Morgunblaðið - 08.07.1973, Blaðsíða 29

Morgunblaðið - 08.07.1973, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDÁGUR 3 JÚLl 1973 29 Raudi krossinn og gosið: Samvinna á neyðar- stund er aldrei of mikil ..S'ta-rf Rauða krossiins hefur verið ómetanlegtt frá upphafi á öllum sviðum.“ Uannig fór- ust bæjajrstjóra Vestmannaeyja, Magnúsi Magn úasyni orð fyrir nökkru. Þetta er svo sannarlega ekki orðum aukið, því að öðrum samtökum ólöstuðum, þá hefur þáttur Rauða krossins í hjálpar- starfinu vegna gossins í Vest- mánnaeyjum verið hvað þyngst- ur á metunuim. Rauði kross Is- iands hefur lagt af mörkum feiki legt starf tii hjálpar Vestmanna- eyingum aSOit frá því að gosið hófist, — og er því starfi enn fram haldið. Eifit það mikiiivægasta, sem Rauðd krossiinn gerði strax morg uninn eftiir að gosið hófst, var að koma öllum, sem yfirgefið höfðu eyjarnar, í húsaskjól x 7 skólum um leið og þeir komu til Reykjavík- ur. Innan fárra klukku- stunda höfðu allir íbúar Vest- mannaeyja verið búnir að fá ein- hvern samastað, — nær fimm þús und manins höfðu fengð irmi í Reykjavík og nágrenni. HUNDRUÐIR s-iAi.fboðalida Þegar björgunairstörf hófust i Eyjum, gerði Rauði kross- inn strax ráðstafanir í Reykja- vik til þess að sinna þörfum fólks ins er það kom til höfuð- borgarinnar. Það - sjálfboða- liðastarf, sem þá var Skipu laigt af Rauða krossinum, er ein sifcakt í fslandssögu'nni. Hundruð ir manna buðu fram starf sitt undir merkjum Rauða krossins. Innan þriggja daga var all't fé- iagslégt hjálparstarf komið í fulian gang. Fjárhagsaðstoð var komið á laggirnar, skipulögð húsnæð'smiðlun, upplýsinga- miðstöð var sefct á laggirnar, sjúklinigum hafði ver'ð komið á sjúkrahúis, mötuneyti hafði tek- ið til stairfa, og Vestmannaey- ingar höfðu fengið „stjórnstöð" í Hafnarbúðum. „Ég tel að það hafi verið sér- staklega gagrilegt, að fjárhags- aðstoð var hafin strax á þriðja degi,“'sagði Björn Tryggvason, formaður Rauða krossi'ns. „Fólk ið fann þá strax, að tekið var á málum þess af einurð, og það byggði upp sjáifstrausfið hjá því. Fólki'ð var ekki gert að ölm usut’egum. Því var aðeins hjálp að tiil að bjarga sérsjáMt." Alis voru afigreidd 1700 fram lög á 8 dögum, samtals um 17,8 milliónir krrVa, af andvirði söfinunarfjár. Dag'nn eftir að út hlutun framtaganna höfst, var hafin wit'rg skyndilána. Var til kgírira ~i' r' 'iað af hálfu Seðla baniíans, Soarisjóðs Vestmianna eyja, Útveg krmikanis og Rauða krossins. Fram til 20. febrúar voru veitt 1200 lán samtals tæp lega 56 mfflljónir kr. Við móttöku fólksins fór strax fram skráiring á aðkomumönn- um Var engum leyft að yfir- gefa skölana án þess að skrá hin nýju heimiliisföng. Varð þetta skipuiega skráníngairsitarf til þess, að strax seinni hluta dags inis var hægt að 9etja á stofn uppiýsin/gamiðlun á vegum Rauða krossins, sem gat þá veliltt upplýsiinigair um dvalarstaði Vestmannaeyiingia á höfuðborg- arsvæðinu og viðar. Má með sanni segja að simakerfi Rauða krossins hafi verið rauðglóandi na;sl u dagia. ALMENNINGUR OPNAÐI HEIMILI SfN Húsnæðismiðiun vair komið á fót á vegum Rauða krossins strax daginn efttr að gos- ið hófst, og voru þeir ófáir, sem færðu sér þjómustu hennar í nyt. „Að sjálfsögðu vannst þetfca starf svona vel fyrst og fremst fyriir þá staðreynd, að heimili á meginlandáinu tóku við aðkomu fólkxnu opmum örmum,“ sagði Björn Tryggvason. „Hvarvetna var rýmt til fyrir Vestmanna- eyinga, svo fremi sem nokkur möguleiki var á því.“ félagsmAladeild BÆJARFÉLAGSINS Segja má með sanni, að Rauði krossinn hafi þegar í upphafi tekið að sér hlutverk félags- máladeildar bæjarfðlagsins í Vestmannaeyjum. Mikið og ná ið samstarf myndaðist með bæj arstjórninni og Rauða krossin- um þegar í upphafi og er því samstarfi enn fram haldið. 1 Hafnarbúðum tóku Vestmanna- eyrigar smám 9aman við störf- um sjálfboðaliðanna af höfuð- borgarsvæðinu. Vestmannaeyja- kaupstaður hefur nú tekið við skipuiagndngunni úr hönd- um Rauða krossims að mestu leyti. Þetta er í fyrsta skipti, sem Rauði krossinn hef ur tekizt á v ð slík vandamál, og er það samdóma áiiit rmanma, að sú frumraun hafi staðfest mikillvægi Rauða krossins í samfélaiginu. Um það sagði Björn: „Ég álit, að á fyrstu dögun- um hafi það sýnt sig að Rauði krossinn og önnur hjálparfélög höfðu þá afstöðu, að taka strax til starfa. Félögri gátu á stuttri stundu beiziað mikinn sjálfboða liðakraft, sem hafizt gat handa við hjálparstörfin án allra for- mála og nefndarfunda. Ég er ánægður með það að Rauði krossinn stóðst þessa raun með prýði, enda voru affl- ar aðstæður eins og bezt verðUr á kosið. Þátttaka almennings var stórkostfeg. H ð skipulagða hjálparstarf hér á. höfuðborgar svæðinu var unnið undir okkar merkjum vegna þess trausts, sem almenniingur og stjómvöld bera til okkar félagsskapar. Það traust þökkum við, og vonum að við höfum reynzt þess venð- ugir. VERBUM AÐ LÆRA AF RLYNSLUNNI Framkvæmdastjóri Rauða krossins er Eggert Ásgeirsson. Á hans herðum hefur hiti skipu lagsstaTfsris að verulegu leyti hvilt. „Hér er á ferðimni flókn- asta félagslega úrlausnarmálið, sem þjóðiin hefur fengið við að gliíma," 9agði Eggert. „Þeg- ar horft er til baka má margt giagnrýna, en ekkert slys má verða án árangurs. Við verðum að læra af reynsáunni. Ég er þeirrar skoðunar, að það ætti að vera neyðairvamar- neínd starfand;, sem hefði með höndum undirbúniing allrar neyðarhjálpar og björgunarað- gerða, svo og alla nauðsynlega félagstega hjálp. Nefnd þessi ætti áð gera neyðarvarnaráætl un fyrir alit landið, og starfa í nánum fiengslum við rikisstjóm ina, t.d. með þvi að forsætiisráð herrn veitti nefndiTmi forsæfci. Undirbúa þarf breytfca lög- gjof í þessu tiTliti, þanmig að þefcta starf faMi beint undir for sætisráðuneytið. Á þann hátt ætfci að vera tryggt að allir sfcarfsmenn ríkiisins og stofnaix- ir þess séu þáttfcakendur í sliku starfi á neyðarstumdu und ir einni stjóm. Aðilar í þessari neyðarvamar nefind ættu að vera auk almanna varna og lögregluyfirvalda, yf- irvald heilbrigðismála og yfár- vald fjármála, Rauði krossinn og aðrar hjálparsfcofnanir. Það er ákaftega milkilvægt frá nvínum sjónarhóli séð, að þess- ir aðilar séu hafðir með í ráð- um, þ.e. hjálparstofnanirnar, því þær e nar geta sagt til um getu sína á sumum sviðum og getuleysi á öðrum. Með fulltingi alþjóðlegra hjálpai'Stofnana eins og Rauða krossins, æfcti að vera greiðari ieið til skipulagn- ingar á samstarfi v.ð erlenda að ila. Ég er þeirnar skoðunar, að á sliku samstarfi æfcti að byggja fremur en að reyna að vera sjálíum okkur nógir með aMs konar birgðir. Það er t.d. hægt að fá hingað „sjúkrahús" frá Þýzkaitandi á u.þ.b. sex tímum. I stuttu máli sagt, þá æfcti sam vinnan að vera m'klum mun meiri en hún hefur ver- ið. Virk samvinna byggð á fcrausti verður aldrei of mik- II. Við átítum að vandasamasta málið, sem af gosinu skapast sé félagslegs eðlis. —l Vanda- mál, sem engrin Islending- ur kann að leysa, en margir gætu laigt hönd á plóginn. Þar á ég við fólk, sem þessar stofm- anir hafa ekki yfir að ráða, sem starfsiliði Félagsráðgjafar hafa t.d. ekki verið nýttir svo neimu nemi. Þeir störf- uðu reyndar i ráðleggngairsföð inmá á vegum Rauða krossimis, sem nú er hætt störfum. Þessir roenn hafa forsendur til að leysa ýmis félagsleg vandamál sem leikmenn hafa ekki. Þá hefði mábt virkja sveifcar- félögin, sem tóku á móti fólkiinu, meira. Sum voru ákaftega virk, en önnur ekki, og hefði þar margt mátfc betur fara.“ NÝTUR TRAUSTS ALMENNINGS Aðspurður sagði Eggert, að það væri ekkert esnsdæmi, að Rauði krossinn héldi áframx hjálparstarfi eftir að neyðar- ástamdi væri lokið. Rauði kro&s- imn nyti þess trausts almenm- ings í heiminum, að stofnuminni bærist alltaf mikill hluti þeirm fjárframlaga, sem send væru fcil hjálparsta'rfs. Þannitg hefði því einnig verið farið í sambandi við Vestmannaeyjar. Rauða krossinum hefðu borizt um 135 millljónir króna, til ráðstöfunar í hjálparstarfriu, auk þess sem hann hefur til ráðstöfunar í sam ráði við hjálparstarf kirkjunm ar um 70 milljónir króna. Þessum fjármunum verður að reyna að verja skynsamlega, og , er meginþáttur starfsins hjá Rauða krossinum nú, að koma þessum fjármunum í nauðsyn- tega félagslega aðstoð við Vest- mannaeyiniga, þanmig að Rauði krossinn er raunverulega og verður um nána framtið stór að li i fjármiðlun til fjárhagslegra þarfa fyrir bæjarstjóm Vest- mannaeyja, UPPBYGGINGARSTARFID Meginþáttur uppbyggmgair- starfsins nú á vegum Ranða krossins er innflutningur barna heimila og elliheimila, og standa yfir flóknir samnrigar við bæj- ar- og sveitarfélög vegna þessa, svo og v'.ð heilbrigðisyfirvöld. Nýlega keypti svo stofnunin 13 íbúða fjölbýlishús til afnota fyr ir Vestmannaeyinga, og er gerfc ráð fyri'r því að við endursölu þess, renni andvirðið til upp- by ggingar í Vestmaninaeyj um. Þá má og nefna, að á döfinni eru kaup á smáíbúðum fyrir aldraða, og verið er að innrétta 18 leiguibúðir fyrir Vestmanna eyimga. Þá stendur fyrir dyrutn bygging lei'kskóla og barnaíheim iiis á vegum Rauða krossins. Þá er ótalimn sá stóri þáfct- uir, sem Rauði krossinn hefur lagt fram í samvinnu við Rauða krosis Noregs og Islendinga í Noregi, sem er ferðir og dvöí barna frá Vestmannaeyjum þar í iandi. Það starf hefur gefið góða raun, og haft jákvæð áhrif fyrir yngstu borgara bæjárfé- lagsins í Vest.mannaeyjum, sem nú eru famir að lífca framtið- ina bjarfcari augum en áður. Alit starf Rauða krossins var og er unni ð i náinni samvinniu við bæjaryfirviMd Vestmanmia- eyjakaupstaðar og fleiri aðilla. „Að okkar dómi hefur þessi sam vinna tekizt mjög vel í al'la sfcaði,“ sagði Eggert. „Það hefðu bara fleiri átt að korna tkl sanr- sfcarfs, því e'ins og ég sagði áð- ur, þá getue samvinna á neyð- arstundu aldrei orðið of mrki! “ —GBG Rauða krossinn vantaði ekki „viðskiptavini" fyrstu vikurnar eft- ir gosii). Og hann brást svo rösk iega við að seint mun gleymast.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.