hinn báturinn, Kristhjörg 2.
hefur verið á fiskitrolli undan-
farið, en í vetur var sá bátur á
loðnu, og hefur vertiðin geng-
ið ágætlega hjá þeim.
Bústofni sinum hefur Sveinn
komið fyrir á þrem eða fjócrum
sitöðum, en i haust ætlar hann
að slátra gamla fénu, en yngri
æmar ætlar hann aítur með til
Eyja.
Bezt væri heima
- en hætt við bið
„Ég hef nú lítið hugsað út í
heimferðina, enn sem komið er,“
sagði Bjami Guðmundsson,
skipstjóri á Báru VE 141, og
hann hélt áfram, „ég tel að það
fari mikið eftir vetrinum hvort
menn reyna almennt að róa að
heáman. Annars er það svo með
okkur, að við erum þrir sem
eigum bátinn, og ég veit ekki
hvort við erum allir tilbúnir að
hverfa he:m á sömu stundu. En
sjálfur hef ég áhuga á að kom-
ast heiim sem íyrst."
Bjarni sagði, að ástæðan íyr-
ir því að hann vildi hedm, væri
sú, að hann kynni betur víð sig í
Eyjum, en á meginlandinu, að
því ólöstuðu.
Þeir á Bárunni hafa róið að
mestu frá Sandgerði í vetur, og
hefur líkað ágætlega nema hvað
þeitm fimnst hafnarskilyrði þar
ákaflega slæm. Hins vegar hafa
þeir búið í Garði, en þar fengu
þeir og fjölskyldur þeirra imni
hjá Gaukstaðabræðrum. „Og það
er alveg öndvegisfólk, Gaukstaða
fólikið," segir Bjami.
Að lokum sagði Bjami, að
hann vissi að sjómemn vildu al-
mennt komast heiim til Eyja aít
ur, og íæru sjálfsagt, em hamm
bjóst samt ekki við að það færu
allir eims skjótt, og sumár héldu
og óskuðu.
Bezt að fara
strax til Eyja
Álsey heitir mýjasta skip Ein-
heim
ars Siigurðssonar og þar
með Vestmannaeyóniga, en sikip-
sftjóri á þvi er Ólafur Kristins-
sem. Skípið var afhent fyrir
stuttu á Akureyri, og þegar það
fór suður var fyrsita viðkoimu-
höfnin Vesrtmammaeyjar, em sikip
ið sigidi imn á höfnima þar og
heilsað var með íánakveðju.
Siðan hélt skipið til Reykjavík-
ur, en það er nú fairið á veiðar
fyrir nokkru.
Er við ræddum við Ólaf,
sagði hann, að hanm sæi enga
ástæðu til að bíða tii haustsims
með heimflutnimg, það væiri bezt
að fara að byrja strax, em aftur
á móti væri það svo, að þeir á
Áisey kæmust ekki strax
heim, þaæ sem Hraðfrystistöð
Vestmammaeyja, sem væri eig-
andi bátsins hefði farið undir
hraun. Hitt væri svo amnað mál,
að Éimar Sigurðsson yrði sjálf-
sagt fljótur að kornia upp að-
stöðu í Eyjum til að geta tekið
afla af sínum bátum.
Hann sagði, að hann og hans
fjölskylda hefðu verið mikið á
fiækingi frá þvi að þau þurftu
að yfirgefa Eyjamar, en nú sið-
ustu tvo mánuðina hefðu þau
búið í Kópavogimum, og væri
ágætt að búa þar, en bezt væri
heima í Eyjum.
Sagði Ólafur að hann teldi að
sjómenn yrðu í fararbroddá með
að snúa heian aftur, emda neydd
ir til þess atvinnu sirmar vegma.
Enn bið á heim-
komu togarans
Fyrirtækið Bergur — Hugimm
s.f. er eigamdi eina togara
Vestmannaeyinga, Vestmanna-
eyjar, sem kom ttó landsins i feb-
rúar. Útgerð togarans heíur
gengið mjög vel fram að þessu,
en frá því, að hanm hóf veiðar
6. marz hefur hann lagt á land
1125 lestir af slægðum og að-
gerðum fiski, í Hafnarfirði, en
skipstjóri- togarans er Eyjólfur
Pétursson.
— Við munum reyna að hefja
útgerð togarans frá Eyjum, eims
fljótt og fært þykir, sagði
Magnús Kristimsison einm af eig-
endunum. Hanm sagði ennfrem-
ur, að ekki væri búizt við að
togarimm gæti byrjað veiðar frá
heimnahöfn á næstunni. Auðsýnt
væri að aðeins tvö frystihús-
amna gætu byrjað rekstur til-
tölulega fljótlega. Tvö, Fiskiðj-
an og ísfélagið þurfa talsverða
viðgerð áður en þau geta hafið
móttöku á fiski, og eitt hmað-
fryStlhúsanna þarf að byggja
upp. Af þessum ástæðum ger-
um við ráð fyrir að gera verði
togarann enm um hríð út frá
Hafnarfiirði, því við reikm-
um með að frystihúsiin, sem
fyrst geta hafið móttöku á ný,
eigi futót 'i fangi með að anma
smábátunum, en að sjálfsögðu
verða þeir að sitja fyrár.
Áhöfn Vestmannaeyjar seiman
stendur að mestu af Vestmamna-
eyímgum, en þar eru 10 af 16
mönnum frá Eyjum.
Erfitt að stilla ofniim
Memn geira sér edtt og ann
að ti.l dundurs í Eyjum og
þrátt fyrir alit sem yfir hef-
ur dunið hafa menn haldið
gamanseminni. Heiðmundur
Sigurmundsson heíur unnið í
Eyjum síðan gosið hóíst, em á
sínum tima var Hemni bak-
ari í Eyjum, eða fyrír u.þ.b.
10 árum. Honum eims
og mörgum öðrum hefur þótt
sorglegt að geta ekki nýtt
allan þenman hiita sem eld-
fjallið hefur boðið upp á itóu
heiltó, en alltaf má eitthvað
gera ef hugmyndaflugið er í
lagi. Henni hnoðaði rúg-
brauðsdeig og setti það
í stóra makkintosdós, gróf
dósima fet niður í ösk-
uma sunnarlega á sprungumni
sem gaus fyrstu nóttina og
þar fékk rúgbrauðsdósim að
dúsa í 14 tima. Niðurstaða:
Brauðið ofbakað og svart.
Önnur tilraun var að sjálf-
sögðu gerð og Hemni gróf
dósina á ný. Eftir 9 tíma var
hún grafim upp og gimileg
rúgbrauðslykt angaði þegar
lokið var . opmað, Yzt var
brauðið nokkuð bremnt imn,
meiríhlutinm var gómsætasta
rúgbrauð, eidfjallarúgbrauð,
og veizlu var slegið upp á
Gosastöðum. Eldíjatóarúg-
hrauð og nýtt smjör og menn
töldu að annar eims þrumari
hefði aldrei verið á boðstól-
um því gasið var iinnifalið,
en það var ekki lengi gert
að hesthúsa hleifimm, anmað
eins lostæti.
Næst ætlar Hemni að baka
eldfjatóarúgbrauðið í 7 tíma.
„En það er bara verst," sagð
hann, „hvað það er erfitt að
stilia ofninm."
En hér kemur svo upp-
skriftim hans Hemna: 2 kg.
rúgmjöl, 200 g hveiti, 100 g
sykur, 25 g salt, 2 matsk.
perluger, volgt vatn og öllu
hnoðað saman í eimu. Sett i
5 lbs. karamelludotóu, emska
og hakað, helzt í suðvestan-
átt með rignimgarskúrum, en
þetta síðasttalda er að sjálf-
sögðu eftir smekk.
Þetta verður allt í lagi
Valur Andersen vinmur við
smíðar og viðgerðir á húsum.
Hanm sagðist vera búimm að
vinma í 2 mánuði heima í Eyj
um og likaði vel, emda tóitizt
honum vel á þetta þrátt íyr-
ir það sem á umdan
væri gengið. Hanm var að
byggja hús, sem lenti umdir
vikurfjatóinu.
„Þetta verður atót í iagi,“
sagftó hamm, „og ég held að
fólk getí á stuttum tírna
næsta vor komið hér á kreik
því mannlífi, sem áður var
og það er lika öruggt að ver-
tið verður hér I vetur
að óbreyttum aðstæöum og
þá kemur fóllkið náttúrlega
um leið.“
„Ætlar þú í lundann í sum
ar?“
„Já, ég ætla að reyma það.
Ég ætla að mota tveggja daga
fríin í lundamn og út-
eyjalífið, I sitað þess að
flandra upp á land og kon-
unni tókar vel hér.“ -á.j.
Valur Andersen